Đặc sản thanh trà Huế lúng túng tìm "đầu ra"

Nguồn tin: Báo Công Thương, 07/07/2010
Ngày cập nhật: 8/7/2010

Thanh trà là giống bưởi đặc sản có hương vị thơm ngon, ngọt đã tồn tại và phát triển ở tỉnh Thừa Thiên Huế từ lâu đời, là món ăn rất được ưa thích của vua chúa triều đình xưa, được trồng chủ yếu trên đất phù sa ven các con sông, với tổng diện tích khoảng 1.000 ha.

Trong đó, phường Thủy Biều (Tp. Huế) chiếm 147 ha, được trồng theo hướng thâm canh, chuyên canh mang lại giá trị kinh tế cao. Thanh trà Thủy Biều có chất lượng và đã tạo được thương hiệu nhưng việc tìm kiếm đầu ra ổn định cho sản phẩm đang làm đau đầu các hộ trồng thanh trà và gây nhiều lúng túng cho các nhà lãnh đạo địa phương.

Sụt giảm khoảng 80% sản lượng

Đó là nhận định của ông Hoàng Trọng Dị - Chủ nhiệm HTX Thủy Biều. Theo ông Dị, nguyên nhân khiến bưởi năm nay mất mùa là do thời tiết nắng nóng kéo dài khiến thanh trà ra ít hoa, tỉ lệ kết trái thấp; ngoài ra còn bị sâu bệnh đục thân gây chảy nhựa ở thân cây thanh trà…

Thủy Biều có 147 ha thanh trà, bình quân mỗi ha cho thu nhập từ 90 đến 100 triệu đồng/mùa vụ, có những vườn cho thu nhập từ 180 đến 200 triệu đồng/ha. Năm 2009, tổng thu nhập từ thanh trà là 8,6 tỷ đồng. Năm nay do mất mùa nên tổng thu nhập ước tính chỉ đạt 30% so với năm 2009.

Thăm vườn ông Trần Văn Cường, thôn Trung Thượng, ở Thủy Biều, một hộ dân trồng cây thanh trà giỏi, được Hội nông dân tỉnh bình chọn năm 2009. Vườn cây rộng 2.500 mét vuông, trồng 120 gốc thanh trà, bình quân mỗi năm mang lại thu nhập hơn 70 triệu đồng. Ông Cường cho biết, tuy ông tích cực chăm bón, tưới nước, che nắng cho trái thanh trà tránh bị chín ép nhưng vẫn không cứu nổi cây thanh trà trước cái nắng hạn, gay gắt. Mặc dầu không mất trắng như nhiều hộ dân khác nhưng cố gắng lắm vườn của ông cũng chỉ đạt khoảng 50% sản lượng so với năm trước.

Lúng túng tìm đầu ra

Để thanh trà Huế có chỗ đứng trên thị trường và khẳng định một loại trái cây đặc sản của Cố đô, HTX Thủy Biều đã đăng ký nhãn hiệu tập thể cho đặc sản này. Tháng 5/2007, được Cục sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học - công nghệ) cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu thanh trà Huế. Tuy nhãn hiệu đã được Nhà nước bảo hộ nhưng từ đó đến nay cả người trồng và chủ thương hiệu vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường ổn định. Ông Hoàng Trọng Dị - Chủ nhiệm HTX Thủy Biều trăn trở: Vấn đề đầu ra cho thanh trà rất lúng túng. HTX có trách nhiệm quảng bá thương hiệu và tìm kiếm thị trường cho thanh trà nhưng do thiếu vốn, đội ngũ cán bộ nên chỉ biết ngồi chờ các đơn đặt hàng từ các địa phương khác hay quảng bá thương hiệu thông qua các hội chợ. Còn người trồng thanh trà muốn tiêu thụ thì thị trường chính vẫn là… đưa về các chợ bán.

Không chỉ về chợ, nhiều người trồng thanh trà cho biết, mỗi năm vào tháng 7 âm lịch (qua Lễ Vu lan) thanh trà mới vào độ chín, lúc này ăn mới thực sự ngon. Nhưng thông thường từ tháng 6 trở đi nhiều hộ đã bán dần cho tiểu thương mang đi tiêu thụ khắp nơi. Việc bán non như vậy thường bị ép giá, không có thị trường người trồng thanh trà đành chịu thiệt nếu không phải mang bán ở chợ, khó khăn bội phần…

Tuy vụ thanh trà năm nay nguy cơ mất mùa nhưng lại có nhiều tín hiệu khả quan cho loại đặc sản này, khá nhiều doanh nghiệp, đại lý các nơi đã vào chào giá, xem hàng. Ông Dị - một thương lái có hai đại lý ở Nghệ An và Hà Nội đặt mua với sản lượng hơn 1 tấn (12.000 - 14.000 quả) với giá phải chăng nên HTX đã nhận đơn đặt hàng!

Ông Dị khẳng định, để cải thiện tình hình, tìm lối ra cho trái cây thanh trà, một đặc sản trái cây quý không bị mai một, năm nay HTX sẽ làm thủ tục đăng ký chất lượng để đưa thanh trà vào các siêu thị tiêu thụ. Trước mắt, trong mùa vụ này HTX sẽ triệu tập các hộ trồng thanh trà, nắm tổng sản lượng để dán thương hiệu nhằm nâng cao giá trị cho thanh trà Thủy Biều, hạn chế việc bán tự do làm thanh trà trà trộn với các loại bưởi khác.

Hồng Thái - Văn Tâm