Gian nan liên kết GAP sông Tiền

Nguồn tin: SGGP, 05/01/2008
Ngày cập nhật: 6/1/2008

Ngày 3-1, tại buổi lễ tổng kết sau 3 năm hoạt động của Liên kết GAP sông Tiền (gồm 5 hợp tác xã chuyên về cây ăn trái dọc theo sông Tiền), Tiến sĩ Võ Mai nhớ lại những ngày đầu thành lập thật gian nan, đây là mô hình đầu tiên cả nước liên kết giữa các HTX để sản xuất theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (Good Agriculture Practices), yêu cầu bắt buộc khi xuất khẩu nhưng còn mới mẻ đối với người nông dân.

Xuất phát điểm thấp

Hầu hết các HTX trái cây đều mới thành lập nên lãnh đạo HTX vừa thiếu kinh nghiệm, vừa chưa được đào tạo hay huấn luyện bài bản. Lượng xã viên không ổn định do phương hướng làm ăn chưa rõ ràng, nên chưa thu hút nhiều nhà vườn tham gia.

Chỉ có HTX Trái cây 14/10 (Vĩnh Long) và HTX Bưởi da xanh Mỹ Thạnh An có trụ sở, riêng HTX Xoài cát Hòa Lộc (Tiền Giang) có thêm nhà đóng gói với kho lạnh nho nhỏ. Còn phần lớn trái cây sau khi thu hoạch vận chuyển ngay, vì không có nhà đóng gói và không có biện pháp xử lý đúng kỹ thuật sau thu hoạch. Ngoài việc thiếu vốn hoạt động, các HTX còn chưa hiểu nội dung về an sinh xã hội, an toàn cho người sản xuất và cho môi trường trong quy trình GAP. Không xã viên nào có sổ ghi chép về hoạt động sản xuất...

Trong khi đó, về kết cấu hạ tầng nhiều nơi yếu kém như xã Quơn Long (Trà Ôn, Vĩnh Long), xã Hòa Lộc (Cái Bè, Tiền Giang) chỉ có đường cho xe gắn máy, nhiều đoạn gập ghềnh. Phương tiện vận chuyển chủ yếu là xe gắn máy, nên tỷ lệ cây ăn trái bị hư rất cao. Nước sử dụng cho sinh hoạt và sản xuất là nước sông bị ô nhiễm. Ngay cả việc phổ biến quy trình IPM, một điều cơ bản trong việc thực hành GAP cũng chưa có đầy đủ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ mới công bố trên cây có múi.

Khó nhất là thói quen và nhận thức

Nhưng theo Tiến sĩ Võ Mai, khó nhất vẫn là thói quen đã ăn sâu trong hành động hàng ngày, để thay đổi nhận thức của bà con là một việc rất khó khăn. Hầu hết nhà vườn có môi trường vệ sinh kém, rác vứt bừa trong vườn hoặc xuống mương, nhất là rác về các loại thuốc bảo vệ thực vật.

Cành cây tỉa sau thu hoạch bỏ khô, chưa xử lý, như là cành thanh long, chủ yếu vứt xuống mương, gây ô nhiễm nước và nguy hiểm cho người. Việc chăn nuôi trong vườn cây ăn trái không được dọn dẹp sạch sẽ, chưa thực hiện việc chăn nuôi an toàn.

Lúc đầu, có không ít xã viên không chịu tham gia. Chính vì vậy, mà sau 3 năm thực hiện liên kết GAP sông Tiền những kết quả đạt được ban đầu dù chưa phải hoàn toàn như ý nhưng là một tiến bộ rất đáng trân trọng. Hiện nay 95% xã viên tham gia có tủ thuốc, hầu hết có cầu tiêu cố định (HTX ở Bến Tre mới có 50%).

Hầu hết xã viên đã hiểu lợi ích việc thực hiện GAP thông qua việc bàn bạc, thảo luận và giúp đỡ lẫn nhau với sự quan tâm của chính quyền, tổ cố vấn nên xã viên trong tổ GAP gắn bó hơn, sau khi hiểu ra sự việc đã tích cực sửa chữa những thiếu sót, tạo không khí vui vẻ khi sinh hoạt, ngay cả việc xích mích xóm giềng cũng đã được giải quyết nhờ tham gia liên kết vào GAP.

Ông Nguyễn Văn Hòa, Cục phó Cục Trồng trọt cho rằng, những kết quả đạt được ban đầu là nền tảng cần được tiếp tục thực hiện. Để xuất khẩu trái cây, không còn con đường nào khác nếu không liên kết và sản xuất theo hướng GAP. Liên kết sông Tiền đã mở ra hướng cho việc hình thành Liên kết sông Hậu và Liên kết sông Hồng đang trong quá trình thành lập.

Tổ liên kết kinh doanh nhằm tiêu thụ sản phẩm của các thành viên trong GAP sông Tiền đã được thành lập. Ngoài việc tiêu thụ ở 3 địa điểm trong nước (Đồng Tháp và 2 điểm ở TPHCM), tổ liên kết kinh doanh cũng đã làm việc với khách hàng ở TP Bằng Tường (Trung Quốc) và Kim Hà Foods (Việt kiều Pháp).

Liên kết GAP sông Tiền gồm:

Tổ GAP thanh long của HTX Dương Xuân (Long An) có 27/55 xã viên.

Tổ GAP thanh long HTX Chợ Gạo (Tiền Giang) có 13/22 xã viên.

Tổ GAP bưởi da xanh HTX Mỹ Thạnh An (Bến Tre) có 22/42 xã viên.

Tổ GAP xoài cát Hòa Lộc (Tiền Giang) có 21/ 70 xã viên.

Tổ măng cụt-cam sành HTX 14/10 (Vĩnh Long) có 42/54 xã viên.

Đăng Lãm