Gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hàng nông sản nước ta có thêm nhiều thị trường, nông dân có cơ hội đầu tư, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Đã có nhiều đề tài nghiên cứu về cam sành nhưng vẫn chưa nâng cao được năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Tuy nhiên, điều đáng ngại là nền nông nghiệp nước ta chưa áp dụng mạnh KHKT, sự liên kết từ khâu sản xuất đến nuôi trồng, chế biến, tiêu thụ chưa theo chu trình khép kín... Đây là ý kiến của nhiều nông dân tại Hội thảo “Tác động của WTO đến nông nghiệp nông dân và vai trò của các tổ chức phi chính phủ” được tổ chức tại Hà Nội.

Cơ hội nhiều:

Sau hơn 1 năm gia nhập WTO với cam kết về lộ trình mở rộng “cửa” cho hàng nông sản từ bên ngoài vào đang tác động trực tiếp đến thị trường nông sản trong nước. Điều này đã, đang tạo ra cuộc cạnh tranh lớn, các mặt hàng nông sản nước ta có nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Trong cuộc cạnh tranh giành thị trường nếu chúng ta không có chiến lược thì các sản phẩm nông nghiệp trong nước sẽ bị thua ngay trên sân nhà. Đối với tỉnh ta, nơi có khoảng 80% dân số khu vực nông thôn thì vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản càng cấp thiết. Quá trình phát triển nền nông nghiệp của tỉnh trải qua nhiều cuộc “cách mạng” từ khâu giống, tập quán canh tác và tiêu thụ sản phẩm. Cuộc “cách mạng” lớn nhất là chuyển từ nền nông nghiệp tự sản tự tiêu lên sản xuất hàng hoá với những sản phẩm thế mạnh của địa phương.

Nhìn lại thời điểm năm 1994, sản xuất lương thực không đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng nội tỉnh, lúc đó yêu cầu cấp bách là phải phát triển lúa lai để đảm bảo an ninh lương thực. Ngay năm đó, chương trình lúa lai được triển khai tại các huyện Bắc Quang, Vị Xuyên, thị xã Hà Giang. Từ những mô hình đầu tiên, đến năm 2003, lúa lai đã chiếm 80% diện tích gieo cấy của tỉnh, năng suất tăng từ 30-50% so với giống lúa thuần. Sản lượng thóc tăng thêm do sản xuất lúa lai năm 2001 đạt trên 145 nghìn tấn, năm 2007 khoảng 160 nghìn tấn. Khi tự chủ được lương thực, ngành nông nghiệp bắt đầu chuyển hướng sang gieo cấy các giống lúa chất lượng cao như HT1, Khẩu Mang, Bào Thai Yên Minh, Già Dui. Năm 2007, diện tích lúa chất lượng cao đạt trên 10,4 nghìn ha, chiếm gần 30% diện tích gieo cấy cả năm. Cùng với cây lúa, việc đưa cây ngô lai vào gieo trồng cũng đánh dấu bước chuyển mới trong sản xuất nông nghiệp. Năm 1995, toàn tỉnh mới gieo trồng được 361 ha ngô lai nhưng chỉ 8 năm sau, ngô lai đã chiếm 80% diện tích, năng suất tăng 1-2 lần so với giống địa phương. Sản lượng ngô tăng thêm do sản xuất bằng giống lai trên 40 nghìn tấn năm 1994 lên 72 nghìn tấn năm 2003 và liên tục tăng qua các năm.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng có chính sách đầu tư, phát triển các loại cây ăn quả thế mạnh như: Cam, quýt, hồng không hạt, xoài... đưa diện tích cây ăn quả của tỉnh tăng từ 2.342 ha năm 1994 lên 8.930 ha năm 2003, tăng 381%. Riêng diện tích cacm, quýt đạt trên 5 nghìn ha, mỗi năm cho hàng chục nghìn tấn quả, giá trị hàng tỷ đồng... Chè cũng là sản phẩm thế mạnh của nền nông nghiệp tỉnh ta. Với các chính sách khuyến khích phát triển, đầu tư cải tạo vườn chè năng suất thấp, xây dựng mô hình trồng mới bằng các giống chất lượng cao... đã đưa diện tích chè tăng từ 5 nghìn ha năm 1994 lên 15 nghìn ha vào thời điểm hiện tại, trong đó 12 nghìn ha đang cho thu hoạch. Những nông sản hàng hóa do nông dân làm ra ngày càng nhiều, rất có thể trở thành mặt hàng xuất chủ lực, mang lại nguồn thu lớn cho địa phương và nông dân. Nhưng có điều sản phẩm nông nghiệp có hội tụ các yếu tốt để cạnh tranh.

Có nắm được cơ hội?

Nhìn vào biểu đồ thời gian đánh dấu sự tăng trưởng diện tích, năng suất và chất lượng sản phẩm cho thấy nền nông nghiệp của tỉnh đang có lợi thế. Nhưng nhiều cán bộ ngành nông nghiệp, doanh nghiệp kinh doanh chế biến nông sản khẳng định: Các mặt hàng nông sản của tỉnh còn đơn điệu, tính cạnh tranh yếu, giá chào bán thấp hơn sản phẩm cùng chủng loại có xuất xứ từ các địa phương khác. Đơn cử như sản phẩm chè, đại diện chính cho nhóm nông sản hàng hoá, mặc dù diện tích lớn thứ 3 so với cả nước nhưng năng suất lại thấp nhất so với các vùng chè. Sản phẩm chè Hà Giang nổi tiếng bởi hương thơm, vị đượm, sạch…nhưng giá chào bán thấp. Nguyên nhân do ít có doanh nghiệp đầu tư công nghệ chế biến chuyên sâu nên một phần lớn sản lượng chè chỉ được sơ chế, sau đó bán cho các đầu mối thu mua. Bên cạnh đó, mối liên kết giữa người trồng chè và doanh nghiệp chế biến rất sơ sài, vì vậy người dân sẵn sàng chặt cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi bán lấy vài trăm nghìn đồng hay cắt ngang thân chè để làm chè vàng. Sau mỗi lần như vậy, nhiều diệntích chè phải vài năm sau mới thu hoạch trở lại, ngoài thiệt hại nhìn thấy về kinh tế thì cái mất lớn nhất chính là đánh mất hình ảnh của chè Hà Giang.

Cùng với chè, việc tiêu thụ sản phẩm cam sành cũng gặp rất nhiều khó khăn. Nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh, tỉnh đã dành rất nhiều ưu tiên từ tiền bạc, công sức và trí tuệ với quyết tâm gây dựng thương hiệu Cam sành Hà Giang. Nhưng mấy năm gần đây cam liên tục rớt giá, sản phẩm bán ra không đủ so với số tiền đầu tư chăm sóc, người trồng cam không có thu nhập và hậu quả là họ không đầu tư chăm sóc dẫn đến mẫu mã, chất lượng ngày càng đi xuống. Nhiều người dùng cam sành Hà Giang đều khẳng định chất lượng tuyệt hảo nhưng vì sao lại không cạnh tranh được với cam Vinh, Bố Hạ hay một số dòng cam khác vận chuyển từ trong Nam ra? Nguyên nhân vẫn là sự kết hợp từ trồng, chăm sóc, bao tiêu sản phẩm chưa theo quy trình khép kín, không có chiến lược cạnh tranh...

Hơn 1 năm hội nhập trong nền kinh tế thế giới, với lộ trình cam kết mở rộng thị trường, nhiều mặt hàng nông sản ở những nước có nền khoa học hiện đại, đầu tư bài bản đã tràn vào cạnh tranh gay gắt với nông sản trong nước. Nhiều nông sản trong nước không cưỡng lại được quy luật đào thải và đánh mất khách hàng ngay trên “sân nhà”. Tại cuộc Hội thảo “Tác động của WTO đến nông nghiệp, nông dân và vai trò của các tổ chức phi chính phủ” do Viện chính sách và phát triển nông nghiệp nông thôn phối hợp với các tổ chức phi chính phủ tổ chức ở Hà Nội, nhiều ý kiến cho rằng: Gia nhập tổ chức WTO sản phẩm nông nghiệp sẽ mở rộng thị trường tiêu thụ, nông dân có nhiều cơ hội đầu tư cho sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, điều đáng ngại nhất là nền nông nghiệp chưa được áp dụng mạnh KHKT, sự liên kết từ khâu sản xuất đến nuôi trồng, chế biến, tiêu thụ sản phẩm chưa tạo thành chu trình khép kín, sản phẩm nông nghiệp chưa đảm bảo các yêu cầu về VS-ATTP. Khắc phục tình trạng trên, các chuyên gia kinh tế nhấn mạnh: Ngoài các chính sách hỗ trợ của nhà nước, bản thân nông dân, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế phải cùng nhau liên kết để gia tăng năng lực cạnh tranh.

Xuất phát từ những lợi thế và thách thức, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản trên thị trường, tỉnh ta đang tập trung xây dựng các mô hình nông nghiệp chất lượng cao, áp dụng mạnh KHKT vào sản xuất, xây dựng quy trình khép kín từ sản xuất, tiếp thị và tiêu thụ sản phẩm. Xây dựng hình ảnh, thương hiệu sản phẩm theo hướng chế biến chuyên sâu…có như vậy nông sản tỉnh ta mới đứng vững trong cuộc cạnh tranh.

Thiên Thanh

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119