Xây dựng mô hình cần sát thực tiễn

Nguồn tin: Báo Cần Thơ, 16/10/2013
Ngày cập nhật: 17/10/2013

Mô hình ứng dụng công nghệ sinh thái trong quản lý rầy nâu hại lúa ở xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ. Ảnh: MỸ THANH

Giai đoạn 2004-2013, nhờ chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi hiệu quả, giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2013 của TP Cần Thơ tăng 3,6 lần so với năm 2004 và thu nhập bình quân hiện đạt 135 triệu đồng/ha. Đã có nhiều mô hình ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, giúp giảm đáng kể chi phí đầu vào cho nông dân. Như mô hình "3 giảm, 3 tăng", giúp chi phí sản xuất lúa của nông dân giảm từ 1,2-1,5 triệu đồng/ha, sản phẩm đảm bảo chất lượng, ít ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe người sản xuất và nguời tiêu dùng. Hay mô hình "1 phải, 5 giảm", nông dân tham gia lợi nhuận trung bình cao hơn so với nông dân canh tác bên ngoài trên 3,9 triệu đồng/ha. Với mô hình ứng dụng công nghệ sinh thái, trồng hoa trên ruộng để thu hút thiên địch, quản lý sâu rầy, nông dân đạt lợi nhuận gần 18,8 triệu đồng/ha, cao hơn so với nông dân ngoài mô hình khoảng 3,7 triệu đồng/ha. Đặc biệt, với mô hình cánh đồng mẫu lớn được áp dụng với diện tích trên 25.000ha năm 2013 đã góp phần đưa giá thành sản xuất của nông dân giảm 10,8%, năng suất bình quân tăng 2,6% và lợi nhuận đạt hơn 21,5 triệu đồng, tăng 24,65% so với ngoài mô hình…

Mặc dù đạt nhiều thành quả, nhưng việc nhân rộng mô hình, vận động nông dân tham gia rất khó. Ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, cho biết: "Hằng năm, thành phố dành nguồn kinh phí đáng kể để đầu tư cho các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học phục vụ phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành các đề tài nghiên cứu này lại "nằm hộc tủ" nhiều hơn ra đồng ruộng, vì thiếu nguồn kinh phí để thử nghiệm và thiếu kinh phí chuyển giao cho nông dân. Có một số mô hình sản xuất hiệu quả được ngành nông nghiệp hỗ trợ kinh phí thực hiện chỉ dừng lại ở tính chất mô hình. Bởi lẽ, vẫn còn một bộ phận nông dân do sản xuất nhỏ lẻ nên tính bảo thủ cao, chỉ muốn chọn giải pháp canh tác an toàn. Vì thế, nếu không có sự dẫn dắt từ đầu vào đến đầu ra của ngành nông nghiệp thì nông dân kém mặn mà tham gia và mô hình khó được nhân rộng".

Giáo sư Tiến sĩ Trần Đình Long, Chủ tịch Hội giống cây trồng Việt Nam, cho rằng: "Các nhà khoa học có nhiều thành công trong công tác nghiên cứu giống, nhưng việc áp dụng các kỹ thuật canh tác tiên tiến vẫn chưa được triển khai đồng bộ. Chuyển đổi cơ cấu sản xuất, không đơn thuần là lựa chọn canh tác đối tượng gì trên cùng một đơn vị diện tích mà còn phải có định hướng sản xuất hàng hóa lớn, tập trung. Nếu làm theo qui mô mô hình sẽ manh mún, nhỏ lẻ, tính bền vững và ổn định không cao". Với định hướng phát triển nông nghiệp đô thị, cung cấp dịch vụ nông nghiệp cho vùng ĐBSCL, đòi hỏi ngành nông nghiệp TP Cần Thơ phải hoàn thiện hơn nữa quy trình sản xuất. Đây là điều mà Cần Thơ hoàn toàn có thể làm được bởi lộ trình phát triển nông nghiệp của thành phố còn có sự đồng hành của các viện, trường, các nhà khoa học. Theo Tiến sĩ Trần Thanh Bé, Viện trưởng Viện Kinh tế-Xã hội TP Cần Thơ, để các mô hình sản xuất đi vào thực tiễn đòi hỏi phải có những đầu tư thỏa đáng cho lĩnh vực nông nghiệp nhằm hỗ trợ nông dân tiếp cận và gắn bó lâu dài với những mô hình sản xuất hiệu quả. Đồng thời, muốn nhân rộng các mô hình này nông dân cần phải liên kết lại để hình thành vùng sản xuất lớn đủ khả năng đáp ứng các yêu cầu của doanh nghiệp.

Theo ông Phạm Văn Quỳnh, thành phố luôn tranh thủ huy động nhiều nguồn lực để phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, mục tiêu cuối cùng là tiết giảm chi phí sản xuất, gia tăng thu nhập cho nông dân. Ngoài những nỗ lực của ngành nông nghiệp, nông dân cần phải thay đổi tư duy sản xuất để thích ứng tốt hơn với những yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa lớn, sẵn sàng liên kết với các nông hộ khác theo quy mô tổ hợp tác, hợp tác xã. Có như vậy nông dân mới nâng cao được khả năng cạnh tranh cho sản phẩm hàng hóa và đảm bảo ổn định thu nhập.

MINH HUYỀN