Tiền Giang trước cơ hội tái cơ cấu ngành chăn nuôi heo

Thời gian qua, có dịp theo Quốc lộ 1 từ TP. Hồ Chí Minh xuôi về miền Tây Nam bộ, qua địa bàn xã Mỹ Thành Nam, huyện Cai Lậy, mọi người không khỏi ngỡ ngàng khi thấy những quầy bán thịt heo giá rẻ nằm san sát nhau bên đường. Đây là cách các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ tự làm thịt heo bán để "vớt vát" phần nào chi phí trước "cơn lốc" giá heo hơi đang tuột dốc không phanh, có thời điểm giá heo hơi chỉ còn 20.000 đồng/kg, khiến người nuôi lỗ nặng.

Không chỉ tại xã Mỹ Thành Nam, mà ở thị xã Cai Lậy, thành phố Mỹ Tho hay huyện Chợ Gạo, Châu Thành,... đều có những quầy bán thịt heo giá rẻ. Hộ chăn nuôi heo tự cứu lấy mình trước tình trạng heo hơi rớt giá chưa từng thấy từ trước đến nay. Tuy nhiên, đối với tỉnh có tổng đàn heo trên nửa triệu con như Tiền Giang thì việc tự sản, tự tiêu chỉ là giải pháp tạm thời, thiếu căn cơ mà người chăn nuôi bất khả kháng phải lựa chọn, bởi trước mắt chưa có cách nào hay hơn.

Những ngày gần đây, giá heo hơi có hồi phục nhưng không ngớt "nhảy múa", khi vọt lên 45.000 đồng/kg, lúc xuống còn 30.000 - 35.000 đồng/kg. Tuy vậy, cơn lốc giá heo hơi "nhảy múa" cũng là dịp để ngành chức năng tỉnh nhà nhìn lại thực trạng chăn nuôi vừa qua; những hạn chế, khiếm khuyết của phương pháp chăn nuôi nhỏ lẻ. Trên cơ sở đó, có giải pháp tái cơ cấu lại ngành chăn nuôi heo theo hướng bền vững, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Trong những năm qua, ngành chăn nuôi tỉnh Tiền Giang đạt tăng trưởng bình quân 6,75%/năm. Được biết, toàn tỉnh có 42.668 cơ sở chăn nuôi heo, trong đó, chăn nuôi hộ gia đình chiếm tỷ lệ 94,32%; cơ sở chăn nuôi heo có quy mô từ 50 con/cơ sở trở lên chỉ chiếm 5,68%, tương đương 2.423 cơ sở (trong số kể trên, chỉ có 36 cơ sở chăn nuôi heo tập trung với quy mô trên 26.000 con, chiếm 4,2% tổng đàn và 0,08% tổng số hộ chăn nuôi heo trong tỉnh).

Điều này cho thấy, ngành chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh rất nhỏ lẻ nên khó cạnh tranh và dễ gặp rủi ro trong cơ chế thị trường. Đã đến lúc phải thay đổi tư duy kinh tế trong chăn nuôi heo ngay từ phạm vi hộ nông dân. Thời gian tới, chăn nuôi heo kiểu nhỏ lẻ, không truy xuất được nguồn gốc, không quản lý tốt chất cấm, không đảm bảo an toàn... sẽ khó có "đất sống" trong giai đoạn mới. Trước mắt, tỉnh cần tổ chức lại ngành chăn nuôi heo theo hướng GAP, truy xuất được nguồn gốc, đảm bảo an toàn, hình thành các tổ hợp tác và hợp tác xã chăn nuôi gắn kết chuỗi giá trị, giải quyết tốt đầu ra cho nông sản hàng hóa.

Bà Nguyễn Thị Mến, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi - Thú y, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cho biết, hiện nay, giá thành một kg heo hơi ở mức từ 30.000 - 35.000 đồng (tương đương 3 triệu đến 3,5 triệu đồng/tạ). Thời điểm giá heo hơi chỉ ở mức 20.000 - 25.000 đồng/kg, mỗi kg heo hơi người nuôi lỗ từ 10.000 - 15.000 đồng. Hạn chế lớn nhất của ngành chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh là chăn nuôi nhỏ lẻ, kiểu bỏ ống. Từ đó, đưa đến hậu quả nông dân ít chú trọng kỹ thuật thâm canh, tỷ lệ tiêu tốn thức ăn lớn nhưng tăng trọng không tương xứng, giá thành sản xuất quá cao trong khi đầu ra lại bấp bênh, lệ thuộc quá nhiều vào nhu cầu thị trường. Vô hình chung giúp một bộ phận hộ và tiểu thương tham gia vào khâu phân phối hưởng lợi lớn trong khi người nuôi thì thua lỗ nặng, đời sống gặp khó khăn.

Để tháo gỡ và cụ thể hóa chủ trương tái cơ cấu ngành chăn nuôi heo trước mục tiêu và yêu cầu tiếp tục phát triển bền vững, lãnh đạo Chi cục Chăn nuôi - Thú y tỉnh Tiền Giang cho rằng, cần thiết nhất là phải liên kết sản xuất theo hình thức tổ hợp tác và hợp tác xã, qua đó, chuyển giao quy trình sản xuất theo hướng GAP (VietGAP, GlobalGAP), gắn kết chuỗi giá trị, nhằm xây dựng thương hiệu hàng hóa, cho ra sản phẩm an toàn và truy xuất được nguồn gốc, giải quyết đầu ra ổn định, người nông dân hưởng lợi.

Hiện nay, toàn tỉnh đã thành lập được 29 tổ hợp tác và 3 hợp tác xã trên lĩnh vực chăn nuôi, chưa kể các doanh nghiệp chăn nuôi, trong đó có 3 cơ sở chăn nuôi đạt tiêu chí VietGAP gồm Tổ hợp tác Chăn nuôi heo xã Thới Sơn (TP. Mỹ Tho), Công ty Chăn nuôi Tiền Giang và Hợp tác xã Chăn nuôi - Thủy sản Gò Công. Trên địa bàn đang xuất hiện nhiều mô hình chăn nuôi mới mang lại hiệu quả kinh tế, đơn cử như: Tổ hợp tác Chăn nuôi heo xã Thới Sơn chăn nuôi theo quy trình VietGAP trong thời điểm hiện nay vẫn đang thu mua, tiêu thụ heo hơi cho xã viên với giá ổn định trước tình hình khó khăn hiện thời; Tổ hợp tác Chăn nuôi Thọ Thủy (xã Dưỡng Điềm, huyện Châu Thành) áp dụng quy trình sản xuất thống nhất từ con giống tốt, đạt chuẩn đến quy trình chăn nuôi khoa học, để giảm giá thành sản xuất, bao tiêu sản phẩm với giá có lợi nhất. Với cách làm như thế đã mang lại kết quả bước đầu rất khả quan, bình quân một tạ heo hơi chỉ tốn từ 6,5 đến 7 bao thức ăn; giảm hơn mức bình thường khoảng 1,5 bao thức ăn; giá thành mỗi tạ heo hơi chăn nuôi trong tổ chỉ còn 2,5 đến 2,7 triệu đồng/tạ, giảm 500.000 đồng đến 1 triệu đồng/tạ so với hộ nuôi bên ngoài.

Ngoài ra, Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam (Khu công nghiệp Mỹ Tho) còn xây dựng được 14 mô hình chăn nuôi liên kết chăn nuôi heo với hộ dân, quy mô khoảng 2.200 con heo, tập trung tại hai địa bàn trọng điểm là huyện Tân Phước và huyện Chợ Gạo. Rõ ràng, đây là những mô hình tốt, cách làm hay cần được nhân rộng.

Phải nhìn nhận thực tế rằng, cần áp dụng khoa học - kỹ thuật chăn nuôi theo hướng an toàn, truy xuất nguồn gốc, liên kết chuỗi giá trị nhằm bảo đảm đầu ra cho nông sản cùng với giảm giá thành, nâng cao hiệu quả. Nghĩa là ngay từ bây giờ, ngành chăn nuôi heo cần có những bước đi phù hợp trào lưu hội nhập cũng như nhu cầu thị trường.

Trong tháng 7/2017 vừa qua, lãnh đạo liên ngành Công Thương và Nông nghiệp tỉnh Tiền Giang đã có chuyến đi làm việc, khảo sát thị trường, tìm đầu ra cho con heo hơi tỉnh Tiền Giang tại một số địa phương như: Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai....Đây là những thị trường tiêu thụ quan trọng của địa phương, bởi nhu cầu thịt heo tiêu dùng nội địa rất lớn.

Qua các buổi tìm kiếm đối tác, thị trường của lãnh đạo liên ngành Công Thương và Nông nghiệp tỉnh Tiền Giang cho thấy, trong thời gian tới, heo không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn, không truy xuất được nguồn gốc sẽ không được nhập vào thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh khác. Nghĩa là, nghề chăn nuôi heo hơi quy mô nhỏ lẻ, hộ sản xuất - hình thức chăn nuôi rất phổ biến ở Tiền Giang, sẽ khó phát triển trước các rào cản về thị trường tiêu thụ nếu không tự điều chỉnh cho phù hợp xu thế mới.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cùng với Sở Công Thương thành phố Hồ Chí Minh đã có thỏa thuận hợp tác quản lý an toàn thực phẩm với các nội dung thiết thực, như: Nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm, nâng cao hiệu lực kiểm tra chất lượng sản phẩm, giám sát việc vận chuyển và tiêu thụ nông sản, thực phẩm. Đồng thời đẩy mạnh hỗ trợ sản xuất tiêu thụ, phát triển các kênh phân phối, mở rộng thị trường đối với thực phẩm an toàn, có truy xuất nguồn gốc của các địa phương tại thị trường thành phố Hồ Chí Minh. Thỏa thuận hợp tác này đã mở ra một hướng đi mới cho nông sản hàng hóa chủ lực của tỉnh Tiền Giang, đặc biệt là thúc đẩy ngành chăn nuôi heo đổi mới mạnh mẽ để hội nhập.

Theo Đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Tiền Giang đến năm 2020, định hướng năm 2030, tỉnh có kế hoạch phát triển tổng đàn heo hơi từ mức khoảng nửa triệu con năm 2017 lên 640.000 con vào năm 2025 và 707.000 con vào năm 2030. Trước những biến động trên thị trường tiêu thụ heo vừa qua, tỉnh đang nỗ lực biến khó khăn thành cơ hội nhằm thực hiện thành công chủ trương tái cơ cấu ngành chăn nuôi heo mà trọng tâm là khắc phục tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ nông hộ, hình thành các tổ hợp tác và hợp tác xã chăn nuôi lớn hoặc mô hình trang trại chăn nuôi quy mô, liên kết theo chuỗi giá trị, an toàn và truy xuất nguồn gốc, qui hoạch các khu chăn nuôi tập trung...

Minh Trí

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước