Cà Mau: Thi “hoa hậu" chuối

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 12/12/2009
Ngày cập nhật: 15/12/2009

Nhiều bà con nông dân Cà Mau trồng chuối bỗng xôn xao khi biết tin Công ty cổ phần Vinamit tổ chức "Hội thi tìm giống chuối ngon" với giải nhất mười triệu đồng.

Cuộc "Hội thi tìm giống chuối ngon" thể lệ sẽ công bố vào trung tuần tháng 12/2009, gồm 3 giải: một giải nhất 10 triệu đồng, một giải nhì 5 triệu đồng và một giải ba 3 triệu đồng.

Tuy nhiên, "tiêu chuẩn" đạt giải có lẽ không quá dễ dàng để bất kỳ ai cũng có thể vươn tới đích cuối cùng.

Trước nhất về giống, phải là giống "chuối xiêm bản địa" tức giống chuối xiêm đen tại tỉnh Cà Mau (Nếu "xiêm trắng" sẽ bị loại từ vòng 1). Trái phải có đường kính (bụng) 4 cm, chiều dài 8 cm.

Vào ngày chấm điểm chung khảo, chuối vừa già, chưa chín, không có cạnh. Các trái trong nải đều nhau, không trầy xước, bầm giập. Mỗi nải chuối ít nhất 15 trái. Mỗi buồng chuối từ 10 nải trở lên. Các trái trên buồng đều nhau...

Đánh thức tiềm năng

Vòng sơ khảo của cuộc hội thi được tiến hành ở cấp huyện, thành phố. Người dự thi chụp một kiểu ảnh, trong đó chủ nhân đứng cạnh buồng chuối (sẽ dự thi) và ghi rõ xuất xứ (lý lịch trích ngang) gởi cho hội đồng sơ khảo. Ngày chung khảo (khoảng 25 - 30/12/2009), chủ nhân sẽ mang buồng chuối đến địa điểm dự thi (tại TP Cà Mau, thể lệ sẽ nêu cụ thể).

Có người háo hức khi nghĩ đến sự "lên ngôi" của cây chuối trong tương lai, đã liên tưởng cuộc thi tìm giống chuối ngon như cuộc thi hoa hậu và nói vui rằng: Đây là cuộc hội thi “hoa hậu”... chuối!

Những tháng cuối năm 2009, Vinamit tổ chức một trạm mua chuối tại xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời và đã mua trên 800 tấn chuối. Tuy nhiên, hàng trăm năm nay, người Cà Mau trồng chuối theo kiểu "truyền thống", làm chơi ăn thiệt, ít có người chăm sóc, vun bón, cho dù chỉ làm sạch cỏ hoặc chặt bớt chuối con để buồng chuối cho trái tốt hơn.

Trồng trọt thì bỏ mặc cho trời, còn bán chuối lại phó thác cho người mua. Thương lái tự định giá, tự đốn, tự chở, tự tiêu thụ. Chủ vườn chỉ chứng kiến để thu tiền lúc đếm nải. Dù trái và nải lớn hay nhỏ, cứ tính theo giá bình quân.

Những nải bị chim ăn vài trái hoặc nải chót, nải có trái giập sẽ không được tính tiền (cho luôn người mua). Có nơi còn tính chục 14, tức tính một chục bằng 14 nải, thay vì 10 nải.

Với "truyền thống" trồng trọt và mua bán đó, không mấy ai khá giả vì nghề này. Chẳng ai hạch toán mỗi héc-ta chuối hằng năm thu nhập được bao nhiêu. Trong khi đó giống chuối cứ tha hồ thoái hóa theo năm tháng.

Bà con nông dân không ai quan tâm giống chuối tốt và cũng không ai chú ý đến việc vun bón. Bởi có bỏ công sức, tiền bạc đầu tư cho lắm, kết quả cuối cùng cũng "chỉ có vậy", làm nhiều chỉ hao phí nhiều chứ ích lợi gì?

Công ty cổ phần Vinamit đã sấy mít và chuối cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước từ năm 1991 (đến nay đã 19 năm). Phát triển vùng nguyên liệu chuối và xây dựng nhà máy chế biến chuối tại Cà Mau là phương hướng đã được xác định của ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty Vinamit. Phương hướng này đã xác lập và thành công bước đầu khi được UBND và các ngành chức năng tỉnh Cà Mau ủng hộ, nhằm tạo thế quản trị bền vững, lâu dài cho người trồng chuối và người chế biến, tiêu thụ loại sản phẩm dồi dào này.

Vinamit đã có các dòng sản phẩm sấy tự nhiên: mít, chuối, khoai lang, khoai môn, thơm, bí đỏ; sấy dẻo: mít dẻo, xoài dẻo, thập cẩm dẻo; sấy tẩm gia vị; khoai lang, khoai môn, táo... 65% tổng sản phẩm của Vinamit được xuất khẩu sang Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia, Hồng Kông, Nhật Bản, Châu Âu, Bắc Mỹ, các nước Hồi Giáo và xây dựng mạng lưới chi nhánh tại 69 tỉnh, thành trên toàn quốc… Với năng lực sản xuất và tiêu thụ như vậy sẽ rất thuận lợi cho bà con nông dân Cà Mau, không chỉ riêng cây chuối mà còn nhiều loại rau, quả khác.

Vấn đề quan trọng trước mắt là phải tìm giống chuối có gien tốt. Khoảng 800 tấn chuối mua được vừa qua phần lớn là loại 2, loại 3, phẩm chất kém, giá trị thương phẩm không cao, vừa thiệt thòi cho người bán lẫn người mua, dù hiện nay công ty mua tính ký chứ không tính nải và giá cả được nâng cao so với giá thị trường.

Tìm được giống chuối tốt, công ty sẽ phối hợp với địa phương tổ chức nhân rộng và hướng dẫn bà con nông dân cách trồng, cách chăm sóc, thu hoạch, bảo quản, bao tiêu... Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Hội Nông dân và các ngành có liên quan tại Cà Mau sẽ tạo mọi thuận lợi để bà con nông dân trong tỉnh, những nơi có điều kiện phù hợp có thể liên doanh, liên kết theo hướng lâu dài, bền vững.

Mở đường không chỉ cây chuối

Xưa kia, cứ vào mùa khô, dưới kinh nước cạn, lưu thông khó khăn, nhiều xã ở huyện Trần Văn Thời, chuối không biết làm gì cho hết. Chuối chất vàng cả sân. Bà con chỉ còn cách ép giẹp, phơi khô. Khách đi ngang mặc sức ăn, chủ nhà chẳng hề dám mời. Nhiều gia đình phải cho heo hoặc cho cá ăn còn không hết chuối.

Sau ngày giải phóng, hệ thống bờ và đê trong rừng U Minh, do đào kinh giữ nước chống cháy rừng, ước khoảng 5.000 ha diện tích. Sản lượng chuối trên bờ và đê hiện nay không dưới 40.000 tấn/năm.

Các huyện trong tỉnh, hầu hết đất đai đều có thể trồng chuối cho năng suất cao. Khu vực tái định cư khí – điện - đạm Khánh An, U Minh, còn mấy trăm héc-ta chưa thể trồng lúa hoặc nuôi cá, nuôi tôm.

Đất rừng Cà Mau dù đã quy hoạch nhưng đan xen giữa rừng nghèo kiệt và đất trồng lúa năng suất thấp hãy còn nhiều. Tận dụng hết quỹ đất của Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân, tái quy hoạch thành những khu trồng chuối năng suất cao là thực tế không khó khăn của Cà Mau hiện nay.

UBND tỉnh đã giao cho Sở Kế hoạch - Đầu tư và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trực tiếp nghiên cứu và tham mưu, đề xuất để có những bước đi và các loại hình hợp tác, liên kết, liên doanh tương ứng, phù hợp trong những ngày sắp tới.

Mít, chuối, khoai, xoài, bí... chế biến là những thực phẩm sạch được nhiều đối tác trong và ngoài nước ưa chuộng. Ngày 15/7/2009, Vinamit nhận chứng chỉ "Halal"(1) đạt chuẩn thực phẩm trong cộng đồng Hồi Giáo tại TP Hồ Chí Minh.

18 sản phẩm tiêu biểu nhất của Vinamit được xác nhận đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn không có dầu mỡ động vật, sản xuất trong điều kiện vệ sinh được kiểm soát chặt chẽ và được sử dụng trong mọi cộng đồng Hồi Giáo trên toàn thế giới. Hiện nay, các sản phẩm trái cây sấy của Vinamit đã được tiêu thụ tốt tại khu vực ASEAN và Trung Đông. Đây là điều kiện rất thuận lợi trong một thị trường rộng lớn và đầy tiềm năng.

Vinamit đã thành công trong việc cung cấp giống, đồng thời theo dõi quá trình trồng trọt của người được bao tiêu hợp đồng và thu mua sản phẩm theo giá thị trường. Phương châm của Vinamit là nơi trồng trọt gắn liền với nhà máy chế biến và khuyến khích bằng vật chất thích đáng cho những người có sáng kiến trong lao động sản xuất.

Thức ăn nhanh được chế biến từ trái cây được các nước Âu - Mỹ ưa chuộng bởi loại sản phẩm này ít dầu mỡ, rất có lợi cho sức khỏe.

Bền vững, lâu dài, sòng phẳng, nêu cao chữ tâm, chữ tín trong quá trình liên kết, liên doanh là chìa khóa mở đường cho mọi thành công đối với cây chuối Cà Mau trong tương lai./.

(1) “Halal” theo tiếng Ả Rập có nghĩa là "được phép", chỉ những gì được phép dùng theo luật đạo Hồi. Các tiêu chuẩn của chứng chỉ này kiểm tra nghiêm ngặt từ nhà nuôi trồng, dây chuyền sản xuất cung ứng cho đến khi sản phẩm xuất hiện trên bàn ăn có phù hợp với Halal hay không.

Trường Sơn