Việc quản lý môi trường trong nuôi tôm quảng canh cải tiến (QCCT) kết hợp ở vùng Bắc Quốc lộ (QL) 1A là vấn đề cấp thiết hiện nay. Vì vậy, rất cần đầu tư hệ thống quan trắc môi trường để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất lúa - tôm trong vùng. Đồng thời, có những giải pháp hiệu quả nhằm tháo gỡ khó khăn, nâng cao đời sống cho người dân vùng Bắc QL 1A.

Lãnh đạo UBND tỉnh và Sở NN&PTNT kiểm tra môi trường nước nuôi trồng thủy sản ở huyện Hồng Dân.

KHÓ KHĂN TRONG QUẢN LÝ

Vùng phía Bắc QL 1A của tỉnh Bạc Liêu có diện tích tự nhiên 157.224ha. Trong đó, diện tích nuôi trồng thủy sản (NTTS) khoảng 72.568ha, chiếm trên 50% diện tích NTTS toàn tỉnh. Với đặc thù về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, vùng Bắc QL 1A chủ yếu sản xuất theo mô hình tôm - lúa, phần diện tích còn lại sản xuất theo hình thức nuôi tôm QCCT kết hợp. Năm 2022, diện tích nuôi tôm QCCT kết hợp của vùng là 28.679ha, tập trung chủ yếu ở TX. Giá Rai, huyện Phước Long và Hồng Dân. Sản lượng của mô hình này khoảng 31.662 tấn, chiếm gần 10% sản lượng NTTS toàn tỉnh.

Nhằm bảo vệ môi trường (BVMT) trong NTTS, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo trong lĩnh vực này. Theo đó, để sớm phát hiện ô nhiễm môi trường nước, dịch bệnh, cảnh báo kịp thời đến người dân, hằng năm Chi cục Thủy sản tỉnh thực hiện quan trắc cảnh báo môi trường đối với các vùng NTTS trọng điểm và quan trắc, cảnh báo môi trường phòng, chống dịch bệnh thủy sản trên địa bàn tỉnh. Các tuyến kênh trên vùng Bắc QL 1A được quan trắc gồm: Giá Rai - Phó Sinh, Hộ Phòng - Chủ Chí, Quản Lộ - Phụng Hiệp (tại thị trấn Phước Long), kênh Vĩnh Phong 6.

Kết quả quan trắc cho thấy, môi trường tại các tuyến kênh vùng Bắc QL 1A có hiện tượng ô nhiễm. Việc ô nhiễm tập trung từ tháng 4 - 12, cao nhất thường vào các tháng 6 và 9 đến tháng 12 hằng năm. Độ mặn thấp từ tháng 7 đến tháng 2 năm sau (0 - 4‰) không phù hợp cho sinh trưởng và phát triển của tôm nuôi, các tháng còn lại từ tháng 3 - 6 (độ mặn từ 10 - 25‰) phù hợp cho nuôi tôm nước lợ.

Tuy nhiên, theo ngành chức năng, việc quản lý môi trường đối với mô hình nuôi tôm QCCT kết hợp trên vùng Bắc QL 1A gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân là do hiện nay chưa có văn bản ban hành chuyên về kỹ thuật và BVMT trong mô hình nuôi này. Việc tổ chức tập huấn tuyên truyền về kỹ thuật, BVMT vẫn còn ít so với quy mô, diện tích và hộ NTTS trên vùng Bắc QL 1A... Trong khi đó, nguồn kinh phí cấp phục vụ cho việc quan trắc môi trường chưa kịp thời, thiếu đầu tư phòng xét nghiệm, kiểm tra tất cả các chỉ tiêu môi trường nước đạt chuẩn, nên số điểm quan trắc môi trường nước trên khu vực Bắc QL 1A còn hạn chế. Vì vậy, mới chỉ đánh giá sơ bộ chứ chưa có đánh giá chính xác và cụ thể môi trường của vùng.

Tại các thời điểm nguồn nước diễn biến xấu bất thường, chưa có thiết bị hoặc công nghệ kiểm tra nhanh các chỉ tiêu như tảo, vi khuẩn... để có kết quả kịp thời và thông tin cảnh báo cho người dân. Đơn cử như địa bàn TX. Giá Rai chỉ có một điểm quan trắc đặt tại xã Phong Thạnh Đông. Ông Huỳnh Thanh Toàn - Trưởng phòng Kinh tế TX. Giá Rai, cho biết: “Để đảm bảo kịp thời thông báo các chỉ số môi trường cho người dân lấy nước phục vụ nuôi tôm, thị xã kiến nghị tỉnh đầu tư thêm một điểm quan trắc môi trường nước đặt tại xã Phong Thạnh Tây”.

Nhận thức về BVMT và an toàn sinh học của một số hộ nuôi tôm vẫn còn hạn chế, nên còn xảy ra tình trạng xả nước thải ao nuôi không qua xử lý làm ô nhiễm nguồn nước ở các tuyến kênh. Đây cũng là nguyên nhân làm lây lan dịch bệnh trên tôm nuôi trong vùng. Điều đáng nói, công tác quản lý môi trường của chính quyền các cấp, cơ quan chuyên môn còn gặp nhiều khó khăn. Khâu điều tiết nước phục vụ cho sản xuất còn nhiều bất cập, chưa thể điều tiết nước mặn, ngọt một cách hài hòa cùng lúc cho cả 2 đối tượng tôm và lúa...

Vận hành cống Âu thuyền Ninh Quới (huyện Hồng Dân) ngăn mặn xâm nhập vào vùng ngọt của tỉnh. Ảnh: M.Đ

CẦN GIẢI PHÁP THÁO GỠ

Để thực hiện tốt việc quản lý môi trường trong nuôi tôm QCCT kết hợp đối với vùng Bắc QL 1A trong thời gian tới, Chi cục Thủy sản tham mưu cho Sở NN&PTNT ban hành Hướng dẫn BVMT trong NTTS; Kế hoạch BVMT trong NTTS trên địa bàn tỉnh; Quy trình nuôi tôm QCCT kết hợp... Đồng thời, xây dựng lịch thời vụ, lịch điều tiết nước phù hợp cho NTTS. Tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo môi trường trên vùng nuôi tôm QCCT kết hợp để kịp thời cảnh báo và khuyến cáo đến người nuôi; tập huấn tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về BVMT trong NTTS; hướng dẫn người dân thực hiện quy trình nuôi tôm QCCT kết hợp hiệu quả, bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu; thúc đẩy người dân tham gia, thành lập tổ hơp tác, hợp tác xã; nâng cao nhận thức về vai trò và trách nhiệm các cấp và cộng đồng về BVMT trong NTTS; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về môi trường trong NTTS.

Chi cục Thủy sản tỉnh phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan theo dõi sát tình hình môi trường trong NTTS. Tuyên truyền công tác BVMT, hướng dẫn một số kỹ thuật nuôi bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu. Mỗi hộ nuôi thiết kế ao ương, áp dụng nuôi 2 giai đoạn; thiết kế ao lắng, chứa nước để chủ động cấp nước khi cần thiết...

Ông Nguyễn Hoàng Xuân - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, cho biết: “Chi cục sẽ tăng cường công tác thẩm định cấp giấy phép BVMT thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện, thị, thành phố theo đúng quy định Luật BVMT. Phòng Tài nguyên và Môi trường, các phòng, ban trực thuộc và UBND cấp xã tăng cường công tác BVMT và kỹ thuật NTTS bằng nhiều hình thức khác nhau. Vận động, khuyến khích các hộ nuôi tôm tham gia đăng ký chứng nhận đối tượng nuôi chủ lực, điều kiện cơ sở nuôi, góp phần giảm thiểu nuôi tự phát, không đáp ứng các điều kiện về NTTS và BVMT. Chi cục sẽ lập đường dây nóng và tiếp nhận, xử lý thông tin về ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh; UBND cấp xã thực hiện đăng ký môi trường đúng quy định Luật BVMT...

MINH ĐẠT

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước