Bến Tre: Tiếp chuyện một nhà vườn bảo tồn giống dừa xiêm xanh

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 23/08/2010
Ngày cập nhật: 25/8/2010

Ông Lê Văn Cường, ở ấp 2B, xã Thạnh Phú Đông (Giồng Trôm - Bến Tre) cũng giống như nhiều nông dân khác, cần cù, chịu khó, say mê lao động và ham học hỏi để vươn lên từ chính mảnh vườn của mình. Ông là người góp phần bảo tồn nguồn gen và cung cấp dừa xiêm giống để mở rộng diện tích đất trồng dừa trên địa bàn tỉnh và trong khu vực.

Duyên nợ với cây dừa xiêm xanh

Gia đình ông Cường có 8.400 m2 đất, nằm cạnh sông Hàm Luông. Trước đây, diện tích đất này là vườn tạp và miếng ruộng chỉ cấy được một vụ lúa, do ảnh hưởng của nước mặn (mỗi năm từ 3 tháng trở lên) nên hiệu quả không cao. Sau đó, ông Cường lên liếp toàn bộ diện tích đất để trồng giống dừa ta. Để cây trồng cho năng suất cao, ông lấy đất bãi bồi đem đắp đê bao. Khi đê bao khép kín, ông chủ động điều tiết nguồn nước; đặc biệt, vào những tháng mặn xâm nhập, ông không phải lấy nước vào, chỉ sử dụng nước trong mương vườn để tưới cây. Còn việc ông đến với cây dừa xiêm xanh (?) - Tôi hỏi. Ông Cường nở nụ cười tươi: Chắc là cây dừa xiêm xanh có duyên nợ với quê hương Thạnh Phú Đông. Ông kể: Vào năm 1970, một người bạn của ông Lê Văn Mách đem về nơi đóng quân 2 cây dừa. Ông Mách xin một cây để trồng. Đất ông Mách liền ranh với đất ông Cường. Mãi đến năm 1985, ông Cường mới phát hiện sự kỳ diệu của giống dừa xiêm xanh so với dừa ta. Dừa xiêm xanh cho trái quanh năm, buồng dừa có trái rất nhiều, nước dừa uống ngọt và có hương vị đặc trưng. Ông Cường hỏi xin ông Mách vài trái ươm làm giống. Cách đây 13 năm, ông Cường đã hoàn tất việc thay thế dừa ta bằng dừa diêm xanh trên diện tích đất của mình.

Cây trồng khẳng định chỗ đứng

Khoảng 5 năm trở lại đây, giống dừa xiêm xanh trở nên đắt hàng. Khởi xướng là Trung tâm thực nghiệm dừa Đồng Gò liên hệ đặt mua làm giống từ 7.000 trái/năm tăng dần lên 20.000 trái/năm. Đây cũng là thời điểm ngành du lịch trên đà phát triển. ĐBSCL trở thành điểm đến hấp dẫn đối với khách tham quan trong và ngoài nước. Với thế mạnh nước ngọt, trái chứa nước vừa đủ một người thưởng thức, dừa xiêm xanh trở thành loại nước giải khát chinh phục được đông đảo du khách. Dừa xiêm xanh ngày càng được nhiều người biết đến. Nhà vườn ở nhiều tỉnh tìm đến ông Cường đặt mua dừa giống.

Theo ông Cường, dừa xiêm xanh không đòi hỏi cao về kỹ thuật, cách chăm sóc cũng giống như dừa ta, nhưng điểm khác là cây trồng 30 tháng tuổi bắt đầu có lưỡi mèo cho trái và 6 tháng sau là có thể thu hoạch. Theo sổ ghi chép của ông Cường, mỗi năm dừa xiêm xanh cho ra 18 bông/cây, năm nào gặp thời tiết bất lợi như mưa bão kéo dài có từ 3 - 4 bông bị hư, không đậu trái, số còn lại đều đậu trái. Trung bình mỗi cây cho trên 200 trái/năm, nhiều gấp đôi so với dừa ta. Trong năm 2010, vào 3 tháng nước mặn, ông Cường thu hoạch dừa dùng uống nước, giá thương lái thu mua tại vườn 58.000 đồng/chục (12 trái), còn trái ươm giống cây đâm thân 0,1 đến 0,2 m, giá 20.000 đồng/cây. Ông Cường cho biết, dừa xiêm xanh nhân giống có nguồn gen khá ổn định. Trong số hàng trăm trái ươm làm giống chỉ xuất hiện vài trái mộng vàng. Ông Cường đã đem trồng thử nghiệm những cây con màu vàng ngay trong vườn, trái mang màu vàng nhiều hơn màu xanh, còn chất lượng như dừa màu xanh. Dừa xiêm xanh có bẹ lá nhặt nên thân không cao như dừa ta. Cũng theo ông Cường, dừa xiêm xanh không đòi hỏi nhiều phân thuốc, chỉ cần thu hoạch một đợt trái là đủ chi phí phân thuốc cho cả năm. Ông Cường tận dụng lợi thế đất vườn cạnh sông Hàm Luông, thuê ghe bơm cát sông vào mương vườn một thời gian để xả phèn, rồi đem lên vun gốc cây trồng. Gần đây, ông Cường phát hiện điều thú vị, dùng cát xây dựng bón cây trồng, cây phát triển rất tốt. Ông Cường so sánh: Mua 10.000 đồng cát xây dựng (4 thúng) bón cho cây phát triển tốt hơn 1 kg phân NPK 16-16-8 (giá mua lẻ 15.000 đồng/kg). Bên cạnh đó, hệ thống đê bao khép kín giúp vườn dừa của ông Cường có nhiều lợi thế. Từ tháng 7 đến tháng 9, mưa và nước ngập, ông điều tiết không để nước nhiều trong mương và tháng 4, tháng 5 cây cho trái thu hoạch bán được giá cao. Nhờ chọn được cây trồng thích nghi vùng đất, cộng với tính cần cù, chịu khó, cuộc sống gia đình ông Cường không ngừng được cải thiện. Bên cạnh đó, ông còn là người góp phần bảo tồn và phát triển giống dừa xiêm xanh.

Theo ông Phạm Văn Sơn - Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạnh Phú Đông, giống dừa xiêm xanh được trồng ở địa phương khá lâu và có nhiều hộ trồng; nhưng chỉ có ông Cường trồng chuyên, đầu tư đúng mức và cung cấp số lượng lớn theo đơn đặt hàng. Hiện toàn xã có 1.065 ha đất trồng dừa, trong đó diện tích dừa xiêm xanh chiếm từ 60 - 70%. Nghị quyết Đảng bộ xã cũng xác định dừa là cây trồng chủ lực và ca cao là cây trồng xen. Hướng tới, diện tích dừa xiêm xanh sẽ được mở rộng, thay thế đất trồng cây ăn trái và cây mía kém hiệu quả.

Trần Quốc