Bến Tre: Ba Long - Một nông dân sáng tạo

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 17/09/2010
Ngày cập nhật: 18/9/2010

Đầu tháng 9-2010, ông Nguyễn Thanh Nhã (Ba Long), ở ấp Tân Phú, xã Sơn Định (Chợ Lách - Bến Tre) có mặt tại Hà Nội và vinh dự được Ban Chỉ đạo cuộc thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông toàn quốc lần thứ ba năm 2008 - 2009 (Hội Nông dân Việt Nam) cấp giấy chứng nhận giải nhất, với giải pháp sáng tạo:

Tuyển chọn và nâng cao năng suất giống vú sữa bơ hồng; Hội Nông dân Việt Nam trao tặng bằng khen giải nhất, đã có thành tích xuất sắc trong cuộc thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông toàn quốc lần thứ ba năm 2008 - 2009. Để được nhận phần thưởng cao quý này, ông Ba Long đã gởi đến Ban tổ chức cuộc thi bài thuyết minh dài 8 trang, giấy khổ A4 và Ban tổ chức 2 lần đến khảo sát thực tế vườn cây vú sữa bơ hồng của ông. Giống cây vú sữa bơ hồng do chính ông lai tạo trong nhiều năm.

Theo ông Ba Long, trước đây, cha của ông dùng hạt ương cây con để nhân giống trồng. Với cách nhân giống này, nhiều chủng loại cây trồng, không giữ lại hoàn toàn các đặc tính của cây bố mẹ. Cha của ông rất thích giống vú sữa lò rèn, khi mua trái chín về cả gia đình thưởng thức, rồi lấy hạt ương cây con để trồng. Trong số các hạt ương, có duy nhất một cây bị đột biến gen, trái khi chín khoảng 60% phần vỏ mang màu hồng. Đến năm 1980, do phát hiện cây vú sữa này cho trái có nhiều ưu điểm vượt trội, nên ông Ba Long đã quyết định nhân giống. Ông nói: Tôi phải mất một khoảng thời gian khảo sát nhiều giống vú sữa và cuối cùng chọn vú sữa dây và vú sữa tím để làm gốc ghép. Đầu tiên, tôi chọn mỗi loại một hạt ương thành cây con rồi ghép vào thân cây đột biến, phải mất 2 năm cây mới cho trái và mất 6 năm mới thành công. Hai cây lai tạo thành công, số trái chín có màu hồng khoảng 90%, vỏ mỏng vừa phải, thịt ráo, ít hạt, độ ngọt cao, có hương thơm bơ và được ông đặt tên là vú sữa bơ hồng.

Sau khi lai tạo thành công, ông Ba Long bó nhánh nhân giống và trồng xen trong 6 công đất vườn của gia đình. Việc bó nhánh phải mất khoảng thời gian 4 tháng mới có cây giống để trồng. Khi chuyển sang sản xuất số lượng lớn để tiêu thụ trên thị trường, ông chuyển sang nhân giống theo phương thức chui cành (dùng hạt của một chủng loại vú sữa bất kỳ, ương thành cây con, dùng dao bén cắt hai bên má thân cây làm gốc ghép và cắt một bên má thân của đoạn cây ghép rồi áp sát vào nhau và dùng dây nhựa quấn chặt lại) chỉ mất khoảng thời gian 1 tháng 10 ngày là cắt cây xuống thuần dưỡng để bán.

Vú sữa bơ hồng trồng 2 năm thì cho trái và số lượng trái tăng dần theo độ tuổi của cây. Theo ông Ba Long, qua theo dõi cây trồng trong vườn, cây 5 năm tuổi cho từ 300 - 500 trái/cây/năm, 10 năm tuổi từ 1.000 - 1.500 trái/cây/năm. Mỗi chùm đậu nhiều trái nhưng ông hái bỏ chỉ chừa lại 1 trái, trọng lượng trái nặng hơn 300 gam. Nhìn vào sức phát triển của từng cây, ông Ba Long áp dụng kỹ thuật cắt nước và bón phân để cây cho trái theo ý muốn, 3 đợt/năm. Trái vú sữa bơ hồng thu hoạch vụ thuận giá được thương lái thu mua từ 15.000 - 17.000 đồng/kg, mùa nghịch lên đến 25.000 - 30.000 đồng/kg. Mỗi công đất trồng khoảng 20 - 25 nhánh để đảm bảo cho cây phát triển và tạo tán. Hàng năm, ông Ba Long sản xuất từ 8.000 - 12.000 cây giống để tiêu thụ trên thị trường, giá ở giai đoạn đầu từ 30.000 - 40.000 đồng/cây, hiện giá từ 15.000 - 20.000 đồng/cây. Việc ông Nguyễn Thanh Nhã được Ban chỉ đạo cuộc thi sáng tạo kỹ thuật nhà nông toàn quốc lần thứ ba năm 2008 - 2009, cấp giấy chứng nhận giải nhất, với giải pháp sáng tạo: Tuyển chọn và nâng cao năng suất giống vú sữa bơ hồng, tiếp tục khẳng định vị thế nghề sản xuất cây giống hoa kiểng ở Chợ Lách vốn đã được cả nước biết đến. Và, ông là một bông hoa góp phần làm rực rỡ thêm vườn hoa nông dân sáng tạo ở Chợ Lách.

Mai Thy