Vườn đảng sâm giữa phố

Nguồn tin: Quảng Nam, 29/08/2008
Ngày cập nhật: 30/8/2008

Một thầy giáo trường làng đã về hưu, nhiều năm trời tự mày mò nghiên cứu và trồng thành công loài dược liệu quý hiếm - đảng sâm trong mảnh vườn rộng hơn 1,1ha. Ông là Đặng Ngọc Việt ở khối phố 7, phường An Phú, Tp. Tam Kỳ.

Vóc người tầm thước, giọng nói từ tốn, trầm ấm, vầng trán rộng… trông ông toát lên phong thái của một nhà trí thức, hơn là một lão nông. Đặc biệt, cách làm vườn của ông Việt mang một dấu ấn riêng: vừa kết hợp thực tiễn với tìm tòi, nghiên cứu khoa học. Năm 2003, ông Việt lấy giống đảng sâm trên dãy núi Ngọc Linh, xã Trà Linh (Nam Trà My) từ một người quen, về trồng thử trong vườn. Không ngờ, cây đảng sâm ưa chuộng với đất đai và cách chăm sóc tưới cây 3 ngày một lần của ông. Loài cây này có dạng lá đơn, khi mới phát triển (1-2 năm), thân cây màu trắng, lá xanh. Đến 3 năm tuổi, cành và cuống lá sâm có màu đỏ. Hoa đảng sâm trong vườn ông Việt có màu tim tím. Trái đảng sâm tựa trái mồng tơi, có màu xanh, khi chín chuyển sang màu đỏ tím.

Ông Việt cho biết: “Cây đảng sâm hoàn toàn thích nghi với đất đai cằn cỗi, thời tiết nắng nóng ở đây. Chỉ cần siêng tưới, bón phân đúng kỹ thuật là cây sinh trưởng tốt. Và, 3 năm là có thể thu hoạch được củ sâm”. Cách trồng sâm của ông Việt cũng rất đặc biệt. Cây trồng rải rác dưới những tán cây ăn trái như chanh, cam, ổi, sapôchê, xoài, kể cả dưới các bóng cây tiêu... Theo kinh nghiệm của ông Việt, cây đảng sâm ưa sống dưới bóng cây hơn là đặt trồng ở khoảng đất trống. Đến nay, trong khu vườn rộng của ông Việt trồng hơn 100 cây đảng sâm, trong đó có nhiều cây đã đến tuổi khai thác. Củ có chiều dài hơn 30cm, đường kính có đoạn 2cm. Củ sâm được ông Việt ngâm rượu để uống và giúp chữa một số bệnh cho bà con, chòm xóm. .. Cũng theo lời ông, việc tìm giống cây để nhân rộng và phát triển theo hướng quy mô, thâm canh hiện nay là rất khó. Bởi, dù cây sâm cho củ, phát triển tốt, nhưng ông cùng ngành nông nghiệp thành phố đang tích cực nghiên cứu, ghi chép cẩn thận và phân tích chức năng, công dụng của cây đảng sâm trong môi trường trồng ở đồng bằng. Ông Việt dự kiến trong mùa mưa đến, sẽ có ít nhất 200 cây sâm nữa được gieo ươm trong vườn. Việc di thực đảng sâm về Tp. Tam Kỳ là một chuyện gây bất ngờ cho giới nghiên cứu khoa học về trồng trọt của tỉnh. Tiếng lành đồn xa và mới đây, Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng đã cử đoàn sinh viên về khu vườn ông thực tập, học hỏi kinh nghiệm làm vườn. Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Quảng Nam còn đặt vấn đề để ông Việt cung cấp giống đảng sâm cho trường nghiên cứu, nhân rộng.

Cây đảng sâm có tên khoa học là Codonpsis pilousula, có nguồn gốc ở khu vực châu Á và bán đảo Triều Tiên. Loài cây này có thể cao tới hơn 2m, rễ dài 10 - 45cm. Công dụng của đảng sâm: Rễ sử dụng để làm vị thuốc rẻ tiền hơn và thay thế cho nhân sâm, trị được chứng bệnh cao huyết áp, chứng biến ăn do tì vị hư nhược, tăng cường hệ miễn dịch và bổ sung khí, tăng hồng cầu và bạch cầu...

Khu vườn nhà ông Việt nằm trên đường ĐT616. Đất đai ở dưới chân núi Cấm vào loại khô cằn nhất. Đa số người dân ở đây sống chủ yếu dựa vào chăn nuôi, buôn bán, dịch vụ, còn phát triển trồng trọt chỉ là phụ. Hiểu được hạn chế đó, từ ngày rời bục giảng về hưu, ông Việt luôn trăn trở, đất tốt hay xấu đều do con người tạo ra. Một nổng cát chẳng khác chi sa mạc ở làng Phú Đông, xã Tam Phú cạnh đó chỉ sau một thời gian ngắn đã biến thành đồng cỏ quanh năm tươi tốt, phục vụ làm thức ăn cho giống đà điểu. Nhiều đêm nằm thao thức, ông nghiệm rằng, làm vườn chính là cái nghề hợp với tuổi già sức yếu. Và, ông đã tìm thấy ở khu vườn trĩu nặng các loại cây ăn quả của mình như một người bạn, thú vui ở tuổi xế chiều. Ngoài cây đảng sâm, khu vườn nhà ông Việt có hàng trăm cây chanh, chuối tiêu, cam, quýt, bưởi, xoài, sapôchê, chuối lùn. Cạnh đó, ông còn trồng các loại cây kiểng để chơi và bán. Và, cây trái nào trong vườn nhà ông cũng xanh tốt, sai quả. “Bác mới bán gần hai tạ chanh, một tạ tiêu, thu về hơn 6 triệu đồng. Ổi, cam, quýt bán lai rai quanh năm suốt tháng. Vừa rồi, có một người ở Quảng Ngãi ra mua cây mai với giá hơn 10 triệu đồng. Tổng thu nhập từ các loại cây trồng trong năm qua, hơn 30 triệu đồng”- ông Việt tính nhẩm.

Dạo quanh trong khu vườn ông Việt, như lạc vào một “miệt vườn Nam Bộ” đầy đủ cây ăn quả. Mùi thơm của trái cây chín, hương hoa lan tỏa khắp vườn như níu chân khách. Với nhiều loại cây trồng khác nhau, ông Việt muốn chứng minh rằng, đất dù có sỏi đá, khô cằn đến mấy, nhưng khi con người quyết tâm cải tạo, chăm sóc thì nhất định cây trái sẽ sum sê, nặng quả...

Chủ tịch Hội Làm vườn Quảng Nam- ông Đào Bá Hoàn cho hay: “Ông Việt là người làm vườn giỏi, được Trung ương Hội Làm vườn tặng Bằng khen. Đặc biệt, ông là người đầu tiên của tỉnh di thực thành công cây đảng sâm, đem trồng ở đồng bằng”. Còn với ông Việt, trồng cây như một cái thú, cái nghề để tôi luyện cái tâm, sáng thêm lẽ ở đời “gieo nhân nào thì gặt quả nấy”. Cả quãng đời về già, ông quyết tâm dành nhiều thời gian, công sức vào việc nghiên cứu, trồng đảng sâm chỉ với một mục đích, phục vụ làm cây thuốc cho người nghèo.

HỮU PHÚC