Bình Thuận: Khó khăn đưa cây nho trở lại thời hoàng kim

Nguồn tin: Báo Bình Thuận, 25/01/2010
Ngày cập nhật: 26/1/2010

Từng được xem là cây chủ lực, giúp người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu, nhưng vài năm trở lại đây diện tích cây nho ngày càng bị sụt giảm, thậm chí có nhiều người… trắng tay!

Vì đâu nên nỗi?

Khi chúng tôi hỏi thăm gia đình nào trồng nho lâu năm nhất xã, thì anh cán bộ xã Phong Phú (Bình Thuận) cho biết, gia đình họ đã bỏ xứ đi lâu rồi. Từng được tuyên dương là nông dân sản xuất giỏi, từng được VTV3 làm phóng sự 2 lần vì vườn nho “hái ra tiền”, nhưng anh T. cũng phải “chào thua” trước loại cây “đỏng đảnh” này, dẫn đến phá sản. Từ 332 ha (2006) nay diện tích nho của huyện Tuy Phong chỉ còn khoảng 50 ha. Cứ mỗi năm, số người trồng nho dỡ giàn ngày một nhiều vì thua lỗ. Anh Tâm - thôn Tuy Tịnh 2 - xã Phong Phú chỉ vào vườn nho sắp thu hoạch của mình than thở: “Cầm chắc trong tay 75 triệu, thế mà cơn mưa trái mùa do áp thấp nhiệt đới vừa qua làm tôi mất trắng. Toàn bộ vườn nho bung nứt. Tết này, gia đình chắc khỏi ăn tết!”. Đó là tâm trạng chung của những người trồng nho ở huyện Tuy Phong vào lúc này. Những ánh mắt buồn bã, những cái lắc đầu ngao ngán hay những tiếng thở dài của những người trồng nho khiến chúng tôi không khỏi chạnh lòng. Tuy nhiên, không chỉ riêng cơn mưa trái mùa ấy, mà vài năm nay những người trồng nho luôn trong tâm trạng bất an, hồi hộp. Anh N.V.T - thị trấn Liên Hương có 3 sào nho chuẩn bị thu hoạch cũng theo mưa “ra đi”, anh tâm sự: “Liên tục 2 năm liền bị sâu bệnh, năng suất chẳng bao nhiêu, tất cả hi vọng đặt vào vụ này. Vậy mà, cơn mưa trái khoáy đã cướp đi của gia đình gần cả trăm triệu. Tôi không còn sức mà theo nữa, chắc phải dỡ giàn thôi”.

Hơn 100 ha diện tích cây nho ở xã Phú Lạc (2005 - 2006), đến nay chẳng còn hộ dân nào đủ can đảm tiếp tục “sự nghiệp” trồng nho. Tất cả đã chuyển sang trồng lúa, tuy lợi nhuận không bằng cây nho nhưng độ an toàn cao hơn. Những hộ trước đây có thâm niên trồng nho, cũng dần dần chuyển đổi cây trồng khác. Ông Nguyễn Thái Hồng - thôn Tuy Tịnh 1 - xã Phong Phú, một trong số ít người còn trụ lại sau 10 năm gắn bó với cây nho, cho biết: “Tôi chứng kiến nhiều sự thăng trầm của nó. Trước đây, dân trồng nho ở đây khá lắm, vụ nào cũng lời. Nhưng vài năm nay, sâu bệnh rồi điều kiện thời tiết khắc nghiệt, kỹ thuật chăm sóc và đầu tư lơi dần do lỗ từ vụ này đến vụ khác, nên nhiều hộ đã không còn hứng thú với việc trồng nho nữa”.

Tìm hiểu nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới diện tích nho sụt giảm. Anh Phạm Ngọc Cẩn - Chủ tịch Hội Nông dân xã Phong Phú cho biết: “Một số hộ dân đã trồng luân canh cây nho với một vài cây màu khác, dẫn đến bệnh thán thư. Mặt khác, cách trồng của bà con còn lạc hậu, chưa nắm bắt những kỹ thuật mới, trình độ còn hạn chế nên dẫn đến cây nho phát triển không đồng đều, dịch bệnh tràn lan. Hơn nữa, cách bón phân của bà con không cân đối, không theo quy trình, chăm sóc chưa cẩn thận, đặc biệt cây nho lại khá nhạy cảm với thời tiết. Vì vậy, dẫn đến năng suất không đạt, nhiều người phải bỏ vườn”. Mặt khác những năm trước, vì chạy theo lợi nhuận người dân đã ồ ạt phát triển nho, bất chấp đó là những vùng có thích hợp cho cây nho hay không. Chính yếu tố này mà sau một thời gian khai thác không đem lại hiệu quả do năng suất, chất lượng kém mà chi phí sản xuất cao, nên các hộ dân buộc phải chuyển qua cây trồng khác phù hợp hơn.

Theo nhiều người trồng nho, diện tích nho bị tụt giảm trong thời gian qua không phải do giá nho xuống quá thấp, vì nếu giá nho có xuống 5.000 - 7.000 đồng/kg mà năng suất nho đạt trung bình thì cũng không lỗ. Hiện nay, giá nho 15.000 đồng/kg, nếu không bị trận mưa trái mùa, mỗi hộ gia đình ít nhất cũng lời được vài chục triệu. Giống nho đỏ vẫn được các hộ trồng nho ưa chuộng từ trước đến nay. Ông Hồng cho biết: “Theo kinh nghiệm, tôi dùng gốc nho dại ghép với cành nho lông thì cây sẽ phát triển tốt hơn. Tôi thường xuyên xịt thuốc, bón phân và theo dõi khá kỹ. Hiện nay, chưa có loại thuốc nào trị được bệnh thán thư và sâu đục thân ở cây nho, nên đa số nông dân dùng đủ loại thuốc, không theo sự chỉ dẫn nào”. Theo một số thông tin, đối với giống nho đỏ chỉ thu hoạch 2 vụ/năm, nhưng thực tế người dân vẫn ép cho nho ra quả 3 vụ/năm. Điều này khiến vườn nho nhanh chóng thoái hóa. Hơn nữa, người trồng nho khá “sợ” thời tiết, đặc biệt là mưa trái mùa. Hiện, Phòng Nông nghiệp cũng như những người có kinh nghiệm trồng nho lâu năm chưa có biện pháp nào cải thiện tình trạng này.

Trước những nguyên nhân khách quan và chủ quan ấy, nếu không được sự quan tâm, hỗ trợ của ngành nông nghiệp nhất là kỹ thuật canh tác và phòng trừ sâu bệnh, thì khó mà đưa cây nho trở lại thời hoàng kim.

Minh Vân