Hy vọng từ cam, quýt đặc sản Bắc Kạn

Nguồn tin: Tiền Phong, 08/02/2010
Ngày cập nhật: 9/2/2010

Cam, quýt Quang Thuận (huyện Bạch Thông, Bắc Kạn) là đặc sản nổi tiếng từ lâu. Ai đi xa quê, đến mùa trời trở rét là nhớ về mùi thơm và vị chua chua, ngọt ngọt, đậm đậm đặc trưng.

Ai đã ăn loại quả này đều kháo nhau "không ăn vụng được". Vì mùi thơm bay xa, thơm lâu. Ai đi tàu xe mà ngửi thấy mùi này đều cảm thấy dễ chịu và khoan khoái.

Chị Hà Thị Hồi, một thương lái cho biết: "Cam quýt Bắc Kạn ngày càng được ưa chuộng vì độ đường không quá cao, nhất là không có chất bảo quản độc hại".

Vừa được hàng vừa được giá

Hàng năm, từ tháng 10 âm lịch cho đến Tết, là thời gian những vườn cam quýt ở xã Quang Thuận, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn vào vụ thu hoạch. Với sản lượng hàng chục tấn, lại chín rộ trong thời gian ngắn, việc tìm đầu ra cho hàng quả này luôn làm những chủ vườn lo canh cánh.

Tìm người vào bán tận vườn đã khó mà mang ra chợ ở địa phương tiêu thụ cũng không được bao nhiêu. Trước thực trạng này, Ban Quản lý chợ Bắc Kạn mới tìm cách gỡ bí cho bà con.

Từ tháng 10 năm 2006, chợ bán cam quýt của địa phương chính thức mở ra. Bà con đưa hàng đến đây từ 4 giờ sáng để kịp cho những thương lái đóng hàng về Hà Nội, Hải Dương, Lạng Sơn, Thái Nguyên và các huyện trong tỉnh.

Chợ được tổ chức ngay trên bãi trống ở đầu chợ Đức Xuân, có điện sáng và chỗ gửi xe. Chưa đến 4 giờ sáng, thương lái đã chờ sẵn, đón những người chở cam quýt từ đường vào chợ.

Mỗi khi xe hàng tới là mấy cô, mấy chị lại xúm vào, xởi lởi chào mua và hộ người bán khiêng những dậu quýt nặng trĩu. Người bán đồng ý giá thì mua, không lại cười vui vẻ với nhau. Ba năm nay, năm nào cũng thế cả nên thành người quen cả rồi. Tôi hỏi: "Vậy mà các chị không tranh hàng với nhau à?"

Các chị cười vui: Thì cũng có những lúc chửi nhau té tát, có khi còn giằng cả đòn gánh tính xông vào choảng nhau chứ, nhưng xong rồi thôi. Chẳng ai chấp ai làm gì, ai cũng vì miếng cơm, manh áo cả mà, cốt sao mua bán cho nhanh, cho được giá còn đóng hàng cho kịp gửi xe ô tô đi các mối".

Nhìn những chiếc xe máy chở hàng mới thú vị làm sao! Hàng chất cao, đầy chặt. Người bán hàng phổ biến với nhau, phải xếp như vậy để đi đường hàng không bị xô lệch mà dập nát. Còn người bán thì kín mít trong bộ quần áo mưa, mũ và khăn len vì trời lạnh và nhiều sương.

Nên nhìn tổng thể thì cả xe là một khối lùm lùm chuyển động trong bóng tối, được nhận ra nhờ đèn xe máy. Xe chở hàng thì đủ loại: ưu thế nhất là xe Minxk vừa khỏe vừa tha hồ thồ, các loại xe từ Dream, Viva, Angel, Future... cũng được trưng dụng hết.

Chợ mỗi lúc một đông. Người đến chợ thường đi thành từng tốp 2 hay 3 xe cùng nhau. Họ là những người hàng xóm, rủ nhau cùng mang hàng đến bán. Theo ông Cung, người trông xe ở chợ:

Mỗi ngày có từ 200 đến 300 xe chở cam quýt gửi chỗ ông. Cá biệt vào những ngày rộ thì suýt soát hàng nghìn lượt xe của cả người mua lẫn người bán.

Chị Lộc Thị Kiều, một chủ vườn hồ hởi nói: "Từ ngày có chợ đêm này, mỗi tuần mình đi chợ 3 lần để bán hàng. Ra đây bán thì được giá hơn bán tận vườn. Năm nay, giá quýt tính ra trung bình cũng được 12.000đ/kg, giá cam được 8 000đ/kg.

Nhà có 7 ha, thu chừng 1,2 tấn. Vậy là cũng được một khoản cho thằng cháu lớn học Đại học Nông lâm. Nhờ vụ cam quýt năm ngoái, tôi đã làm xây được cái nhà ba gian và xe máy mới".

Tôi sẽ lấy vợ và làm giàu từ tiền bán quýt

Ở đây, thường thì mùa quýt liền kề mùa cam. Có nhà còn trồng dặm chanh để chờ cam, quýt lớn nên còn mang ra chợ cả rổ xề chanh nữa. Thời vụ của quýt dài hơn và nhiều hàng và quýt được giá, dễ bán.

Đầu vụ quýt phải được giá trên 20.000đ/kg. Năm nay, giữa vụ quýt vẫn giữ giá 12.000đ/kg. Đang vào mùa Tết, mùa rộ của cam mà cam đẹp quả to, vỏ sáng vẫn có giá 10 000 đ/kg, cam nhỏ, không đều vẫn có giá 7- 8.000đ/kg. Anh Bế Văn Hùng phấn khởi nói: "Vụ cam quýt này mình đủ tiền lấy vợ.

Sang năm, có vợ có chồng rồi trồng thêm trăm gốc nữa, cứ như giá cả bây giờ thì giàu được là cái chắc". Còn bà La, chuyên bán phở ở gần chợ cam quýt đêm cũng vui không kém: "Dân bán được hàng, được giá nên vào quán bà ăn đông hơn hẳn năm ngoái".

Đến khi việc mua bán đã hòm hòm, Ban quản lý chợ mới đến thu tiền chỗ ngồi. Chị Hà Thị Hồi, một thương lái cho biết: "Cam quýt Bắc Kạn ngày càng được ưa chuộng trên những thị trường ở xa vì độ đường không quá cao, nhất là không có chất bảo quản độc hại." Chợ còn họp đến giáp Tết với lượng hàng cung ứng lớn. Sau Tết, nhà nào còn hàng thì túc tắc bán lẻ. Chợ đêm không họp nữa.

Cây cam, quýt đã được trồng ở Quang Thuận lâu đời, chỉ trồng ở đây cam, quýt mới cho vị và hương được ưa chuộng như vậy. Trước đây, do việc bảo quản chưa có kĩ thuật nên bà con phải bán tươi, mỗi ngày chỉ bán vài chục cân là nhiều, lại không thể mang đi xa.

Giờ nhờ kĩ thuật ủ bằng ô-zôn, quýt có thể bảo quản chừng 20 ngày, khả năng xuất hàng đi xa là rất lớn. Địa phương đang tích cực giúp nông dân vay vốn và hướng dẫn kĩ thuật để mở rộng diện tích trồng và nâng cao năng suất cây cam quýt. Vài năm tới người dân hy vọng làm giàu từ cây ăn quả đặc sản này.

Tuệ Minh