Nhân rộng mô hình khuyến nông

Mô hình khuyến nông là công cụ trình diễn các tiến bộ kỹ thuật (TBKT) mới, nhằm khuyến cáo nông dân học tập, áp dụng vào điều kiện thực tế của gia đình.

Có nhiều loại mô hình khác nhau, tuy nhiên các mô hình phải có đặc trưng chung là hình mẫu tối ưu cho một giải pháp sản xuất, đại diện cho các vùng có điều kiện tương tự, nông dân có thể ứng dụng được các TBKT vào sản xuất và phải có hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường.

Khuyến nông Thái Bình tích cực chuyển giao TBKT mới vào sản xuất

Thời gian qua, hệ thống khuyến nông của tỉnh Thái Bình tham gia xây dựng một số loại mô hình cả trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, công nghệ sinh học đã mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội thiết thực. Trong đó phải kể đến mô hình chuyển đổi các giống lúa mới thay thế các giống cũ, như: BC15, BT7, T10, RVT, lúa Nhật (Japonica), hay Nhị ưu 838, D.ưu 527, Nam dương 99, Nam ưu 209, ZZD001... thuộc nhóm lúa lai. Với các cây màu như giống khoai tây Diamon, Solaza, Marabel, Atlantic. Cây ngô có ngô nếp HN88, LVN4, LVN10, ngô đường Suger 75 và một số giống rau màu khác. Đây là những giống đã qua khảo nghiệm đươc đề xuất hiện đang chiếm chủ đạo trong cơ cấu cây trồng của tỉnh.

Giải pháp về gieo thẳng, gieo sạ bằng công cụ sạ hàng chỉ trong vòng 8 năm, kể từ vụ xuân 2008, Trung tâm Khuyến nông Thái Bình xây dựng mô hình gieo sạ đầu tiên, đến nay diện tích áp dụng đã lên đến gần 40.000ha vụ xuân và trên 20.000ha vụ mùa, chưa có một giải pháp kỹ thuật nào được nhân rộng và nhanh như thế, lợi ích mang lại hàng trăm tỷ đồng.

Trong chăn nuôi khuyến cáo đưa các giống gia cầm mới như vịt Chiết Giang, giống gà TP2, gà ri lai Lương Phượng, Mía lai Lương Phượng, gà Móng, gà chuyên trứng HA vào nuôi… Mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học để xử lý môi trường được hàng nghìn hộ chăn nuôi lợn, gà áp dụng. Việc ứng dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi không những giải quyết được triệt để mùi hôi thối do chất thải mà còn giúp gia súc, gia cầm tăng trọng nhanh, phòng chống được một số bệnh dịch.

Mô hình cơ giới hóa đồng bộ trong sản xuất lúa, hay ứng dụng công nghệ nhà lạnh trong bảo quản khoai tây giống là các giải pháp kỹ thuật được nhân ra diện rộng nhờ sự hỗ trợ của nhà nước, sự vào cuộc của các doanh nghiệp, góp phần nâng cao năng suất lao động, giải quyết khó khăn trong lúc thời vụ căng thẳng.

Bên cạnh những mô hình có sức lan tỏa rộng, vẫn còn có những mô hình ở phạm vi quy mô nhỏ thì hiệu quả, song khi nhân ra diện rộng còn gặp rất nhiều khó khăn, nhất là khó khăn về vốn, thị trường, tích tụ đất.

Tổng kết những mặt được và chưa được trong xây dựng mô hình chuyển giao TBKT trong thời gian qua, rút ra một số bài học kinh nghiệm cũng là những giải pháp để nhân rộng mô hình khuyến nông trong thời gian tới, đó là:

Mô hình khuyến nông chỉ là một khâu trong quá trình chuyển giao TBKT vào sản xuất nông nghiệp (tập huấn kỹ thuật - xây dựng mô hình - tham quan học tập - tuyên truyền - hỗ trợ ban đầu cho người áp dụng TBKT mới). Vì vậy nếu chỉ có đầu tư mô hình rồi hy vọng mô hình tự nhân rộng, trong điều kiện hiện nay là chưa đầy đủ.

Cần làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để người dân nắm được TBKT mới cũng như quy trình áp dụng vào thực tế. Việc đưa các công nghệ mới, giải pháp mới vào sản xuất ban đầu bao giờ cũng khó khăn về kỹ thuật, vốn, thị trường, đất đai… rất cần sự vào cuộc và hỗ trợ của nhà nước, các cấp, các ngành.

Thực tế thời gian qua đã chứng minh các chính sách hỗ trợ của UBND tỉnh Thái Bình về máy nông nghiệp, thiết bị kho lạnh bảo quản củ giống khoai tây, hỗ trợ thuốc trừ cỏ trong gieo sạ, gieo thẳng, hỗ trợ giống mới, hỗ trợ tập huấn… đã thúc đẩy việc đưa các TBKT mới vào sản xuất, nhân rộng các mô hình.

Tuy nhiên việc hỗ trợ này chỉ nên tiến hành ở giai đoạn đầu để khuyến khích áp dụng công nghệ mới. Khi thị trường công nghệ và nền sản xuất hàng hóa phát triển, người nhận chuyển giao phải trả phí cho công tác chuyển giao và TBKT mà họ sử dụng.

Sự lan tỏa của mô hình khuyến nông còn phụ thuộc vào TBKT có phù hợp với điều kiện tự nhiên, xã hội và khả năng đầu tư của nông dân, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay yêu cầu của thị trường về số lượng, chất lượng sản phẩm quyết định mức độ, quy mô sản xuất; Điều này khẳng định cần phải có sự vào cuộc của nhà nước, doanh nghiệp, cũng như các hiệp hội ngành hàng để quảng bá, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm.

Một giải pháp hết sức quan trọng là lực lượng trực tiếp làm công tác chuyển giao TBKT nhân rộng mô hình còn bất cập. Khuyến nông viên cơ sở là lực lượng trực tiếp tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, cầm tay chỉ việc cho bà con nông dân trong các khâu kỹ thuật quan trọng khi áp dụng TBKT mới, chưa được quan tâm đúng mức đã ảnh hưởng rất lớn đến quá trình chuyển giao.

Do vậy cần thiết phải kiện toàn đội ngũ này để thúc đẩy nhanh việc nhân rộng các mô hình khuyến nông ở cơ sở, phục vụ thiết thực chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng gia tăng giá trị và bền vững.

TH.S NGUYỄN NHƯ LIÊN (Trung tâm Khuyến nông Thái Bình)

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước