Trái cây, phải kỳ công chỉnh sửa

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 07/01/2010
Ngày cập nhật: 7/1/2010

Hiện nay, nhiều nhà vườn ở miền Tây tin rằng chỉ có trái cây nghịch vụ mới cao giá. Vú sữa Lò Rèn là bằng chứng, giá 450.000 đ/chục (14 trái). Đó là cuộc chơi của những nhà vườn “cao tay ấn” với siêu thị chứ không phải “nhà vườn chung chung” với thương lái.

* Xu hướng hàng loại I

Anh Khỏe, quản lý shop 42 ở Cần Thơ nói: “Trái đầu mùa, nghịch vụ thường có giá cao, nhưng phải là loại danh tiếng và phải đủ tiêu chuẩn. Bưởi da xanh, Năm Roi loại I (từ 1,4 - 1,5 kg/trái), xoài loại I từ 400 g/trái trở lên... giá mua bưởi tại vườn: 10.000 đ/kg, xoài cát Hòa Lộc: 37.000 - 38.000 đ/kg, mãng cầu ta: 30.000 đ/kg, ổi không hột: 15.000 đ/kg, chôm chôm nhãn: 35.000 đ/kg. Thương lái lấy quy cách này định giá mua tại vườn”. Anh Khỏe cho biết, từ khi có tuyến bay Cần Thơ - Hà Nội, nhiều người mua trái cây chở ra miền Bắc. Mỗi ngày, shop này bán bình quân 80 - 100 kg/mỗi loại (xoài, bưởi, chôm chôm...)”.

“Tôi vừa đóng 2 tấn nhãn Idor ra Bắc theo đường Tân Sơn Nhứt, giá 60.000 đ/kg. Bưởi da xanh, giá tại vườn 16.000 đ/kg, giá bán tại Hà Nội trên 30.000 đ/kg, chôm chôm đường: 34.000 đ/kg, xoài khiêu-xa-vơi: 60.000 đ/kg, sầu riêng cơm vàng hạt lép (Monthoong, Ri 6), tại Hà Nội: 60.000 đ/kg. Chi phí chuyên chở ra Hà Nội 8.000 - 9.000 đ/kg, hàng loại 2, loại 3 khó kham nổi chi phí”, ông Phạm Hữu Hiện, Chủ tịch Hội Làm vườn huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp nói tiếp: “Bây giờ hàng vô siêu thị người ta chỉ đòi hàng loại I”. Là nhà tư vấn kỹ thuật cho nhà vườn, ông Hiện có thể chỉ cách cho ra trái nghịch vụ nhưng làm sao trong vườn chỉ có loại I? Ông Hồ Quang Cua, nổi tiếng với những giống lúa ngon hạt dài ST, có một khu vườn trồng cây ăn trái ở Sóc Trăng chỉ một hàng bưởi da xanh nói “Vừa bán 50 trái bưởi da xanh, nhưng cũng đã cắt bỏ 50 trái bưởi để những trái còn lại “trái nào ra trái nấy”. Trong vườn của ông Cua có một giống me ngọt, mỗi cây cho khoảng 20 - 30 kg, giá bán me chín khoảng 40.000 đ/kg. Chỉ cần chở ra chợ Sóc Trăng, phén một chút là bán hết. “Vấn đề là mùa nào thức ấy, đừng làm cho cây trái đi ngược đời sống sinh học và cũng đừng bắt chúng làm việc quá sức, mang vác quá sức, nuôi nấng quá nhiều thì chắc chắn sẽ èo uột”, ông Cua nói. Tuy nhiên, làm sao để các nhà vườn đều hiểu như vậy để đừng lấy sản lượng, tiền nong làm áp lực với cây trái!?

* Đường xa, chợ gần

Chủ vựa Chín Tâm, Đồng Tháp trúng mùa nhãn da bò, nhưng giá chỉ có 6.200 đ/kg, chở lên Sài Gòn bán 8.000 đ/kg là thủ huề do phí vận chuyển. Nhưng khi trái chín rộ thì nhãn sụt giá mà phí vận chuyển không thay đổi, nên nhiều người không đưa hàng về Sài Gòn nữa mà canh vào thời điểm Trung Quốc không có nhãn để chở ra Bắc.

“Mỗi chuyến, tui cung 5 tấn để mối trung gian bán qua Trung Quốc. Chỉ bán nhãn vì đã có bạn hàng, cam quít chưa dám làm. Mọi thứ đều phân loại, đóng vô rổ, coi như mình gia công cho họ. Hồi trước họ ăn hết hàng vùng này, nhưng nay ăn ít lại nên tôi phải tìm đường qua Campuchia, cũng qua trung gian qua thương nhân ở Xà Xía - Hà Tiên. Dù phải giao hàng xa hơn Tịnh Biên nhưng ở đó có nhiều bạn hàng, ít người cạnh tranh. Tịnh Biên bây giờ người đi nhiều lắm, khó có lời. Đồng Tháp có cửa Dinh Bà, nhưng có lẽ phải một thời gian nữa, có nhiều biện pháp kích thích thì mới nhộn nhịp, chủ vựa Chín Tâm nhận xét.

Chị Hoài Anh, dân Long Trị (huyện Long Mỹ - Hậu Giang) nổi tiếng giống quít đường, lên Sài Gòn lập công ty may. Khủng hoảng kinh tế đã đẩy chị về xứ, bức xúc khi HTX quít đường rệu rã, chị đã cùng bà con tổ chức lại Tổ hợp tác sản xuất quít đường Long Trị. Chị nói: “Đã có giống quít ngon thì bây giờ “sứ mệnh loại I” là quan trọng hơn cả. Giá quít Long Trị loại I tại gốc 20.000 đ/kg (hộp), loại II: 16.000 đ/kg. Nhưng có lẽ quít Long Trị cũng chỉ đủ cho dân Sài Gòn dùng, lúc hái rộ mỗi ngày 1 tấn”. Chị Hoài Anh không nghĩ tới thị trường Trung Quốc dù đó là thị trường chủ lực cho mục tiêu xuất khẩu 400 triệu USD trong năm nay.

Miền Tây không có nhiều nhà máy chế biến trái cây. Tại Cần Thơ từng có một công ty kinh doanh rau quả, Tiền Giang có một nhà máy chế biến trái cây đóng hộp... nhưng những đơn vị này tác động yếu ớt, thậm chí lãnh cảm trước thực trạng thị trường trái cây. Người quyết định toàn bộ trái cây trên thị trường là thương lái, họ tổ chức hàng đối lưu ra biên giới Việt - Trung rồi tự động chở hàng Trung Quốc về miền Tây để có hàng đi, hàng về bù sở phí.

Nhưng ở miền Tây, người bán trái cây bây giờ phải dùng chiêu rao “táo Phu-xì” (fuji) đây, “lê Nhật đây” để bán hàng. Tại sao lại rao như vậy? “Nói hàng Trung Quốc khó bán lắm”, một người bán trái cây vỉa hè thiệt tình nói.

Liệu đây có phải thời vàng son của trái cây bản địa, “hoành tráng” như vú sữa Lò Rèn? Các chuyên gia trái cây vẫn chưa lạc quan nói rằng, phải làm rất nhiều việc để thuyết phục nhà vườn đồng thuận “mùa nào thức ấy” và biết hy sinh khi xén tỉa để có nhiều trái cây loại I thay vì chỉ thích bán mão, nhưng loại quèn luôn chiếm số đông.

HOÀNG LAN