Đắk Nông: Mùa chanh dây đắng

Nguồn tin: Kinh Tế Nông Thôn, 07/07/2010
Ngày cập nhật: 8/7/2010

Hơn 2 năm qua, chanh dây đã mang lại nguồn lợi không nhỏ cho người dân tỉnh Đắk Nông, giá trị thu nhập lên đến 500 triệu đồng/ha/năm, gấp 20 lần so với cây cà phê. Trước nguồn lợi quá lớn, không ít người bất chấp khuyến cáo của ngành nông nghiệp, nhanh chóng mở rộng diện tích. Tuy nhiên, hiện loại cây này đang mắc phải nhiều loại dịch bệnh khiến nhà vườn lâm vào cảnh dở khóc dở cười.

Dịch bệnh hoành hành

Nói về phong trào phát triển chanh dây ở địa phương, ông Phạm Đình Tuấn, Chủ tịch UBND huyện Đắk R’lấp (Đắk Nông) cho biết: “Hiện toàn huyện có gần 600 ha chanh dây, tập trung ở các xã Đắk Sin, Hưng Bình... Trên thực tế, giá trị kinh tế mà loại cây này mang lại rất lớn nhưng không được phát triển ồ ạt. Trước tiên, huyện sẽ giữ ổn định diện tích chanh dây hiện có, khuyến cáo nông dân không nên trồng theo phong trào. Huyện sẽ hướng dẫn các địa phương chỉ mở rộng diện tích khi được các ngành chức năng cấp phép cho đơn vị cung cấp cây giống đạt chất lượng”.

Được biết, năm 2008, ngành nông nghiệp tỉnh Đắk Nông chỉ cho phép trồng thử nghiệm 200 ha chanh dây. Thế nhưng, sau chưa đầy 2 năm, diện tích “thử nghiệm” của nông dân đã tăng gấp nhiều lần. Không biết có phải do người dân trồng ồ ạt, không có biện pháp chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời mà khoảng một tháng trở lại đây, dịch bệnh hoành hành rất dữ dội. Hộ ông Hoàng Văn Bính ở thôn 8, xã Nhân Cơ (huyện Đắk R’Lấp) đã phải bỏ ra 40 triệu đồng để cứu 2ha chanh dây.

Ông Bính cho biết, mỗi ngày vườn cây của ông có hàng ngàn trái xanh rụng: trái thì thối đen, trái thì nhăn nhúm vỏ, có trái lại bao phủ bên ngoài một lớp phấn trắng. Nhiều gốc chanh dây trong vườn bỗng dưng héo lá, chết khô dù hiện tại Đắk Nông đang bước vào mùa mưa. Để cứu vườn cây, ngoài tiền thuốc, ông Bính thuê hẳn một kỹ sư nông nghiệp cùng 5 người phụ tá thường xuyên chăm sóc. Thế nhưng chưa có dấu hiệu nào cho thấy sự phục hồi của vườn cây.

Cần sớm có quy hoạch

Trao đổi về định hướng phát triển chanh dây, ông Nguyễn Đức Luyện, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Đắk Nông cho biết: “Chúng tôi đang theo dõi sát việc trồng, phát triển cây chanh dây ở các địa phương trong tỉnh, đặc biệt là tại huyện Đắk R’lấp. Sở đã giao cho ngành bảo vệ thực vật tập trung kiểm tra việc nhập cây giống, đồng thời hướng dẫn các địa phương cách phòng trừ sâu bệnh. Hiện đơn vị đang làm việc với Bộ Nông nghiệp và PTNT cho phép nhập thêm 150.000 cây chanh dây để hỗ trợ bà con phát triển sản xuất, từng bước tạo thương hiệu chanh dây cho huyện Đắk Rlấp. Đây là loại cây có nhiều tiềm năng nhưng phát triển cần có định hướng. Trước mắt phải tập trung phòng chống dịch, không để lây lan ra diện rộng, tránh thiệt hại cho người nông dân”.

Trưởng trạm Bảo vệ thực vật huyện Đắk R’Lấp, ông Trương Xuân Anh nói: “Hiện một số vườn chanh dây đang mắc bệnh nám bã trầu và một số bệnh khác như úng rễ, phytopphthora (nấm trắng)... Bệnh này rất khó xử lý và năng suất có thể giảm 70 - 80%, thậm chí nếu phát hiện bệnh muộn, có khi mất trắng”. Theo ngành nông nghiệp huyện Đắk R’lấp, hiện đã có khoảng 10ha chanh dây trên địa bàn bị bệnh nấm trắng, chưa rõ nguyên nhân và loại bệnh này cũng chưa có thuốc đặc trị, nhiều vườn đã chết đến 80%. Trong khi đó, mỗi hecta chanh dây, người trồng phải đầu tư trên 70 triệu đồng.

Ông Anh nhấn mạnh: “Tình hình dịch bệnh trên cây chanh dây đang diễn biến phức tạp. Trong khi đó, với việc trồng ồ ạt, thiếu quy hoạch của người dân khiến ngành chức năng rất khó kiểm soát. Mùa mưa chính là điều kiện để dịch bệnh lây lan”.

Mặc dù đã có không ít khuyến cáo của ngành chức năng, nhưng diện tích chanh dây của tỉnh Đắk Nông vẫn tăng lên từng ngày. Trên thực tế, các tài liệu kỹ thuật và cách phòng trừ sâu bệnh trên chanh dây rất ít, hầu như chưa có. Người dân hoàn toàn “mù tịt” kiến thức kỹ thuật khi trồng loại cây này. Thế nhưng, vì cái lợi trước mắt, nhiều người đang chấp nhận “đánh bạc với trời”. Rất có thể chanh dây sẽ giẫm phải “vết xe đổ” của nhiều cây trồng khác khi diện tích phát triển quá “nóng”. Điều cần làm bây giờ là bên cạnh việc phổ biến kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh cho bà con, ngành chức năng cần quy hoạch diện tích trồng phù hợp.

Đình Thi