Bình Thuận: Thanh long đi Nhật, dễ hay khó?

Nguồn tin: Báo Bình Thuận, 06/11/2009
Ngày cập nhật: 9/11/2009

Nhật Bản đã chính thức mở cửa đối với trái thanh long Việt Nam. Đây là một cơ hội lớn không chỉ riêng cho thanh long. Tuy nhiên, với những yêu cầu khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm, thanh long đi Nhật vẫn không hề dễ.

Phó Giám đốc Sở Công thương Bình Thuận Ngô Minh Hùng cho biết, cho đến ngày 3/11 vẫn chưa có một trái thanh long nào của Bình Thuận vào thị trường Nhật. Theo ông Hùng, trái thanh long nhập vào thị trường Nhật, ngoài các yêu tố vệ sinh an toàn thực phẩm mà Chính phủ Nhật qui định thì trái cây này phải được hấp nhiệt. Hiện nay nhà máy hấp nhiệt cho trái thanh long duy nhất Việt Nam được đặt tại Bình Dương có công suất rất nhỏ, chỉ vài tấn/ngày. Dù chi phí cho nhà máy hấp nhiệt thanh long không tốn kém bằng máy chiếu xạ như thanh long vào Mỹ, nhưng hấp nhiệt rất mất thời gian và dễ hư hỏng sản phẩm. Trái thanh long hấp nhiệt phải đạt ít nhất hai tiêu chuẩn là đủ nhiệt độ nóng để diệt trứng ruồi đục quả và thứ hai là phải kéo dài nhiều giờ để đủ thời gian trứng ruồi bị lép. Cho nên trái thanh long vào Nhật vẫn là thách thức với các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây Bình Thuận nói riêng và cả nước nói chung.

Ông Nguyễn Thuận - Phó Chủ tịch Hiệp hội thanh long Bình Thuận; đồng thời là Chủ nhiệm HTX thanh long đạt chất lượng châu Âu Hàm Minh (huyện Hàm Thuận Nam) nhận định: Muốn đầu tư cho thị trường Nhật Bản thì nhất thiết Bình Thuận phải có nhà máy xử lí nhiệt. Hiện nay toàn tỉnh có đến trên 12.000 ha thanh long (nhiều hơn cả hai tỉnh Long An và Tiền Giang); hằng năm cho sản lượng khoảng 150.000 tấn quả. Nhưng số lượng thanh long xuất khẩu lớn nhất hiện nay vẫn là thị trường Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Ông Thuận tiết lộ, hiện có một doanh nghiệp thanh long ở Bình Thuận đang có ý định đầu tư nhà máy hấp nhiệt trái thanh long ngay tại huyện nhiều thanh long nhất tỉnh là Hàm Thuận Nam. Tuy nhiên, nhà máy có trở thành hiện thực hay không thì chưa rõ.

Là người quản lí trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Nguyễn Ngọc Hai lại nhận định, việc chưa bán được thanh long vào Nhật là do “chúng ta chưa có khách hàng”. Ông Hai cho biết, cuối năm nay Bình Thuận sẽ có khoảng 1.000 ha thanh long đạt chất lượng Viet Gap (Tiêu chuẩn Việt Nam) và lượng sản phẩm đạt chất lượng xuất khẩu đi Nhật là rất lớn. Song, công tác xúc tiến quảng bá của các DN xuất khẩu thanh long Bình Thuận ở thị trường Nhật là hoàn toàn mới mẻ và yếu. Nhà nước cần hỗ trợ các DN ngay từ khâu xúc tiến ở thị trường Nhật. Ông Nguyễn Ngọc Hai đánh giá, cơ hội cho trái thanh long Việt Nam vào Nhật đã rõ, nhưng không có nghĩa là dễ vì người Nhật luôn coi chất lượng làm tiêu chuẩn đầu tiên. Do vậy, ngay từ bây giờ phải từng bước làm thay đổi thói quen truyền thống của bà con nông dân từ việc canh tác đến làm ra trái thanh long sạch phục vụ xuất khẩu.

Một chủ DN xuất khẩu thanh long ở Hàm Thuận Nam khẳng định: Thanh long vào Trung Quốc qua đường tiểu ngạch khá dễ nhưng DN luôn thiệt thòi và rủi ro cao. Nhiều lô hàng từ Bình Thuận bị thay bao bì ngay tại vùng biên giới, bằng một bao bì của DN nước ngoài nhằm xuất đi nước thứ ba. Hiện nay đã xuất hiện nhiều thương nhân Trung Quốc về tận vườn thanh long để mua hàng. Điều này cho thấy việc tìm kiếm thị trường của các DN còn yếu. Nếu DN được xuất hàng thẳng vào những thị trường lớn như Nhật sẽ có lợi nhuận cao và nhất là không bị ép giá như bán cho các DN trung gian.

Hiện nay giữa hai nước Việt - Nhật đã có Hiệp định song phương về tự do mậu dịch. “Đây là điều kiện hết sức thuận lợi để chúng tôi xuất hàng đi Nhật. Nhưng rõ ràng là vẫn khó vì chưa biết đem hàng đi hấp nhiệt ở đâu, làm sao có thể tìm được đối tác mua bán” - một chủ DN lo lắng.

QUỐC HANH