Vệ sinh an toàn thực phẩm trong nuôi tôm: Hướng tới xây dựng nghề nuôi tôm bền vững

Bạc Liêu là tỉnh cung cấp nguồn tôm nguyên liệu lớn, xuất khẩu tôm trọng điểm của cả nước. Thời gian qua, việc bảo đảm chất lượng tôm thương phẩm ngay từ những công đoạn nuôi để nâng cao năng suất và tạo ra sản phẩm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) hướng tới xây dựng nghề nuôi tôm bền vững được nhiều hộ nuôi tôm trên địa bàn tỉnh thực hiện.

Người dân xã Vĩnh Trạch Đông (TP. Bạc Liêu) vệ sinh ao nuôi trước khi thả tôm giống. Ảnh: C.L

Còn nhiều trở lực, thách thức

Thực hiện kế hoạch tái cơ cấu ngành Nông nghiệp của Chính phủ, Bạc Liêu đã và đang phát triển nhiều mô hình nuôi, nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nhiều cách làm mới phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, kinh tế của nông hộ, nhất là ứng phó với thời tiết cực đoan, tiết kíệm chi phí đầu vào, hạn chế bệnh dịch. Nhiều doanh nghiệp, cá nhân đã áp dụng những mô hình đạt hiệu quả kinh tế cao như: nuôi tôm siêu thâm canh trong nhà kín, nuôi thâm canh tôm sú và tôm thẻ chân trắng theo hướng VietGAP... Đồng thời thực hiện liên kết chuỗi VSATTP trong nuôi trồng thủy sản trên 300ha với hơn 180 hộ nông dân tham gia. Tôm nuôi theo hướng an toàn sinh học, đảm bảo VSATTP luôn có giá bán cao hơn các hộ nuôi đại trà từ 10.000 - 15.000 đồng/kg.

Năm 2018, tổng sản lượng nuôi trồng và khai thác toàn tỉnh đạt 341,262 tấn, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 606 triệu USD, tăng 14% so với năm 2017 và tăng gấp 10 lần so với năm 1997, trong đó chủ yếu là mặt hàng tôm đông lạnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi thì nghề nuôi tôm vẫn đang phải đối mặt với nhiều trở lực, thách thức. Tình trạng lạm dụng các loại kháng sinh, hóa chất cấm dẫn đến tồn dư lượng hóa chất trong tôm thương phẩm vẫn thường xuyên diễn ra. Ông Kim Văn Tiêu, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, nhận định: “Nhiều người nuôi dùng thuốc trị bệnh hoặc ngừa bệnh trên tôm nhưng do sử dụng không đúng cách đã gây tác hại cho tôm và môi trường ao nuôi. Do đó, muốn nuôi tôm đạt hiệu quả cao, phải nuôi đúng kỹ thuật. Người nuôi phải quản lý tốt môi trường ao nuôi, kết hợp áp dụng công nghệ vi sinh đúng phương pháp mới đạt được hiệu quả kinh tế”.

Hướng đến mô hình sinh học

Theo quy hoạch, giai đoạn từ năm 2021 - 2025 Bạc Liêu có hơn 141.000ha tôm nuôi, tốc độ tăng bình quân 0,38%/năm. Trong đó, diện tích nuôi tôm thâm canh - bán thâm canh 26.500ha; nuôi tôm thẻ chân trắng siêu thâm canh 4.000ha; tôm nuôi quảng canh cải tiến kết hợp, tôm - rừng gần 70.000ha; tôm - lúa 41.000ha. Với quy mô sản xuất trên, ước tính sản lượng tôm nuôi đạt 251.000 tấn/năm, trong đó tôm sú 77.100 tấn, tôm thẻ chân trắng gần 170.000 tấn, tôm càng xanh 3.100 tấn và tôm tự nhiên 6.300 tấn. Sản lượng tăng đòi hỏi doanh nghiệp lẫn người nuôi tôm chuyển từ cạnh tranh bằng giá sang cạnh tranh bằng chất lượng.

Nuôi tôm theo xu hướng bền vững thì phải hạn chế sử dụng hóa chất, không sử dụng thuốc kháng sinh, và sử dụng chế phẩm sinh học được xem là lựa chọn thay thế tốt nhất. Ông Lê Anh Xuân, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại Trúc Anh (TP. Bạc Liêu) chia sẻ: “Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh - thâm canh, nuôi tôm 2 giai đoạn, nuôi tôm trong nhà lưới, nhà kín, nuôi tôm trải bạt… sử dụng chế phẩm sinh học đang phát triển mạnh trong vài năm trở lại đây. Ưu điểm của mô hình này là kiểm soát được thời tiết, không còn lệ thuộc vào thiên tai bất lợi; kiểm soát được mầm bệnh, nguồn nước; làm chủ khoa học - kỹ thuật… Lợi nhuận lại khá cao nên ngày càng có nhiều người áp dụng cách nuôi này”.

Nhằm giúp người nuôi giảm bớt rủi ro, nâng cao lợi nhuận, ngành Nông nghiệp tỉnh đã thực hiện đồng bộ các biện pháp trong công tác phòng chống dịch bệnh thủy sản. Hướng dẫn bà con nuôi tôm theo hướng bền vững, đảm bảo VSATTP, quản lý tốt môi trường ao nuôi, bảo vệ diện tích đang nuôi; thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch bệnh thủy sản. Ngoài ra, tăng cường công tác xét nghiệm mẫu tôm, mẫu nước, đo các thông số môi trường ở các khu vực trọng điểm, cảnh báo bệnh nguy hiểm có thể xảy ra và đề xuất giải pháp khắc phục.

Ông Huỳnh Quốc Khởi, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: “Sắp tới, Trung tâm sẽ tiếp tục xây dựng vùng nuôi đáp ứng các chứng nhận quốc tế có uy tín như CoC, VietGAP, GlobalGAP, ASC, BMP để giúp bà con quản lý tốt ao nuôi tôm. Đồng thời giúp các doanh nghiệp xuất khẩu tiếp cận thị trường và đáp ứng các yêu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm tôm Bạc Liêu và hướng tới thị trường bền vững”.

Khôi Nguyên

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước