Mô hình sản xuất tôm - lúa ở vùng ĐBSCL nói chung, Bạc Liêu nói riêng đang được ngành chức năng khuyến khích nhân rộng. Song, do quy mô diện tích sản xuất tôm - lúa nhỏ lẻ, sản phẩm chưa có thương hiệu nên bị thương lái thu mua đánh đồng như các sản phẩm tôm, lúa thông thường. Để nâng cao giá trị, cần khuyến khích bà con sản xuất lúa sạch, tôm sạch để xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm.

Nông dân tham quan cánh đồng sinh thái trên mô hình lúa - tôm ở huyện Phước Long.

Mô hình nuôi tôm càng xanh xen canh trong vụ lúa ở TX. Giá Rai đạt hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: M.Đ

Mô hình lúa - tôm được nhiều hộ nông dân ở các huyện: Hồng Dân, Phước Long và một phần của TX. Giá Rai áp dụng với tổng diện tích gần 35.000ha, thu nhập bình quân khoảng 100 triệu đồng/ha/năm. Riêng 2 huyện Hồng Dân và Phước Long, hầu hết nông dân áp dụng 1 vụ tôm - 1 vụ lúa kết hợp nuôi tôm càng xanh. Sau khi thu hoạch vụ tôm sú, bà con đưa nước ngọt vào cải tạo đồng ruộng và cấy lúa Một bụi đỏ - kết hợp thả tôm càng xanh.

Điều đặc biệt của mô hình lúa - tôm là không dùng thuốc thú y thủy sản trị bệnh cho tôm, mà sử dụng biện pháp sinh học; cây lúa cũng không sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật (để bảo vệ tôm càng xanh). Do vậy, mô hình cho sản phẩm tôm sạch, lúa sạch.

Theo các nhà khoa học, việc trồng lúa trên đất nuôi tôm không xảy ra “xung đột” trong quá trình sản xuất. Đây là mô hình “thông minh”, cân bằng sinh thái đồng ruộng. Sản xuất lúa - tôm được đánh giá là mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, ít rủi ro so với các mô hình nuôi trồng thủy sản khác và được xem như mô hình thích ứng biến đổi khí hậu.

Để phát triển mô hình tôm - lúa, chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng trong tỉnh đã chuyển giao kỹ thuật nuôi tôm và trồng lúa cho nông dân. Điển hình là UBND TX. Giá Rai định hướng cho nông dân ấp 18 (xã Phong Thạnh A) áp dụng mô hình tôm - lúa trong ô đê bao khép kín. Thành lập Hợp tác xã (HTX) Thành Công 1 (tại ấp 18) tổ chức sản xuất nuôi trồng bền vững theo hình thức liên kết “4 nhà”. Phối hợp, liên kết với Công ty Cổ phần Chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Âu Vững (Công ty Âu Vững) xây dựng thương hiệu tôm sạch đạt chứng nhận ASC. Từ đó, toàn bộ sản phẩm tôm sạch của HTX Thành Công 1 được doanh nghiệp bao tiêu. UBND TX. Giá Rai đã mở rộng quy mô mô hình lúa - tôm (gồm cả trong và ngoài ô đê bao khép kín) ở xã Phong Thạnh A với diện tích khoảng 200ha.

Huyện Phước Long cũng đã củng cố hoạt động HTX Dịch vụ nông nghiệp Quyết Tâm; theo đó vận động nông dân trong khu vực ô đê bao ấp Phước Thạnh (xã Phước Long) áp dụng mô hình nuôi tôm sạch để tạo sản phẩm tôm sinh thái và lúa sạch. Huyện kêu gọi các doanh nghiệp như Công ty TNHH MTV chế biến xuất khẩu thủy sản Thiên Phú, Công ty Âu Vững, NIGICO, HTX nông sản sạch Việt Nam… tham gia thực hiện chuỗi giá trị. Các doanh nghiệp đưa ra quy trình và hướng dẫn nông dân trong HTX sản xuất; sau đó bao tiêu toàn bộ sản phẩm.

Để nông dân trong tỉnh làm giàu từ tôm sạch, lúa sạch, không cách nào khác là hướng nông dân sản xuất lúa hữu cơ và nuôi tôm sạch (tôm sinh thái) để xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm.

Một số ý kiến về mô hình tôm - lúa

Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh - Dương Thành Trung cùng các sở, ngành có buổi làm việc với các huyện, thị về mô hình tôm - lúa. Báo Bạc Liêu trích một số ý kiến của lãnh đạo tỉnh, các nhà khoa học, địa phương về xây dựng mô hình này trong thời gian tới.

Ông Dương Thành Trung - Chủ tịch UBND tỉnh: Nông dân cần liên kết sản xuất

Để mô hình lúa - tôm phát triển và mang lại hiệu quả bền vững, thời gian tới, các địa phương cần liên kết sản xuất giữa các hộ dân để tạo vùng sản phẩm có khối lượng lớn đủ sức hấp dẫn các doanh nghiệp bao tiêu, thu mua sản phẩm. Củng cố các hợp tác xã (HTX) hoạt động hiệu quả, lấy HTX làm đầu mối liên kết với các doanh nghiệp; xây dựng mối liên kết trong nông nghiệp từ sản xuất, bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị. Phát triển mô hình tôm - lúa theo hướng tôm sạch, lúa chất lượng để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thêm nguồn nhập cho nông dân.

Ông Phan Thanh Duy, Bí thư Huyện ủy Hồng Dân: Cần sự liên kết, vào cuộc của “4 nhà”

Hiện nay, mô hình sản xuất lúa - tôm chỉ dừng lại ở nông hộ, chưa có sự liên kết giữa nông dân để thành lập tổ hợp tác, HTX. Quy trình sản xuất lúa sạch, tôm sạch chưa được chứng nhận và chưa được doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Vì vậy rất cần sự liên kết, vào cuộc của 4 nhà (Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp).

Lãnh đạo huyện kêu gọi các doanh nghiệp ký kết để bao tiêu sản phẩm tôm, lúa cho nông dân.

PGS-TS Dương Nhựt Long, Đại học Cần Thơ: Mô hình lúa - tôm rất thích hợp với điều kiện của địa phương

Nuôi thủy sản kết hợp trồng lúa là một trong những mô hình truyền thống của nông dân Bạc Liêu. Bên cạnh đó, điều kiện đất đai và thời tiết ở Bạc Liêu khá phù hợp cho nuôi tôm càng xanh xen lúa trong mùa mưa và nuôi tôm sú luân canh trong mùa khô. Người dân có thể tận dụng được diện tích mặt nước và thức ăn tự nhiên trong ruộng lúa để phát triển mô hình và tăng thêm thu nhập.

Qua thực hiện dự án tại TX. Giá Rai cho thấy, mô hình lúa - tôm rất thích hợp với điều kiện của địa phương.

Minh Đạt - M.C (thực hiện)

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước