Thủy sản vẫn khó trong cơ giới hóa

Nhiều loại máy móc, thiết bị được sử dụng trong hoạt động nuôi trồng, khai thác và bảo quản, chế biến sản phẩm thủy sản; nhiều khâu sản xuất có mức độ cơ giới hóa cao đã góp phần nâng cao năng suất và giá trị gia tăng của sản phẩm thủy sản, tạo tiền đề quan trọng để xây dựng ngành thủy sản Sóc Trăng trở thành ngành sản xuất hàng hóa lớn gắn với công nghiệp hóa - hiện đại hóa.

Theo ông Lê Văn Đáng - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng, từ nhiều năm qua, việc cơ giới hóa trong nuôi trồng thủy sản, nhất là trong nuôi tôm nước lợ về cơ bản đã được áp dụng cơ giới hóa. Từ khâu thiết kế, cải tạo ao nuôi tôm đến khâu cho ăn, quản lý, kiểm soát môi trường, sục khí tạo ôxy hòa tan cho tôm nuôi và gần đây nhất là hệ thống máy sang tôm tự động cũng được một số trang trại lớn đưa vào phục vụ sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động cũng như khắc phục tình trạng thiếu lao động trong nuôi tôm. Đối với ngành khai thác, từ một nghề cá hoàn toàn thủ công, đến nay đã từng bước được cơ giới hóa, hiện đại hóa, với các hệ thống cơ giới hóa, như: máy tời thu, thả lưới; hệ thống cẩu trên tàu cá… đã được lắp đặt cho toàn bộ tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên khai thác ở vùng biển xa bờ.

Sử dụng quạt tạo ôxy và thu gom chất thải là một trong những ứng dụng cơ giới hóa mang lại hiệu quả trong nuôi tôm. Ảnh: TÍCH CHU

Không chỉ có nuôi trồng và khai thác thủy sản, cơ giới hóa còn được áp dụng phổ biến trong bảo quản và chế biến. Hiện nay, Sóc Trăng có 22 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, trong đó 9 doanh nghiệp lớn nhất đều chuyên về chế biến, xuất khẩu tôm và đa số đều ứng dụng cơ giới hóa tương đối đồng bộ. Các hệ thống cơ giới hóa được doanh nghiệp áp dụng chủ yếu, như: hệ thống tự động đếm, phân loại trên băng chuyền; hệ thống tự động đánh vảy, tách bóc xương cá và thịt cá; hệ thống băng tải; hệ thống mạ băng, làm lạnh nhanh giúp giảm được tỷ lệ mạ băng cũng như đảm bảo chất lượng của nguyên liệu, đáp ứng yêu cầu của thị trường và nâng cao giá trị gia tăng.

Tuy nhiên, theo ông Đáng, việc ứng dụng cơ giới hóa trong ngành thủy sản vẫn còn những khó khăn, hạn chế nhất định. Có nhiều nguyên nhân làm cho tiến trình cơ giới hóa ngành thủy sản còn chậm và chưa đồng đều, trong đó có nguyên nhân do doanh nghiệp và người nuôi tôm thiếu vốn. Đơn cử như trong nghề nuôi tôm, chi phí đầu tư ứng dụng tất cả các thiết bị từ khâu cải tạo, quản lý, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản là rất lớn (trên 1 tỷ đồng/ha - NV) nên đa số cơ sở nuôi tôm chỉ mới ứng dụng cơ giới hóa được một số khâu, chứ chưa đầy đủ hết các thiết bị, máy móc trong tất cả các khâu. Ở lĩnh vực khai thác, rất dễ nhận thấy, việc bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác qua cảng còn dùng hình thức thủ công là chính, điều này làm tăng thời gian, tăng chi phí, giảm chất lượng sản phẩm thủy sản. Ngoài ra, nguồn lực lao động sản xuất của tỉnh tuy đông nhưng chất lượng nguồn nhân lực còn thấp, chưa đáp ứng với yêu cầu ngày một phát triển của khoa học công nghệ, nhất là việc ứng dụng, sử dụng các thiết bị cơ giới trong lĩnh vực thủy sản.

Do chưa ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ, nên việc bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác qua cảng còn dùng hình thức thủ công là chính. Ảnh: TÍCH CHU

Để cơ giới hóa ngành thủy sản một cách đồng bộ, nhằm nâng cao năng suất lao động, giảm rủi ro, chi phí… ông Đáng đề xuất 8 giải pháp chủ yếu, trong đó, nhấn mạnh một số vấn đề quan trọng về quy hoạch, tổ chức lại sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực, chuyển đổi số, đầu tư cơ sở hạ tầng, thu hút đầu tư, cơ chế chính sách, thực hiện và nhân rộng các mô hình cơ giới hóa thành công… Ngoài ra, theo ông Đáng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tham mưu cho Chính phủ có cơ chế, chính sách thúc đẩy xã hội hóa nghiên cứu và chuyển giao, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào cơ giới hóa trong lĩnh vực nuôi trồng, khai thác và chế biến thủy sản. Sớm ban hành đề án cơ giới hóa đồng bộ hướng tới nền nông nghiệp bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có cơ giới hóa trong lĩnh vực thủy sản. Chỉ đạo các viện, trường hỗ trợ địa phương trong công tác đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực thủy sản, cũng như lĩnh vực nông nghiệp nói chung, để góp phần đáp ứng trình độ ngày càng phát triển của xã hội.

Sóc Trăng hiện có 998 tàu khai thác thủy sản với tổng công suất 201.108CV, trong đó, tàu có chiều dài từ 15m trở lên hoạt động vùng khơi là 337 tàu, công suất 174.807CV. Ngoài ra, còn có vùng nuôi tôm nước lợ rộng lớn với hơn 50.000ha mỗi năm, sản lượng tôm nuôi năm 2021 ước đạt 190.000 tấn và kim ngạch xuất khẩu thủy sản hơn 1 tỷ USD. Đây được xem là thế mạnh, là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, nên vấn đề cơ giới hóa là rất quan trọng và có tính cấp bách, nhằm giúp tăng năng suất, giảm giá thành để tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Hy vọng, một khi Đề án Phát triển thủy sản bền vững (SFDP) và Đề án Phát triển tôm nước lợ tỉnh Sóc Trăng giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 được triển khai thực hiện không chỉ góp phần đẩy mạnh đầu tư đồng bộ cơ sở hạ tầng vùng nuôi, mà còn tạo điều kiện phát triển cơ giới hóa trong lĩnh vực thủy sản.

TÍCH CHU

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước