Bạc Liêu: Sản xuất lúa - tôm: Tôm thẻ chân trắng lại lấn sân

Lúa - tôm được nhiều nông dân Bạc Liêu xác định là mô hình sản xuất bền vững. Tuy nhiên, việc lấn sân của tôm thẻ chân trắng (TTCT) đã làm xáo trộn tập quán sản xuất, đẩy nông dân đứng trước nhiều rủi ro về dịch bệnh và có nguy cơ “mất cả chì lẫn chài”.

Liều như... nuôi TTCT

Vụ sản xuất lúa - tôm năm 2014, chỉ một số ít nông dân ở xã Hưng Thành (huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu) còn bám trụ với cây lúa. Theo chính quyền địa phương, trong hơn 1.800ha đất thuộc ô đê bao sản xuất 1 vụ tôm - 1 vụ lúa, chỉ có khoảng 200ha lúa - tôm được xuống giống, còn lại nông dân tập trung cải tạo ao đầm chuyển sang nuôi tôm công nghiệp. Trong đó, TTCT được nông dân chọn làm đối tượng nuôi chính.

Nuôi TTCT theo mô hình công nghiệp (ảnh trên) và trồng lúa trên đất tôm ở xã Hưng Thành, huyện Vĩnh Lợi. Ảnh: P.Đ

Sự chuyển đổi mang tính tự phát này làm nhiều người nhớ đến chuyện nông dân xã Hưng Thành trước đây cũng ồ ạt chuyển trồng lúa sang nuôi tôm và không ít người phải trắng tay vì con tôm sú.

Vậy, TTCT mà nông dân đang đua nhau nuôi với hy vọng làm giàu thì sao? Nông dân Ngô Văn Thẻ (ấp Năm Căn, xã Hưng Thành) cho biết: “Ở đây nuôi tôm gặp rủi ro rất cao. Cứ 10 người nuôi thì có đến 8 người thất bại, nhất là những hộ nuôi TTCT. Lúc đầu một vài người nuôi tôm trúng, sau đó người khác nuôi theo, vậy là ai cũng ùn ùn nuôi TTCT. Thường thì một vài vụ đầu rất trúng, còn các vụ sau thì liên tiếp bị thiệt hại”.

TTCT không phải là đối tượng nuôi cho hiệu quả kinh tế bền vững. Ngành Nông nghiệp tỉnh cũng đã khuyến cáo nông dân không nên phát triển đối tượng nuôi này. Bởi, nuôi tôm TTCT phải có sự đầu tư lớn và quản lý tốt về môi trường.

Trên thực tế, mô hình lúa - tôm đến nay vẫn được coi là mô hình khá bền vững. Nếu so với chuyên canh TTCT, thì mô hình lúa - tôm mang lại hiệu quả kinh tế ổn định hơn. Theo ông Ngô Văn Hoàng, nông dân ấp Năm Căn: “Tôi có ruộng ở trong vùng chuyển đổi và ngoài vùng chuyển đổi, do vậy có thể vừa áp dụng mô hình tôm - lúa, vừa nuôi tôm công nghiệp. So sánh mô hình lúa - tôm với nuôi TTCT, thì tôm - lúa có tính an toàn cao hơn, năng suất ổn định hơn”.

Đó là chưa kể đến điều kiện về thủy lợi ở vùng sản xuất này chưa đáp ứng kịp nhu cầu phát triển của TTCT. Vào những tháng nuôi tôm, nước có độ mặn từ 7 - 8%o phù hợp với điều kiện nuôi. Tuy nhiên, những tháng có lượng mưa nhiều thì độ mặn rất thấp, chỉ 1 - 2%o. Nhiều người do đã lỡ cải tạo ao nuôi tôm nên cũng đánh liều nuôi tiếp TTCT.

“Bó tay” với TTCT

Ngành quản lý và các địa phương ở vùng sản xuất phía Bắc Quốc lộ 1A gần như “bó tay” với vấn nạn nuôi TTCT tràn lan. Ngay cả những huyện Hồng Dân, Phước Long vốn được xem là “vương quốc” của mô hình lúa - tôm cũng không thể thoát khỏi sự cám dỗ của TTCT.

Ông Trần Minh Lý, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Hồng Dân bày tỏ: “Ngành Nông nghiệp huyện đã khuyến cáo nông dân không thả nuôi đối tượng TTCT. Song, phần lớn bà con vẫn nuôi theo kiểu tự phát. Việc nuôi TTCT không thể kiểm soát nổi. Điều đáng lo nhất là khi nuôi TTCT gặp rủi ro, nếu muốn sản xuất mô hình lúa - tôm là rất khó, vì môi trường đất, nước đã bị ô nhiễm”.

Đối với huyện Phước Long, qua đúc kết, nuôi TTCT sẽ gây khó khăn cho công tác vận hành thủy lợi từ việc xả thải nước bừa bãi, làm ảnh hưởng đến chất lượng con tôm sú. Ông Trương Phước Hiền, Phó trưởng phòng NN&PTNT huyện Phước Long cho rằng: “Nuôi TTCT kết hợp với tôm sú trong mô hình lúa - tôm làm tăng nguy cơ thiệt hại cho nông dân vì những nguyên nhân như: dịch bệnh, ô nhiễm môi trường… Thông thường, khi tôm gặp rủi ro, bà con lại xả nước ra sông nên dễ làm ô nhiễm môi trường và phát tán mầm bệnh”. Đó là chưa kể đến việc TTCT khi thoát ra ngoài môi trường sẽ gây hại đến nhiều loại thủy sản khác mà các nhà khoa học đã cảnh báo. Đây cũng là nguyên nhân mà ngành Nông nghiệp khuyến cáo chỉ nuôi TTCT trong điều kiện được quản lý chặt về môi trường và không để thoát ra môi trường tự nhiên.

Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng”

Việc nông dân chạy đua nuôi TTCT chẳng khác nào đang đánh bạc trên cánh đồng của mình, mà kết quả là sự trả giá về môi trường và đánh mất sự phát triển bền vững. TTCT có mang lại nhiều lợi nhuận như nông dân nghĩ không? Câu hỏi ấy đến nay vẫn chưa có câu trả lời. Song, sự trả giá về môi trường, trắng tay, nợ nần từ nuôi TTCT đã được hiển hiện rất rõ. Bằng chứng là giá thu mua TTCT thời gian qua không ổn định, có thời điểm chỉ khoảng 50.000 - 60.000 đồng/kg. Và nông dân nhiều tỉnh như: Cà Mau, Sóc Trăng, Bạc Liêu phải thu hoạch tôm non để bán tháo, bán chạy. Còn doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản thì không chịu thu mua TTCT vì lợi nhuận mang lại không cao so với tôm sú. Doanh nghiệp chỉ thu mua TTCT chế biến khi thiếu nguyên liệu nhằm mục đích giữ chân lao động và duy trì sản xuất, còn sản xuất chủ yếu vẫn là tôm sú. Do vậy, nông dân không thể sản xuất theo kiểu “ăn xổi ở thì” hay quá hy vọng về đầu ra từ TTCT.

Vấn nạn trên không thể đổ lỗi cho ngành Nông nghiệp. Cán bộ nông nghiệp không thể suốt ngày theo dõi các hộ thả nuôi TTCT hay tôm sú. Do vậy, giải pháp quan trọng lúc này là các địa phương cần làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền để bà con nhận thức được tác hại của việc nuôi TTCT trong vùng sản xuất ổn định. Đồng thời, thấy được tầm quan trọng của phát triển bền vững chứ đừng để “mất bò mới lo làm chuồng” thì đã quá muộn.

PHẠM ĐOÀN

Các tin mới

Các tin năm 2014: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007

Các tin năm 2007 | 2006 | 2005