Trái cây ngon vẫn khó bán

Nguồn tin: Kinh tế Sài Gòn, 15/04/2010
Ngày cập nhật: 16/4/2010

Trong khi lo chuẩn bị 5 tấn xoài cát Hòa Lộc để trưng bày tại Lễ hội trái cây Việt Nam được tổ chức ở Tiền Giang vào ngày 19-4-2010, Hợp tác xã Xoài cát Hòa Lộc đã xuất thêm 4 tấn xoài sang thị trường Nhật. Tính ra, hợp tác xã này đã xuất được 60 tấn của một hợp đồng xuất khẩu 100 tấn xoài sang thị trường Nhật.

Ông Nguyễn Văn Thực, Phó chủ nhiệm Hợp tác xã Hòa Lộc, cho biết các xã viên rất hài lòng khi hợp tác xã mua xoài loại xô với giá trung bình 24.000 đồng, còn loại 1 tới 30.000 - 31.000 đồng/ki lô gam. Hiện hợp tác xã có 100 xã viên, với trên 50 héc ta chuyên canh xoài cát Hòa Lộc, sản lượng đạt gần 400 tấn/năm.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền Giang, toàn tỉnh đang có 4.000 héc ta xoài cát Hòa Lộc, tập trung chủ yếu ở huyện Cái Bè.

Tuy nhiên, không phải hợp tác xã hay chủ trang trại trái cây nào cũng bán được thuận lợi như Hợp tác xã Xoài cát Hòa Lộc. Nhiều năm qua, theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Việt Nam có hơn 1,5 triệu héc ta trồng cây ăn trái với nhiều loại ngon nổi tiếng nhưng có đến 85% trái cây tươi bán chủ yếu ở thị trường trong nước, xuất khẩu rất ít.

Ông Nguyễn Minh Châu, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam, cho rằng sản lượng trái cây của Việt Nam đứng thứ năm ở châu Á nhưng xuất khẩu trái cây hàng năm chỉ chiếm 1% kim ngạch xuất khẩu của cả nước thì vị thế đó chưa tương xứng với tiềm năng.

Chất lượng không đồng đều, quảng bá, tiếp thị yếu kém, chưa có logo và thương hiệu riêng... là những nguyên nhân được nhắc đến trong nhiều năm qua khi nói tới trái cây Việt Nam. Trong đó nhiều loại trái cây nổi tiếng đã lâu như xoài cát Hòa Lộc, vú sữa Lò Rèn, sầu riêng Chín Hóa, nhãn lồng Hưng Yên... sản lượng cũng manh mún, chất lượng không đồng đều và cũng không có những thương hiệu quốc tế như trái cây của Thái Lan.

“Đối với thị trường nước ngoài, bên cạnh chất lượng thì trái cây nhất thiết phải có logo, thương hiệu”, ông Châu nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Ngàn, Chủ nhiệm Hợp tác xã Lò Rèn - Vĩnh Kim, cho biết huyện Châu Thành hiện có 13 xã trồng vú sữa Lò Rèn trên diện tích hơn 2.300 héc ta, sản lượng khoảng 23.000 tấn/năm, nhưng chỉ có 55,3 héc ta đạt chuẩn GlobalGap (thực hành canh tác nông nghiệp tốt) để xuất khẩu. Và thật đáng ngạc nhiên khi năm 2009 chỉ có 10 tấn vú sữa đặc sản này được xuất khẩu sang Anh, Đan Mạch, Canada.

Theo ông Nguyễn Văn Kỳ, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, có thể truy nguyên nguồn gốc, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, bản quyền sở hữu trí tuệ trong sản xuất và xuất khẩu trái cây hiện nay của ta còn thiếu và yếu nên dễ vấp phải các hàng rào kỹ thuật của thị trường nhập khẩu.

Mặt khác, hạ tầng phục vụ cho xuất khẩu trái cây hiện nay cũng rất nghèo nàn. Phần lớn trái cây tươi được doanh nghiệp mua xuất sang Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn) nhưng kho chứa hàng ở đây gần như không có gì. Vì vậy cứ tới mùa thu hoạch trái cây ở phía Nam thì xe tải ùn ùn chở lên cửa khẩu Tân Thanh, gây ùn ứ và thương nhân nước ngoài có cơ hội ép giá.

Đối với các thị trường xa như Mỹ, châu Âu, xuất khẩu trái cây tươi bằng đường hàng không mang lại hiệu quả tốt hơn so với tàu biển. Thế nhưng, cước phí vận chuyển đi Mỹ bằng đường hàng không lên tới 3 đô la Mỹ/ki lô gam, cao gấp đôi so với Thái Lan. Điều này giải thích vì sao một số thương nhân Thái Lan mua thanh long và các loại trái cây tươi khác của Việt Nam về đóng gói rồi xuất sang châu Âu thu lãi rất lớn so với các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Hồng Văn - Thái Hằng