Diêm dân thấp thỏm không yên

Nguồn tin: TP, 11/07/2008
Ngày cập nhật: 12/7/2008

Từ khi nghe tin Bộ NN&PTNT cho nhập khẩu muối, người dân ruộng muối miền Tây Nam bộ thấp thỏm không yên...

Thu hoạch muối ở Bạc Liêu

Ruộng muối miền Tây Nam bộ trải dài ven biển Đông, từ huyện Đầm Dơi (Cà Mau) đến huyện Đông Hải, Hòa Bình, Vĩnh Lợi, thị xã Bạc Liêu (tỉnh Bạc Liêu), đến huyện Vĩnh Châu (Sóc Trăng). Ruộng muối vùng này dao động từ 2.000- 3.000 ha tùy thời tiết thuận lợi và giá muối lên xuống.

Dân vui vì được giá...

So với nhiều nước, muối ăn Việt Nam rất ngon, giàu khoáng chất. Nhưng ngon nhất vẫn là hạt muối Bạc Liêu-ông Takeyoshi Matsuda, Chủ tịch Cty chuyên doanh hàng thực phẩm Asia Trading Corp (Nhật Bản) có lần đã nhận xét như vậy khi tìm hiểu về muối Bạc Liêu. Hạt muối Bạc Liêu nổi tiếng khắp xứ Nam Kỳ lục tỉnh.

Thời điểm này, mùa mưa đã bắt đầu. Ruộng muối miền Tây Nam bộ cũng vừa thu hoạch xong. Bà con tận dụng ruộng muối để nuôi cá tôm. Phần lớn muối đã bán ngay sau thu hoạch. Những gia đình khá giả, có vốn vác muối chất thành đống, che mưa, dự trữ chờ giá. Những “tu muối” trên bờ ruộng lợp bằng lá dừa nước.

Một trong những diêm dân giàu kinh nghiệm làm muối và rất chí thú làm ăn là ông Chín Bồng (Đinh Văn Bồng), ở Gò Cát, xã Long Điền Tây (Đông Hải, Bạc Liêu). Gia đình ông Đinh Văn Bồng có hơn 4,2 ha đất ở ấp Gò Cát.

Vừa vạch lá che tu muối to trên bờ ruộng, vừa hốt một bụm muối trắng, ông phân vân: “Năm nay, mưa sớm, thất mùa muối nhưng có giá. Bà con làm muối có lời bộn. Nếu giá muối ổn định như hiện nay thì người làm muối có dư. Nghề làm muối hết lo mất mùa thì lo mất giá, phập phồng từng ngày!”.

Tôi rẽ vô nhà anh Thạch Chèng Bê, ngụ ấp Phnô Thum, Vĩnh Tân (Vĩnh Châu, Sóc Trăng). Vợ chồng anh đang bán muối cho khách hàng. Vợ chồng anh Bê có gần 3 ha ruộng muối. Anh Bê vừa đong muối cho người vác xuống ghe to đùng đậu bến sông, vừa kể chuyện:

“Nghề muối nặng nhọc, vất vả lắm mới có muối tốt. Người làm giỏi lắm thì chỉ được 1/4 muối trắng, còn lại là muối đen. Giá muối trắng bán được 1.650đồng/kg, muối đen 1.300đồng/kg. Mỗi năm, gia đình tôi thu được 150 tấn muối. Nghề làm muối không ăn đậm nhưng no dai. Giá muối như năm nay, bà con làm muối có lời, không mắc nợ như nuôi tôm sú, chết hoài!”.

Ông Lê Hiền, Chủ tịch UBND huyện Đông Hải, cho biết: “Diêm dân Đông Hải sản xuất được 1.358 ha, năng suất trên 50 tấn/ha. Đến thời điểm này, bà con còn giữ lại chờ giá khoảng một nửa sản lượng. Nếu năm nào thời tiết thuận lợi, giá muối tăng cao, làm muối có lời là bà con rất tích cực mở rộng diện tích sản xuất muối. Đông đảo người dân đắp bờ, làm ruộng để luân phiên sản xuất muối- nuôi trồng thủy sản trên cùng diện tích. Mùa khô làm muối. Mùa mưa nuôi tôm cá”.

Người dân làm muối ven biển Bạc Liêu có kinh nghiệm giữ nước mặt để làm muối vụ sau mà không chờ nước đạt độ mặn mới làm muối. Anh Hồ Chiến, diêm dân xã Long Điền Đông là người có sáng kiến đào ao trữ nước mặn.

Anh Chiến cho biết: “Cuối vụ làm muối, lượng nước mặn được giữ lại làm “nước ót”. Tôi đào ao có sức chứa từ 800- 1.000 m3. Nước ót trữ lại có độ mặn từ 180% - 200%. Khi mùa khô vừa bắt đầu, cải tạo ruộng muối, bơm nước ót lên làm muối. Muối đầu mùa được giá, rút ngắn thời gian thu hoạch và cũng kéo dài thời gian làm muối!”.

Kinh nghiệm giữ nước mặn sản xuất muối được bà con áp dụng khá phổ biến ở Đông Hải, Hòa Bình, Vĩnh Lợi… Để làm được ao trữ nước phải chi phí khoảng 50 triệu đồng để đào ao, đắp bờ và lợp mái che. Ông Nguyễn Văn Suổl, ở ấp Trường Điền, xã Long Điền Đông (Đông Hải, Bạc Liêu) cho biết:

“Những hộ dân sản xuất muối có vốn, có diện tích lớn mới đầu tư trữ nước mặn để kéo dài thời gian làm muối, bán được giá cao ngay từ đầu vụ. Tôi có hơn 10 ha ruộng muối nên phải đầu tư để tăng sản lượng và đón đầu thị trường”.

Nhập muối, diêm dân méo mặt

Ông Nguyễn Hoàng Tươi cho biết: “Làm ra hạt muối vất vả, cực nhọc. Chính sách nhập muối ngoại về sẽ làm cho giá muối nội giảm. Hiện nay, bà con đang tính toán bán ruộng muối để nuôi tôm. Giá cả cứ làm cho người dân phải vật lộn với đồng ruộng hoài thật lãng phí công sức. Làm muối, bà con sống được, sống khỏe nhưng giá muối phải ổn định”.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Đấu, Giám đốc Cty cổ phần muối Đông Hải- Bạc Liêu nói: “Nhập muối sẽ làm cho giá muối giảm. Chúng tôi là nhà chế biến, kinh doanh muối, tìm mua muối rẻ để sản xuất. Nhưng bà con diêm dân thì khổ lắm, họ phải quay cuồng với giá cả khi chính sách của Nhà nước thay đổi liên tục. Mấy ngày qua, nghe tin cấp trên cho nhập muối bà con kêu bán tháo muối để tránh giảm giá, thiệt hại”.

Hỏi chuyện làm muối, ông Đinh Văn Bồng cho hay: “Tôi vừa nghe đài nói Nhà nước cho nhập khẩu muối. Giá muối sẽ giảm, làm muối không có lời. Năm rồi, chúng tôi phá vuông tôm làm ruộng muối. Nếu giá muối hạ, không có lời thì bà con sẽ phá ruộng muối nuôi tôm. Vùng muối miền Tây chưa thoát khỏi vòng luẩn quẩn...”.

Ông Lâm Quốc Viện, cán bộ UBND xã Vĩnh Thịnh (Hòa Bình, Bạc Liêu) nhận định: “Mùa muối vừa qua, phần lớn bà con có lời, giảm được đói nghèo. Những hộ có diện tích muối lớn đã thoát được nợ ngân hàng. Hiện nay, xã Vĩnh Thịnh, bà con còn nợ Chi nhánh ngân hàng NN-PTNT Bạc Liêu 25,5 tỷ đồng thì nợ xấu lên gần 23 tỷ đồng. Nếu giá muối như hiện nay, mùa muối năm sau sẽ giúp bà con trả nợ vay nuôi tôm”.

Sau vụ muối được giá, người dân mơ về vụ muối năm sau. Cơn gió chiều về ruộng muối miền Tây Nam bộ, mang theo nỗi lo của người làm muối. Ông Đinh Văn Bồng nắm tay tôi dặn: “Chú nhà báo nói làm sao để người làm muối chúng tôi yên tâm sản xuất. Muối của mình tốt mà không ăn thì ăn chi muối ngoại, diêm dân sống làm sao?”.

Nguyễn Tiến Hưng