Mô hình điều xen canh chuối, măng cụt đạt hiệu quả cao

Nguồn tin: Bình Phước, 18/11/2009
Ngày cập nhật: 20/11/2009

Với 5 ha điều xen chuối, 7 ha điều xen măng cụt, hằng năm, cho gia đình chị Hồ Thị Liễu, trú thôn 19/5, xã Đức Hạnh, huyện Bù Gia Mập (Bình Phước) thu nhập khoảng 500 triệu đồng.

Xen canh điều, chuối đạt hiệu quả cao. Những năm 1995, 1996 giá hạt điều chưa được cao, nếu cứ trông chờ vào độc canh thì khó mà thoát nghèo. Nắm bắt được nhu cầu thị trường cộng với vốn kinh nghiệm trồng trọt, vợ chồng chị Liễu nghĩ đến việc trồng chuối xen điều, vừa có thêm thu nhập, lại tạo được nguồn phân hữu cơ cho điều (từ thân chuối và lá huối khô phân hủy), lại hạn chế cỏ dại cho vườn điều. Ngoài ra, lá chuối còn tận dụng để nuôi cá trắm, thân chuối phục vụ cho nuôi heo, vịt, ngỗng. Hơn nữa, chuối là loài cây rất dễ thích nghi ngay cả những vùng đất bạc màu, nên có thể tận dụng trồng ở những sườn đồi dốc, đá ong để ngăn cản độ xói mòn vào mùa mưa và tăng độ phì nhiêu cho đất. Cây chuối cho năng suất cao, công chăm sóc, đầu tư ít và giá cả luôn ổn định. Vậy nên, đã 15 năm rồi, gia đình chị vẫn giữ được vườn chuối xanh tươi và nặng buồng. Khoảng 20 ngày xuất 1 tấn chuối, trung bình 2.000 đồng/kg, thu nhập từ việc bán chuối quả khoảng 20 tấn/năm và được gần 70 triệu đồng. Khi chúng tôi hỏi, liệu vườn chuối này có ảnh hưởng đến sản lượng của điều không? Chị Liễu cho biết: “Trồng chuối xen điều ít ảnh hưởng hơn, lại cho năng suất cao hơn hẳn so với việc trồng xen những loại cây khác như tiêu, cà phê...”. Hằng năm, gia đình chị lấy từ tiền thu hoạch quả chuối và hoa chuối để mua các loại phân lân, đạm, NPK, kali, phân chuồng, phân xanh... bón bổ sung cho chuối và điều, vào các giai đoạn trước khi thu hoạch, sau khi thu hoạch và trung kỳ phát triển của cây.

Để kết hợp năng suất từ 2 loại cây này, chị thường xuyên tỉa cành điều và chặt bỏ những cây sâu bệnh, khoảng cách giữa các cây điều chừng 8m đến 10m, tạo độ thông thoáng thích hợp cho cả chuối và điều cùng phát triển, hạn chế được sâu bệnh. Nhờ đó, năng suất điều bình quân của gia đình vẫn bảo đảm khoảng 1,5 tấn/ha.

Măng cụt xen điều - “Một công đôi việc” ấn tượng và bất ngờ nhất là khi được đặt chân lên 7 ha điều trồng xen măng cụt, thu về lợi nhuận hàng trăm triệu đồng mỗi năm cho gia đình chị Liễu. Cây măng cụt sinh trưởng và phát triển tốt ở những vùng không quá khô và quá ẩm, cây cần có độ che mát thích hợp nên vườn điều là nơi lý tưởng để cây tồn tại. Vườn măng cụt của gia đình chị trồng được 12 năm, đang ở độ cho ra trái nhiều nhưng để cho cây ra hoa, đậu quả và thu hoạch đúng thời vụ thì cần xử lý cho măng cụt ra lá non từ tháng 8 đến tháng 9, để cây trổ hoa vào tháng 11 và 12. Đây cũng là thời điểm điều đơm bông, nên kết hợp chăm sóc tưới nước, bón phân, xịt thuốc cho cả điều lẫn măng cụt bớt được công sức và chi phí rất nhiều. Trồng măng cụt phải tưới nước vào mùa khô, cùng với thời điểm điều ra hoa, điều mà được tưới nước đương mùa ra hoa thì tỷ lệ đậu trái rất cao. Chị Liễu cho biết thêm, đối với vườn điều trồng xen măng cụt, cũng cần phải tỉa thưa cành và mật độ bảo đảm cho cả 2 loài cùng sinh trưởng.Quay lại thời điểm năm 2000, khi người dân ở Bình Phước đổ xô chặt điều để trồng cao su, vì loại cây công nghiệp được mệnh danh là “vàng trắng” này cho thu nhập rất cao, gia đình chị vẫn giữ vườn điều. Chị Liễu cho biết: “Cây điều đã làm thay đổi cuộc sống của gia đình tôi nên áp dụng xen canh chứ không nỡ chặt bỏ đi, chạy theo các loại cây khác có giá cao giúp cuộc sống ổn định hơn là lẽ tất yếu của mọi người, nhưng cái gì cũng có chu trình bão hòa và cân đối của nó và đó là lý do vì sao gia đình tôi quyết định gắn bó với vườn điều này”.

Kinh tế gia đình đã ổn định, việc học hành của con cái được bảo đảm, 2 con đầu của chị hiện đang học ở trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, với tinh thần ham học hỏi, chị Liễu đã thi đậu vào trường Đại học Tây Nguyên, hiện là sinh viên năm thứ 2. Bản thân chị là giáo viên của trường Tiểu học Nguyễn Huệ, là chi hội trưởng của Hội phụ nữ thôn 19/5, cộng tác viên dân số - chủ nhiệm câu lạc bộ chống bạo hành gia đình của thôn. Trong những năm qua, chị luôn được các cấp hội trao tặng bằng khen, giấy khen xứng đáng với danh hiệu thi đua: “Giỏi việc nước - Đảm việc nhà”.