Tiền Giang: Chống dịch chổi rồng trên nhãn: Kết quả bước đầu, cần tiếp tục duy trì

Nguồn tin: Tiền Giang, 22/09/2013
Ngày cập nhật: 24/9/2013

Chúng tôi trở lại vùng chuyên canh nhãn phía Nam Quốc lộ 1A của huyện Châu Thành (Tiền Giang) trong những ngày tháng 9, trên các vườn nhãn tơi tả do bệnh chổi rồng hoành hành ngày nào giờ đã xanh mướt trở lại. Anh Phạm Văn Tâm (Trạm Bảo vệ thực vật huyện Châu Thành) cho biết, cách nay hơn một năm, dịch bệnh chổi rồng làm cho các vườn nhãn nơi đây xơ xác, tỷ lệ nhiễm từ 30 - 70%, có nơi gần 100%, gây thất thu, khốn đốn cho nhà vườn. Xót ruột, các chủ vườn mạnh ai nấy cắt tỉa, phun xịt thuốc nhưng rồi bệnh vẫn tái nhiễm. Từ khi tỉnh, huyện phát động phong trào dập dịch; hướng dẫn quy trình và hỗ trợ thuốc dập dịch, người dân áp dụng theo quy trình, tăng cường chăm sóc vườn,... nhãn bắt đầu phục hồi lại nhanh, nhà vườn rất phấn khởi.

Anh Phạm Văn Tâm, cán bộ kỹ thuật của Trạm Bảo vệ thực vật huyện Châu Thành tham quan vườn nhãn sắp thu hoạch của chị Nguyễn Thị Thu, ấp Trung B, xã Nhị Bình.

Ông Hồ Văn Lâu, ấp Bình, Dưỡng Điềm cho biết: "2 công nhãn này của tôi bị chổi rồng bùng phát từ năm 2011 và mạnh nhất là năm 2012 với tỷ lệ bệnh trên 70%, thu hoạch không được bao nhiêu. Từ khi được ngành chức năng hỗ trợ thuốc, hướng dẫn quy trình dập dịch chổi rồng thông qua tập huấn, phát tờ rơi, chúng tôi áp dụng theo, vườn nhãn phục hồi lại khá tốt". Cụ thể, vụ đầu tiên từ khi cắt tỉa, phun thuốc theo quy trình dập dịch, tỷ lệ tái nhiễm bệnh của vườn khoảng 10 - 15%, vườn cho thu hoạch được 2,2 tấn bán được 34 triệu đồng. Hiện nay, vườn của ông đang ra bông chuẩn bị cho trái lần 2, tỷ lệ nhiễm hiện nay giảm xuống còn khoảng 3 - 5%. Từ nay đến khi thu hoạch, vườn nhãn của ông còn một đợt phun thuốc nữa để hạn chế và phòng tái nhiễm, khi đọt già đi là an toàn. "Trước đây, mỗi người trị bệnh chổi rồng theo một kiểu nên tái nhiễm cao. Được cán bộ kỹ thuật tập huấn, xây dựng mô hình trình diễn, người dân dần dần tin tưởng và làm theo nên đạt kết quả tốt. Giờ, tôi có thể chắc chắn rằng, những hộ nào dập dịch đúng quy trình, chăm sóc, bón phân cân đối, nhãn phục hồi rất nhanh, tỷ lệ tái nhiễm rất thấp; chỉ những hộ bỏ bê không chăm sóc, áp dụng không triệt để quy trình thì tỷ lệ tái nhiễm mới cao. Phần lớn là những vườn trồng không chuyên hay nhãn không phải nguồn thu chính của gia đình. Bây giờ, chúng tôi không còn sợ bệnh chổi rồng nữa. Bệnh chổi rồng không sợ không trị được mà chỉ sợ nhà vườn không làm theo hay làm không đúng thôi" - ông Lâu nói.

Không riêng gì vườn nhãn của ông Lâu, các vườn nhãn khác trong khu vực cũng đang phục hồi rất nhanh. Thật vậy, đi trên những tuyến đường dal ở Dưỡng Điềm, Nhị Bình, dọc 2 bên những vườn nhãn lâu năm, bóng của những tán cây nhãn sum xuê, xanh mượt, bông chia ra tua tủa, một số vườn cho trái trĩu quả trải dài khắp nơi. Tất nhiên, thi thoảng đâu đó trong vườn vẫn còn một vài đọt bị xoắn lại nhưng tỷ lệ rất thấp. Gia đình chị Nguyễn Thị Thu, ấp Trung B, xã Nhị Bình có gần 50 gốc nhãn. Cũng như các vườn nhãn trong vùng, vườn nhãn của chị bị dịch chổi rồng tấn công mạnh từ năm 2011, 2012. Sau khi áp dụng quy trình dập dịch theo quy trình của ngành chức năng đưa ra, nhãn đã được phục hồi. Hiện tại, vườn đang cho trái sắp đến thời điểm thu hoạch. Trước khi có quy trình dập dịch, chị tiến hành cắt tỉa, lặt chồi, phun thuốc nhưng không hiệu quả. Khi áp dụng theo quy trình của ngành chức năng đưa ra, cây phục hồi lại nhanh, tỷ lệ tái nhiễm giảm dần quan từng vụ.

Chị Thu bộc bạch: "Được Nhà nước hỗ trợ thuốc, tập huấn cách làm nên chúng tôi làm tích cực lắm. Nhờ vậy mà bệnh giảm rất nhanh. Vụ rồi tỷ lệ nhiễm còn 10%, vụ này thấp hơn rất nhiều. Ước tính vụ này thu hoạch khoảng trên 1 tấn. Với mức giá hiện nay khoảng 12.000 đồng/kg ước thu vào trên 12 triệu đồng. Vụ trước đây, vườn nhà tôi thu hoạch trên 1 tấn, năm nay những ai làm đúng quy trình, nhãn chắc chắn sẽ phục hồi năng suất khá, gặp giá tốt thế này, nhà vườn trồng nhãn sẽ rất phấn khởi".

Tuy nhiên theo một số cán bộ kỹ thuật và nông dân, nhà vườn chăm sóc kỹ, dập dịch đúng quy trình chỉ là điều kiện cần, vấn đề không kém phần quan trọng cần phải làm đồng loạt, mới hiệu quả. Kỹ sư Trần Hữu Hiền, Trưởng Trạm Bảo vệ thực vật huyện Châu Thành cho biết, toàn huyện có 1.280 ha trồng nhãn, trong đó 180 ha nhãn xuồng, nhãn lông không bị nhiễm, trên 1.000 ha nhãn còn lại bị nhiễm bệnh chổi rồng từ 30 - 70%. Triển khai công tác dập dịch, bên cạnh phát động đợt ra quân dập dịch, tập huấn, hướng dẫn quy trình dập dịch cho hộ dân, cấp phát thuốc cho dân phun xịt, các ngành chức năng còn thực hiện các mô hình trình diễn để cho người thấy và làm theo (tính từ năm 2012 đến nay, ngành đã triển khai 8 mô hình, mỗi năm 4 mô hình). Tuy nhiên do người dân dập dịch, xử lý không đồng loạt (vì cây ở nhiều giai đoạn), vụ đầu tiên sau khi áp dụng quy trình dập dịch, tỷ lệ nhiễm vẫn còn cao, khoảng 10 - 15%. Song đến năm 2013, thời tiết làm cho những cây nhãn ra chồi đồng loạt vào đầu mùa mưa (dù cắt tỉa trước hay sau trong mùa khô đều ra đọt đồng loạt vào đầu mùa mưa), từ đó người dân áp dụng các công đoạn xử lý tiếp theo đồng loạt dẫn đến tỷ lệ nhãn bị tái nhiễm chổi rồng trên địa bàn rất thấp, dưới 10%. Dù vậy, toàn huyện còn 30 ha nhãn có tỷ lệ nhiễm 15%, xuất hiện rải rác các xã có diện tích trồng nhỏ lẻ, người dân không quan tâm chăm sóc, không áp dụng triệt để quy trình như Thân Cửu Nghĩa, Long An, Thạnh Phú, Bình Đức.

Theo thống kê, hiện nay, toàn huyện có 800 ha đang giai đoạn mang trái, 200 ha giai đoạn ra hoa, còn lại 100 ha giai đoạn thu hoạch, 180 ha đang xử lý ra hoa với tỷ lệ đạt 70 - 80%. "Qua kinh nghiệm dập dịch thời gian qua, tôi thấy rằng, sau khi thu hoạch xong, thời điểm cắt tỉa hiệu quả nhất vào đầu mùa mưa. Bởi, khi đó hệ thống rễ cây hấp thu tốt dinh dưỡng từ đất, cây được tăng cường sức đề kháng. Khi nhãn ra đọt, người dân sẽ tiến hành phun xịt thuốc đồng loạt trên diện rộng. Lưu ý, khi xử lý cần tuân thủ triệt để quy trình, áp dụng đồng loạt trên diện rộng thì mới hiệu quả. Thời gian tới, những vườn thu hoạch xong, ngành tiến hành tuyên truyền cho người dân tỉa những chồi tái nhiễm; khuyến cáo áp dụng các biện pháp xử lý bệnh vào đầu mùa mưa; tiếp tục tập huấn phương pháp phòng trị, dập dịch và yêu cầu phải xử lý đồng loạt cho toàn khu vực để diệt trừ mầm bệnh; áp dụng đúng quy trình dập dịch; mua thuốc phun xịt thêm..."- kỹ sư Hiền nói.

N.Văn