Quy định ‘trên trời’ đụng vào nỗi đau của các làng nghề

Những người sản xuất nước mắm truyền thống ở Phan Thiết (tỉnh Bình Thuận) không khỏi chạnh lòng xót xa khi thấy các sản phẩm nước mắm công nghiệp bày bán tràn lan trong siêu thị, chợ, cửa hiệu tạp hóa, hay bếp ăn các gia đình, ngay ở giữa lòng xứ biển Phan Thiết. Họ trăn trở, mong muốn khôi phục lại các làng nghề nước mắm Phan Thiết "một thời vang bóng”, nhưng "lực bất tòng tâm".

Làng nghề sản xuất nước mắm ở Phan Thiết

Nước mắm truyền thống không có được những kênh phân phối mạnh, hay sự quảng bá rầm rộ như nước mắm công nghiệp. Các tập đoàn, công ty sản xuất nước mắm công nghiệp có tiềm lực mạnh đã lấn át trên thị trường. Hiện nay ngoài một số ít cơ sở nước mắm truyền thống đủ năng lực để đóng chai, dán nhãn của mình phân phối ra thị trường, phần lớn cơ sở còn lại phải xuất bán nước mắm thô (nguyên liệu) cho các công ty ở TP Hồ Chí Minh, Bình Dương. Các công ty này mua nước mắm Phan Thiết về rồi thêm hương liệu, chất phụ gia, đóng chai, dán nhãn của họ rồi tung ra thị trường.

Biết là bán nước mắm thô tức là phải bán đi thương hiệu của mình và lợi nhuận sẽ teo tóp lại, nhưng để tồn tại phải chấp nhận. Có người còn nói Phan Thiết giờ đã thành "công trường" sản xuất nước mắm thô cho các công ty sản xuất nước mắm công nghiệp!

Chính vì vậy, Dự thảo TCVN về Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm vừa đưa ra, với nhiều quy định "trên trời" như đụng vào nỗi đau âm ỉ của các làng nghề nước mắm truyền thống. Ví dụ như: yêu cầu kiểm soát các loại thuốc thú y, thuốc BVTV, trong khi nguyên liệu làm nước mắm là cá biển, chứ không phải cá nước ngọt (cá nuôi). Quy định này buộc nhà sản xuất phải tốn tiền xét nghiệm các chỉ tiêu không có nguy cơ tồn dư trong nước mắm. Hoặc quy định nhà sản xuất phải loại bỏ cá nguyên liệu đã bị phân hủy mạnh, trong khi làm nước mắm sử dụng cá không tươi là bình thường (vì quy trình khai thác cá đã phải ướp muối).

Nhiều ý kiến cho rằng Dự thảo này đã đồng hóa nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp, theo đó nước mắm truyền thống ở các làng nghề gồm cá, muối, đường, bột ngọt bị xếp chung với nước mắm công nghiệp gồm nước mắm nguyên liệu như trên, pha nước, cho thêm chất tạo ngọt, chất điều vị, chất tạo sánh, chất bảo quản, hương nước mắm, phẩm màu... Nếu áp dụng tiêu chuẩn như Dự thảo, sẽ triệt tiêu tất cả làng nghề nước mắm lâu đời ở Việt Nam.

Dù đơn vị dự thảo là Cục chế biến và phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT) giải thích: đây chỉ là tiêu chuẩn mang tính khuyến cáo, chứ không phải bắt buộc áp dụng với các nhà sản xuất... Nhưng những người phản đối không đồng ý. Không chỉ Hiệp hội nước mắm Phan Thiết, mà HHNM Nha Trang, HHNM Phú Quốc, CLB nước mắm truyền thống VN, hay Hội doanh nghiệp hàng VN chất lượng cao... đều gửi văn bản kiến nghị Chính phủ tạm dừng ban hành TCVN-12607:2019 quy phạm thực hành sản xuất nước mắm, để các cơ quan quản lý khảo sát thực tế, lấy ý kiến các chuyên gia, nhà sản xuất trước khi ban hành quy định.

Dư luận ủng hộ yêu cầu chính đáng của những người làm nước mắm truyền thống.

ĐD

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước