Tây Nguyên: Cây cà phê đang… khát nước

Nguồn tin: Công Thương, 11/02/2013
Ngày cập nhật: 13/2/2013

Mực nước song ở Tây Nguyên đang bị giảm nghiêm trọng.

Những ngày này, tại địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, người dân đang vào giai đoạn tưới nước đợt 2 cho cây cà phê. Tuy nhiên, mực nước ở các sông, hồ, giếng… thấp hơn 15- 20% so với mọi năm; chưa kể, nhiều dòng chảy nhỏ như kênh, suối cạn trơ đáy, khiến nhiều diện tích cà phê lâm vào cảnh “khát nước”.

Lao đao vì thiếu nguồn nước tưới

Mặc dù những ngày qua, nắng nóng không gay gắt nhưng nguồn nước tại các sông, hồ, đập… lại khan hiếm hơn so với cùng kỳ những năm trước, vì vậy, người dân các tỉnh Tây Nguyên đang tất bật tìm đủ mọi phương cách cứu khát cho cây cà phê. Đak Lak hiện có 643 công trình thủy lợi lớn nhỏ, trong đó có 516 hồ chứa, 81 đập dâng, 45 trạm bơm, 1 hệ thống đê bao, với năng lực tưới hằng năm trên 25.000 ha lúa đông xuân, gần 39.000 ha lúa mùa, 45.000 ha cà phê cùng hàng ngàn ha hoa màu các loại, song nguồn nước mới chỉ đáp ứng cho hơn 72% diện tích cây trồng trong tỉnh.

Anh Bùi Văn Nghĩa ở xã Ea tân,huyện Krông Năng cho biết, sau khi tập trung tưới xong đợt 1 thì hầu hết các đập chứa nước như Yên Khánh, Ea Đinh, Ea Chiên của địa phương, đã vơi đi phân nửa. Do mùa khô, các mạch nước ngầm giảm mạnh không kịp bù lại số lượng đã mất nên trong đợt 2 này, nhiều diện tích cà phê không còn đủ nước tưới. Được biết, mỗi niên vụ người trồng cà phê phải tưới từ 3- 4 đợt (cách nhau từ 20- 25 ngày/đợt), vì vậy, nỗi lo trước mắt là nếu tình trạng này tiếp diễn thì những đợt tưới sau sẽ thực sự là vấn đề nan giải.

Tại Đak Nông, những vùng có diện tích cà phê lớn như Đak Song, Tuy Đức, Đak Mil, Chư Jút… nhiều hộ nông dân đang tất bật tưới nước chống hạn cho cây cà phê. Ngoài công trình thủy lợi Đak Goun, trên địa bàn huyện Đak Mil còn có rất nhiều hồ chứa, công trình thủy nông khác cũng có khả năng không đáp ứng đủ nước cho cây trồng như công trình thủy lợi Đắk Ken, Vạn Xuân (thị trấn Đak Mil), Đak Loou (xã Đak Lao)… Ông Lê Văn Sáu ở xã Đắk N’Drót (Đắk Mil) lo lắng: “Những năm trước, lượng nước tại công trình thủy lợi Đak Goun rất dồi dào và cho đến tận cuối mùa khô mới cạn. Vậy mà bây giờ, người dân ở đây mới tưới đợt 2 mà mực nước đã xuống rất thấp. Nếu thời tiết gay gắt thêm nữa thì 2 đợt tưới còn lại không biết lấy nước ở đâu để tưới”.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Đak Mil, tình trạng một số hồ, đập trên địa bàn không tích đủ nguồn nước sẽ khiến cho 221 ha cà phê có nguy cơ thiếu nước vào cuối vụ, các công trình thủy lợi của tỉnh chỉ đáp ứng tưới khoảng 20.000 ha cà phê, như vậy, còn hơn 56.000 ha cà phê còn lại người dân phải chủ động lấy nước tưới từ các giếng khoan, sông, suối… So với năm 2006, mực nước ngầm trong khu vực đã sụt giảm khoảng 3 – 5m. Với độ sâu 40m, giếng khoan của nông dân trước đây có thể cung cấp đủ nước tưới 2-3ha cà phê, nhưng nay lượng nước không đủ tưới cho 1ha.

Gian nan chống hạn

Để khắc phục khó khăn về nguồn nước tưới cho cà phê, bảo đảm cây không bị khô héo và rụng quả, các địa phương đã huy động người dân tăng cường bơm nước tại các trạm bơm, để kịp thời cho nhu cầu tưới của bà con, đồng thời, nạo vét kênh, mương và hồ chứa để trữ nước; phân chia, điều tiết lịch bơm để bảo đảm cho các sông, hồ, đập không bị kiệt nước; hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp giữ ẩm cho cây… Hiện người trồng cà phê ở các tỉnh Tây Nguyênvẫn có thói quen tưới nhiều lần trong một mùa khô, khối lượng nước cho mỗi lần lên tới 600- 700 lít/gốc, vì vậy, gây lãng phí lên tới 300- 400 lít/gốc.

Gian nan tìm nguồn nước tưới cho cây cà phê

Trước thực trạng trên, nhiều địa phương ở Tây Nguyên đã huy động tăng cường bơm nước tại các trạm bơm, để kịp thời cho nhu cầu tưới của bà con;tiếp tục nạo vét kênh, mương và hồ chứa để trữ nước; phân chia, điều tiết lịch bơm để bảo đảm cho các sông, hồ, đập không bị kiệt nước; hướng dẫn nông dân thực hiện các biện pháp giữ ẩm cho cây… SởNN&PTNTcác tỉnh cũng đã thường xuyên chỉ đạo đến các địa phương hướng dẫn, vận động người dân tiết kiệm nguồn nước, tập chung đẩy mạnh các biện pháp khắc phục (phù hợp với từng địa bàn)như nạo đào thêm giếng, nạo vét kênh mương… hạn chế thấp nhất những thiệt hại do hạn hán gây ra.

Bá Thăng