Mô hình trồng rau “không cần đất”

Nguồn tin: Bắc Giang, 11/6/2008
Ngày cập nhật: 15/6/2008

Rau muống trồng thuỷ canh trên sân thượng nhà chị Ngô Thị Phượng. Không có đất, các gia đình vẫn có thể trồng được các loại rau ăn lá ngay tại nhà mình, phục vụ bữa ăn hàng ngày và hoàn toàn yên tâm về chất lượng, độ an toàn của rau. Đó chính là mô hình trồng rau thuỷ canh, rau mầm đang được Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ (KHCN), Sở Khoa học Công nghệ triển khai thử nghiệm trên địa bàn thành phố, thu hút nhiều hộ dân tham gia.

Mô hình trồng rau thuỷ canh, rau mầm, hay còn gọi mô hình trồng rau không cần đất do PGS-TS Hồ Hữu An, Bộ môn rau quả (Trường Đại học Nông nghiệp 1 Hà Nội) nghiên cứu là phương pháp canh tác với kỹ thuật đơn giản. Rau được trồng trong các hộp xốp (loại hộp đựng hoa quả đã qua sử dụng) lót ni-lông để đựng nước dung dịch chứa các nguyên tố có trong đất cần thiết cho quá trình sinh trưởng, phát triển của cây như: KNO3; K2SO4; K2PO4, MgSO4; sắt và các nguyên tố vi lượng khác… Thùng xốp trồng rau có thể đặt trên nền xi măng, sân thượng, hiên nhà, ban công hoặc có thể đặt trên giàn có mái che để tiết kiệm diện tích, tránh để mưa, nắng trực tiếp chiếu vào làm loãng dung dịch hoặc làm dung dịch nhanh bay hơi, ảnh hưởng tới quá trình sinh trưởng, phát triển của rau. Một m2 có thể để được 5 -7 thùng xốp tuỳ theo kích cỡ lớn hay nhỏ; chi phí ban đầu từ 7-10 nghìn đồng/thùng. Đặc biệt, rau trồng theo phương pháp này có thể loại bỏ được hầu hết các vi sinh vật có hại, nguồn nấm bệnh và sâu bệnh có trong đất, làm chủ được các yếu tố: thuốc bảo vệ thực vật, hàm lượng kim loại nặng trong sản phẩm, hàm lượng nitrat... Khi rau bén rễ, nguồn dung dịch trong hộp xốp sẽ tự nuôi cây, sau 2-3 tháng mới phải bổ sung thêm dung dịch, không mất công chăm sóc...

Xác định đây là mô hình phù hợp với nhiều hộ gia đình không có đất vườn trên địa bàn thành phố, từ đầu năm 2008, Trung tâm ứng dụng tiến bộ KHCN đã phối hợp với Hội Nông dân, Phòng Nông nghiệp thành phố khảo sát, thực hiện điểm tại ba phường: Trần Phú, Lê Lợi và Hoàng Văn Thụ. Đến tháng 3-2008 đã có 30 hộ dân của ba phường trên đăng ký tham gia. Các hộ được hỗ trợ 100% chi phí ban đầu. Sau 20-30 ngày trồng theo phương pháp này, rau cải, rau muống, rau mồng tơi… đã cho thu hoạch từ 0,3- 0,7 kg/thùng/lứa, rau gia vị như cần tây cho thu từ 1,2-1,4kg/lứa/thùng. Ngoài mô hình rau thuỷ canh, Trung tâm đang thử nghiệm tiếp mô hình trồng rau mầm (loại rau có giá trị dinh dưỡng khá cao) bằng các loại hạt như: đậu xanh, đậu đen, lạc, hạt cải, vừng… theo phương pháp bốn không: không cần đất, không phân bón, không thuốc bảo vệ thực vật và không dùng nước thải...

Từ kết quả trồng thử nghiệm đợt đầu, đến nay không chỉ các hộ đã tham gia mô hình duy trì mà nhiều hộ dân khác cũng đăng ký tham gia. Chị Ngô Thị Phượng, khu phố Châu Xuyên, phường Lê Lợi là một trong những người đầu tiên tham gia mô hình cho biết: "So với các loại rau trồng trên đất, chi phí đầu tư ban đầu cho rau thuỷ canh có thể đắt hơn, nhưng về lâu dài không đắt vì hộp xốp có thể dùng nhiều lần, người trồng không mất công chăm sóc, không tốn chi phí về thuốc bảo vệ thực vật… Còn chất lượng thì hơn hẳn rau trồng trên đất. Rau ăn mềm, giòn không dai lại không lo ngộ độc thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng hay các loại sinh vật có hại khác". Chung nhận xét như chị Phượng, anh Nguyễn Thế Hùng, Chi hội trưởng chi hội nông dân khu phố Vĩnh Ninh 1, phường Hoàng Văn Thụ tham gia thí điểm mô hình rau không cần đất bộc bạch: "Thành phố hiện đang trong quá trình đô thị hoá, quỹ đất dành cho nông nghiệp giảm, việc đưa mô hình trồng rau không cần đất rất phù hợp cần được nhân rộng".

Kỹ sư Đỗ Đặng Lộc, người hướng dẫn thực hiện mô hình này cho biết: "Do nguồn nước, gốc rau giống, hạt giống tại một số hộ tham gia thử nghiệm chưa được kiểm soát chặt chẽ ngay từ đầu; kỹ thuật trồng chưa đúng... nên rau trồng thuỷ canh ở một số hộ vẫn có sâu; năng suất, chất lượng rau chưa cao. Để khắc phục tình trạng này, Trung tâm đang tiếp tục nghiên cứu, nhân rộng việc trồng thí điểm thêm ở một số phường, xã, đến hết năm 2008 tiến hành đánh giá kết quả mô hình".

Thuỳ Dương