Vĩnh Long: Bưởi Năm Roi Global Gap cần vốn đầu tư

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long, 06/07/2010
Ngày cập nhật: 7/7/2010

Chứng nhận Global Gap là “hộ chiếu” cho nhiều mặt hàng trái cây dễ dàng xâm nhập các thị trường khó tính. Tuy nhiên, có một nghịch lý đang xảy ra ở vùng chuyên canh bưởi Năm Roi xã Mỹ Hòa (Bình Minh - Vĩnh Long) là nhiều nhà vườn “ngán” thực hiện Global Gap bởi nhiều lý do khác nhau... Nhà vườn “ngán” Global Gap.

Khi nói đến quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn Global Gap, nhiều nhà vườn vùng “rốn” bưởi Năm Roi Mỹ Hòa tỏ ra không mấy mặn mà. Lý do đơn giản, quy trình này tốn nhiều công sức chăm sóc nhưng giá thành bán ra lại không cao mấy so với giá bưởi sản xuất thường.

Anh Nguyễn Văn Hai - ấp Mỹ Thới (Mỹ Hòa) có 19 công vườn trồng bưởi, bộc bạch: Rất “ngán” bán cho xuất khẩu, còn bán cho thương lái dễ ụi. Thu hoạch bao nhiêu thương lái lấy hết bấy nhiêu. Lúc thị trường hút hàng, thương lái vẫn mua ngon lành, bán cho xuất khẩu thì bị... chê”.

Còn chị Ngô Thị Thúy Hoa, ấp Mỹ Thới 1 (Mỹ Hòa) cho biết: Làm theo quy trình Global Gap cũng có cái hay bởi trái cây đúng chuẩn, không bị thẹo vết, bán cho siêu thị hay xuất khẩu cũng dễ dàng. Tuy nhiên, chi phí đầu tư quá cao, trong khi Hợp tác xã (HTX) thường không định giá chuẩn khi mua mà cũng lên xuống theo giá thị trường. Vì vậy, với giá bấp bênh như hiện nay thì “tính ra trồng bưởi theo Global Gap thu nhập chẳng hơn mấy so với trồng theo kiểu thường”. Theo chị Hoa: “Rộ mùa thì thương lái vô tận vườn ra giá mua xô nguyên vườn, tui bán được hết trái cây, lấy tiền liền. Còn khi bán cho HTX, cả vườn chỉ lựa được khoảng 20% đạt chuẩn, giá 7.000 đ/kg, phần còn lại không biết bán cho ai? Đã vậy, nhà vườn còn bị nợ kéo dài”.

Từ thực tế trên, hiện nay có nhiều xã viên lần lượt xin rút khỏi danh sách. Theo Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Bình Minh, năm 2009, toàn xã Mỹ Hòa có 44 hộ (42 ha) tham gia sản xuất bưởi theo tiêu chuẩn Global Gap, nhưng đến nay “rơi rụng” chỉ còn 33 hộ (30 ha) - chưa bằng 3% diện tích bưởi của xã.

HTX cần vốn đầu tư

Anh Trần Văn Sang - Chủ nhiệm HTX Bưởi Năm Roi Mỹ Hòa cho biết: “Trước đây, có công ty ở Lâm Đồng đặt 1.000 tấn bưởi sơ chế, nhưng nợ kéo dài 3 - 6 tháng nên HTX không có vốn ứng trước để thu mua. Mặt khác, muốn xuất khẩu, bưởi phải đạt chuẩn Global Gap nhưng thời gian gần đây giá bưởi luôn xuống thấp trong khi chi phí đầu vào tăng cao nên HTX rất khó vận động xã viên ứng dụng quy trình này”. Theo anh Sang, chứng nhận Global Gap chỉ có thời hạn 1 năm nhưng đến nay đã gần hết hạn. Chi phí để tái công nhận Global Gap khoảng 7.700 USD là một khoản tiền lớn. Nếu không kịp thời tái xác nhận, các công đoạn này lại phải làm lại từ đầu”.

Ông Lê Văn Biên, Phó Phòng Nông nghiệp - PTNT huyện Bình Minh trăn trở: “HTX không có tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng nên không thể ký hợp đồng xuất khẩu trực tiếp với nước ngoài mà phải thông qua khâu trung gian; nhà vườn cũng không muốn bán bưởi cho HTX”.

Lối mở hiện nay là Công ty TNHH The Fruit Republic (Biên Hòa) đặt trạm thu mua tại vùng nguyên liệu này khoảng 17 container, sản lượng 1.700 tấn trong năm nay. Theo ông Lê Văn Biên, công ty cũng sẽ đầu tư toàn bộ chi phí để tái công nhận chứng chỉ Global Gap. Dự kiến đến năm 2011, công ty sẽ mở rộng diện tích đạt chuẩn lên 100 ha (nếu nhà vườn thực hiện tốt).

Tuy nhiên, thị trường vẫn còn manh mún, không đáp ứng được nhu cầu. Còn HTX Bưởi Năm Roi Đông Thành dù đã được Doanh nghiệp Chế biến rau củ quả Hoàng Gia đầu tư hệ thống kho lạnh, nhưng cũng đang vào tình trạng thiếu vốn, không đủ năng lực thu mua.

Hiện toàn huyện Bình Minh có 2.033 ha trồng bưởi Năm Roi, trong đó, khoảng 1.870 ha đang cho trái, sản lượng 2,5 tấn/ha/năm. Riêng xã Mỹ Hòa có diện tích lớn nhất huyện, với 1.240 ha, hàng năm cung cấp khoảng 20.000 tấn. Tuy nhiên, tính riêng năm 2009, các HTX này chỉ cung cấp khoảng 600 tấn đạt chuẩn Global Gap, tức chỉ khoảng 1% sản lượng bưởi của toàn xã Mỹ Hòa. So ra con số còn rất thấp với việc cần xuất khẩu cả ngàn tấn/năm theo nhu cầu và đơn đặt hàng.

Theo ông Lê Văn Biên: “Nếu làm được kho lạnh thì sản lượng và giá cả sẽ khá hơn, bởi có thể dự trữ bưởi từ mùa thuận sang mùa nghịch”.

Trong buổi làm việc mới đây với chính quyền huyện Bình Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, ông Trương Văn Sáu tỏ ra lo lắng với phương thức sản xuất và tiêu thụ bưởi Năm Roi hiện nay. Theo ông: “HTX và doanh nghiệp chưa thật sự quan tâm đến lợi ích của nhà vườn. Điều đó thấy rõ khi chưa ai quan tâm đến nâng cao chất lượng, ứng dụng các quy trình sản xuất hiện đại, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm mà chỉ tranh mua - tranh bán”. Ông Trương Văn Sáu cho rằng, đã đến lúc HTX, doanh nghiệp và nhà vườn phải liên kết lại, đổi mới phương thức làm ăn để sản xuất ra sản lượng lớn, an toàn. Đồng thời, công khai giá mua, bán để tạo lòng tin cho nhà vườn; duy trì qui trình sản xuất Global Gap. Nếu cần, tỉnh sẽ hỗ trợ 50% kinh phí để tái công nhận Global Gap.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu - Viện trưởng Viện nghiên cứu cây ăn quả miền Nam cho biết: Trước đây, Global Gap phải do các tổ chức quốc tế chứng nhận nên chi phí rất cao. Nhưng nay Việt Nam cũng có thể chứng nhận được Global Gap. Đây là một tín hiệu tốt cho ngành nông nghiệp nước ta vì chi phí chứng nhận sẽ giảm rất nhiều.

HOÀNG MINH