Bắc Giang: Nhìn lại vụ vải thiều 2010 - Vẫn chỉ “được mùa” riêng

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 08/07/2010
Ngày cập nhật: 13/7/2010

Sau nhiều năm có mức giá thấp, năm nay, tại Bắc Giang, vải thiều đã tăng giá đáng kể, nhất là vải thiều Lục Ngạn. Công tác hỗ trợ tiêu thụ, xúc tiến thương mại được thực hiện đồng bộ, đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, nông dân ở một số địa phương không được hưởng niềm vui vải thiều "được giá" bởi năm nay là vụ thứ hai liên tiếp cây trồng này đạt sản lượng thấp.

Vải thiều VietGAP "lên ngôi"

Trước khi bước vào vụ thu hoạch, tại hội nghị bàn về biện pháp hỗ trợ tiêu thụ vải thiều do UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức, cơ quan chuyên môn và nhiều thương nhân nhận định giá bán vải thiều vụ này sẽ tăng và tiêu thụ thuận lợi. Đúng như nhận định ban đầu, giá vải sớm khởi điểm đã cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái từ 2 - 3 nghìn đồng/kg. Giá vải chính vụ cũng có sự "bứt phá", luôn giữ ở mốc phổ biến hơn 10 nghìn đồng/kg, trong khi năm ngoái bình quân đạt 7 - 8 nghìn đồng. Với giá bán cao, cây vải đã mang lại thu nhập khá cho nhiều hộ gia đình. Khu vườn của chị Đặng Thị Thơm, thôn Cầu Cao, xã Quý Sơn (Lục Ngạn) có 200 cây vải, vụ này thu hoạch 4 tấn quả với doanh thu hơn 50 triệu đồng. Số tiền đó giúp chị trang trải nhiều khoản chi phí phục vụ sinh hoạt, mua phân bón tiếp tục chăm sóc cho vườn vải… Thực tế từ vụ thu hoạch vải thiều năm nay cho thấy, vải thiều canh tác theo quy trình VietGAP (vải thiều an toàn) tiếp tục giữ ưu thế. Để nâng cao hiệu quả kinh tế từ cây vải, thời gian qua, huyện Lục Ngạn đã phối hợp với ngành nông nghiệp hỗ trợ nông dân mở rộng diện tích canh tác vải thiều theo quy trình này. Nếu như năm 2009, toàn huyện có 2.500 ha vải thiều thâm canh theo quy trình VietGAP thì năm nay đã tăng lên 4 nghìn ha, tập trung ở 20 xã, cho thu hoạch 15 nghìn tấn, chiếm 1/4 sản lượng vải thiều toàn huyện. Anh Phạm Văn Dũng, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Hồng Xuân (xã Hồng Giang, Lục Ngạn) cho biết: "Những năm gần đây, HTX khuyến khích xã viên mở rộng diện tích vải thiều an toàn. Loại vải này có mẫu mã đẹp, bảo đảm các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm nên được nhiều khách hàng tìm đến mua tại vườn. Vụ này, HTX thu hoạch gần 80 tấn vải thiều an toàn, chủ yếu bán cho các thương nhân Trung Quốc với giá hơn 20 nghìn đồng/kg, tăng 5 - 6 nghìn đồng so với năm ngoái và đạt mức cao nhất từ trước tới nay". Với mục tiêu giảm sức ép trong tiêu thụ vải thiều, nông dân một số địa phương đã thực hiện rải vụ bằng cách ghép mắt vải sớm trên gốc vải chính vụ. Nhờ đó, thời gian thu hoạch vải kéo dài hơn, giá bán ở thời điểm thu hoạch rộ không giảm mạnh như vài năm trước.

Nỗ lực trong khâu tiêu thụ

Với hơn 35 nghìn ha vải cho thu hoạch, tỉnh Bắc Giang là địa phương có diện tích vải lớn nhất cả nước. Đây cũng là một trong những cây trồng chủ lực ở các huyện miền núi trong tỉnh. Nỗ lực tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân tiêu thụ vải thiều, thời gian qua, tỉnh đã quan tâm đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại. Trước khi bước vào vụ thu hoạch, đoàn công tác của Sở Công thương đã liên hệ với một số đơn vị thuộc tỉnh Lào Cai đề xuất những biện pháp hỗ trợ xuất khẩu vải thiều sang Trung Quốc. Nhờ có sự chủ động đó cũng như sự giúp sức đắc lực từ tỉnh bạn, hoạt động xuất khẩu vải thiều qua một số cửa khẩu ở Lào Cai “thuận buồm, xuôi gió”. Ông Nguyễn Bá Trụ, Phó Ban quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Hà Khẩu (Lào Cai) cho biết: "Để thuận lợi cho các thương nhân, chúng tôi luôn ưu tiên làm thủ tục xuất khẩu vải thiều ngay từ sáng sớm. Bộ phận cấp chứng chỉ xuất xứ hàng hoá do Bộ Công thương uỷ quyền được bố trí ngay tại cửa khẩu để rút ngắn thời gian đi lại cho những cá nhân, doanh nghiệp có nhu cầu làm thủ tục này. Đồng thời, chúng tôi đã phối hợp với phía Trung Quốc tổ chức xuất khẩu vải thiều theo hợp đồng chính ngạch qua cửa khẩu Kim Thành nên đã hạn chế được tình trạng ùn tắc vải thiều trong những ngày cao điểm tại cửa khẩu Hà Khẩu". Cùng với Sở Công thương, Sở Khoa học và Công nghệ, UBND huyện Lục Ngạn đã tích cực quảng bá thương hiệu vải thiều của địa phương, đưa đặc sản này tham dự Lễ hội trái cây Nam Bộ tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh trong tháng 6 vừa qua. Hội Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn phối hợp với một số doanh nghiệp tổ chức tiếp thị, tiêu thụ vải thiều an toàn. Trong tháng 6, dù đang gặp khó khăn về nguồn điện song Công ty Điện lực Bắc Giang đã ưu tiên cấp điện cho vùng vải thiều trọng điểm của tỉnh, bảo đảm các cơ sở chế biến vải thiều, sản xuất đá hoạt động ổn định. Các ngân hàng thương mại đã dành số vốn hơn 100 tỷ đồng cho vay phục vụ tiêu thụ vải thiều… Những biện pháp cụ thể đó đã hỗ trợ đắc lực cho nông dân, thương nhân trong mùa thu hoạch vải thiều năm nay.

Hướng tới mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng

Giá vải tăng cao, tiêu thụ thuận lợi trong niên vụ 2010. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn tồn tại nhiều vấn đề cần lưu tâm. Trong khi tại địa bàn Lục Ngạn, nông dân quan tâm đầu tư thâm canh và có thu nhập cao từ vải thiều thì tại một số địa phương khác, bà con bị "mất mùa riêng" vì "bỏ rơi" không đầu tư cho cây trồng này. Đó cũng là nguyên nhân khiến cho sự chênh lệch về giá bán, năng suất, chất lượng vải thiều giữa Lục Ngạn và các huyện khác ngày càng giãn cách. Ví dụ như tại Lục Ngạn, giá vải đạt bình quân 12 nghìn đồng/kg thì tại Yên Thế chỉ đạt 7 nghìn đồng/kg. Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, năm 2010, ước sơ bộ, sản lượng vải toàn tỉnh đạt hơn 119 nghìn tấn, bằng 96,3% so với năm 2009, giảm 80 - 90 nghìn tấn so với những năm được mùa. Ngoài huyện Lục Ngạn đạt 60 nghìn tấn, tương đương với năm 2009, ở các huyện khác, sản lượng vải đều giảm mạnh. Như tại huyện Yên Thế, năm 2010, toàn huyện thu hoạch khoảng 13 nghìn tấn vải, giảm 500 tấn so với năm 2009 và giảm 35 nghìn tấn so với năm 2008. Bà Nguyễn Thị Thanh Xuân, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Thế nhìn nhận: "Đầu năm nay, do thời tiết diễn biến bất lợi làm cho một phần diện tích vải không ra hoa, đậu quả. Tuy nhiên, trên địa bàn cũng có những vườn vải ra hoa đẹp, đậu nhiều quả song không được người dân chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh kịp thời dẫn tới mất mùa…".

Hướng tới mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng vải thiều, ngành nông nghiệp khuyến cáo nông dân tập trung chăm sóc vải ngay sau khi thu hoạch bằng các biện pháp như tỉa cành, tạo tán, bón phân và tưới đủ nước để cây phục hồi nhanh. Đồng thời, tại những địa bàn có độ dốc cao, khó khăn về nước tưới, bà con nên chuyển đổi vải thiều sang các cây lâm nghiệp có hiệu quả kinh tế cao hơn. Trong những năm tới, tỉnh tiếp tục mở rộng diện tích vải thiều an toàn ra các địa phương khác ngoài huyện Lục Ngạn, tập trung ở một số địa bàn có chất đất tốt, nông dân có khả năng đầu tư thâm canh; tiếp tục thực hiện đề án hỗ trợ ghép cải tạo vải thiều… Đó là cơ sở để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị kinh tế từ vải thiều trong những năm tiếp theo, phấn đấu có được những vụ vải được mùa, được giá.

Thy Lan