Tết nhà nông

Nguồn tin: BRVT, 1/2/2008
Ngày cập nhật: 5/2/2008

Thời tiết năm nay kể cũng lạ. Tết nhất đến nơi rồi còn định làm áp thấp nhiệt đới, báo hại bà con nông dân đang thu hoạch khoai mì chạy trối chết. Có người chặt mì phơi bát ngát khắp nơi, gom cho hết mà che đậy cũng bở hơi tai. Trong nhà có ai là già trẻ lớn bé đều huy động hết lực lượng cho việc “chống thiên tai”. Nếu trời mưa vào lúc này mà không che đậy kịp thì đúng là “thiên tai” thiệt, vì hàng tấn mì sẽ lên men, lên mốc, và chủ nhân sẽ lên cơn đau tim mất thôi. Thế mà cũng có đôi nhà mưa xong ngồi khóc vì chạy không kịp với trời. Một trận mưa mất tiền triệu ai mà không khóc chớ?

Vất vả vậy, mà mặt mũi ai coi cũng tươi hơn hớn. Bà con mình ngồi đâu cũng nói chuyện củ mì được giá, cứ râm ran cả lên. May thiệt, mấy năm nay củ mì được giá, bà con trồng mì có tiền xài. Nhưng năm nay giá lên mới “ác chiến”. Cứ mỗi ngày tăng một giá, cho đến giữa tháng Chạp thì mì khô giá mỗi kí lên 3.200 đồng. Thương lái còn ra tận rẫy tranh giành nhau mua. Bà con nông dân hởi dạ, vì mấy khi mà mình được… làm eo như lúc này? Thường thì bị các nhà buôn ép cho ra bã! Tất tần tật: bắp, mì, đậu, tiêu, điều… thứ gì muốn bán cũng bị ép giá. Nhà sản xuất không tự mình quyết định được giá bán, mà nhà buôn tự định đoạt giá mua. Đấy, nói như vậy để thấy rằng, tự dưng năm nay nhà buôn tranh nhau mua mì thì nông dân mới… sướng.

Bông Trang, Hoà Hội là những xã nghèo nhất huyện Xuyên Mộc. Năm nào Tết đến cũng thấy bà con mình la rùm trời vì không có tiền xài. Có những nhà bán mì non ăn mất từ đời tám hoánh. Tết năm nay khác à nghen! Gặp mấy chú em ở Bông Trang thấy cười tươi rói. Người ít người nhiều đều có mì bán. Ít thì vài tấn, nhiều thì vài chục tấn. Trừ mọi khoản chi phí, một tấn mì cầm chắc hai triệu tiền lãi, cũng vui cái bụng lắm lắm. Tôi có chú em lâu nay làm ăn cũng khá vất vả, nuôi đàn con muốn bạc tóc. Nợ nần tùm lum chẳng biết lấy gì trả. Năm nay sản xuất được vài chục tấn mì, không những thanh toán hết nợ nần mà còn quyết ăn một cái Tết to hơn…mọi năm cho biết thế nào là Tết! Chú nó còn mua được một cái xe Wave để chở vợ con đi chúc Tết nữa. Thím nó thì lúc nào cũng “em không ngờ…em không ngờ…” Ấy là thím nó không ngờ năm nay chỉ nhờ một vụ mì trúng giá lại sắm được xe trước thời hạn, vì thím nó dự trù phải… 10 năm nữa mới mua xe cơ đấy.

Thím nó tâm sự: Từ trước tới nay nhà thím luôn ăn tết tiết kiệm theo đúng chủ trương của chính phủ. Vài nải chuối đặt lên bàn thờ, một ký hạt dưa tiếp khách, vài ký thịt heo kho mặn với chục quả trứng vịt cho con cái, và một can rượu đế cho bố nó có cái mà mời bạn bè anh em. Nhiều năm liền ăn Tết tiết kiệm như thế, tự dưng thấy Tết nó ngắn quá trời luôn. Mùng 2 Tết là thấy trong nhà không còn gì để ăn. Sao mà thiên hạ khi nào cũng nói là Tết dài, ăn Tết cho hết Rằm tháng Giêng mới thôi. Năm nay trúng vụ mì, thím kiên quyết phá vỡ chủ trương tiết kiệm, mua thêm thịt, thêm bánh kẹo, nước ngọt và đặc biệt là… sắm cho bố nó một thùng bia 333, trước là để đặt mấy lon lên bàn thờ báo cáo với các cụ năm nay con cháu ăn Tết to, sau là để cho bố nó tiếp khách cho bõ công bố nó lao động vất vả cả năm trời.

Với những nông dân nghèo như chú em nhà tôi, chỉ một thùng bia mà tưởng đã làm sang cả cái Tết, mà nằm ngoài sức tưởng tượng thì đúng là thương thiệt.

Lúc nãy tôi có nói Bông Trang và Hoà Hội là hai xã nghèo nhất huyện Xuyên Mộc. Vì sao ư? Xã Bông Trang một bên là rừng cấm, một bên là rừng kinh tế, chỉ còn mỗi con đường nhựa 55 để bà con mình “canh tác” mà thôi. Xã Hoà Hội cũng không khác nhiều, bởi một bên là rừng kinh tế, một bên là rừng cao su, còn lại con đường 329 chẳng biết trồng cây gì nuôi con gì trên đó! Bà con mình muốn sản xuất phải đi thuê lại đất của những người có đất. Người ta có đất để trồng rừng, lại có đất cho thuê. Mỗi kỳ thu hoạch rừng xong, “chủ đất” trồng rừng chu kỳ mới và cho nông dân thuê đất để làm nông nghiệp, thường có giá mỗi hecta từ hai đến ba triệu đồng. Nông dân làm cỏ cho bắp đậu là làm cỏ luôn cho rừng tràm. “chủ đất” vừa có tiền cho thuê đất mà lại không mất tiền làm cỏ, đúng là nhất cử lưỡng tiện. Nông dân mất tiền thuê đất, được mùa được giá thì còn có chút đỉnh để ăn, mất mùa hoặc mất giá là coi như công cốc! Cuối cùng chỉ có “chủ đất” là có thu hoạch mà thôi…

Bởi vậy chuyện mì được giá chưa hết mừng, đã đến lo giáp Tết, tôi vào lại Bông Trang, gặp chú em mình, thấy chú nó cười mà mặt mũi méo xẹo. Hỏi can cớ làm sao được mùa mì có tiền ăn Tết to mà còn nhăn nhó, chú nó thở dài:

- Chỉ tại được mùa mì mới ra nông nỗi.

- Chú nói nghe khó hiểu quá?

Chú nó thở dài cái nữa:

- Bác ơi, nếu mà mì không được giá, em còn mượn được đất, hoặc thuê với giá rẻ mà sản xuất. Mì được giá cũng mừng nhưng lo là năm tới em chẳng còn đất mà trồng một cây hành, nói gì trồng mì trồng bắp nữa. Hôm qua ông chủ đất gặp em, bảo lấy lại đất cho người nhà làm. Bác thấy không? Thấy mình trồng mì có tiền, nên họ cũng nóng ruột. Hàng xóm của em cũng có mấy người bị đòi lại đất rồi. Chắc kỳ này giá cho thuê đất lại tăng lên gấp đôi gấp ba cho mà xem? Em tính Tết này mua thùng bia uống chơi, mà kiểu này thì chắc lại làm can rượu đế cho chắc ăn bác à. Ra Tết còn có cả một năm phải ăn phải mặc và phải học hành cơ mà, đúng không bác?

Tôi nhìn chú nó, một nông dân chưa đến bốn mươi tuổi, với giấc mơ có một thùng bia đón Tết, thấy thương làm sao. Nén tiếng thở dài, tôi an ủi:

- Uống bia nặng à. Thôi, cứ rượu đế là muôn năm, là khoẻ nhứt! Như bác đây, rậm rịch cả năm trời chuyện tăng lương, tính ra chỉ tăng được bốn trăm ngàn một tháng mà giá cả nó lên tận chín tầng mây rồi. Chắc bác cũng uống rượu đế cho đỡ phát phì!

Hồng Bàng