Tân Châu: Khôi phục và phát triển xoài thơm Vĩnh Hòa

Nguồn tin: Báo An Giang, 15/04/2009
Ngày cập nhật: 20/4/2009

Là giống xoài thơm, ngon, có giá trị thương phẩm cao, tuy nhiên sau nhiều năm không chú trọng phát triển, đến nay xoài thơm Vĩnh Hòa đang ngày một thoái hóa, mất dần diện tích. Chính điều đó, Viện Cây ăn quả miền Nam, Khoa Nông nghiệp Trường đại học Cần Thơ và Phòng Kinh tế huyện Tân Châu đang vận dụng mọi phương cách nhằm khôi phục, phát triển giống xoài thơm Vĩnh Hòa và hình thành vùng chuyên canh mang lại giá trị kinh tế cao.

Là giống cây trồng được trồng cách đây đã hơn 100 năm, xoài thơm Vĩnh Hòa ngày trước còn có tên gọi xoài lèo. Đây là giống xoài thơm ngon, trái dẹt, to nhất có trọng lượng gần ½ kg, da sáng bóng, chín vàng có mùi thơm dịu. Khi trái đã già, thịt nhiều bột, ăn sống chua rất dịu, ăn chín lại ngọt thanh. Xoài thơm Vĩnh Hòa đặc biệt thích hợp vùng đất bãi bồi, cồn cát ven sông Tiền. Theo những người dân nơi đây, trồng xoài trên vùng đất cát ven sông, trái mới cho mùi thơm nhiều và to, đẹp. Giá bán xoài thơm Vĩnh Hòa loại I trên thị trường từ 15.000 đến trên 20.000 đồng/kg và luôn hút hàng ngay tại thị trường Tân Châu. Với lợi thế trên, nhiều năm qua, xoài thơm Vĩnh Hòa đã trở thành loại trái cây đặc sản của Tân Châu, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho nhiều nhà vườn.

Tuy có nhiều ưu điểm như trên, thế nhưng, hiện xoài thơm Vĩnh Hòa đang có dấu hiệu dần thoái hóa và diện tích trồng thu hẹp rất nhiều. Đồng chí Nguyễn Văn Ngạo, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hòa cho biết: "Hiện toàn khu vực Vĩnh Hòa chỉ còn trồng rải rác ven sông và xung quanh nhà trên dưới 200 gốc xoài đang cho trái thường xuyên. Các gốc trên hiện trồng chủ yếu ven hầm cá, đất mép sông, vườn tạp các ấp Vĩnh Bường, Vĩnh An. Trái bắt đầu nhỏ dần, màu sắc không còn sáng đẹp". Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến chất lượng trái giảm sút do cây đã cỗi, cách chăm sóc cho cây ra hoa, đậu quả… không phù hợp, bà con chủ yếu trồng theo tập quán. Diện tích thu hẹp do đất trồng xoài trước kia, nay chuyển sang đào ao nuôi cá và trồng một số loại cây ăn trái khác. Một nguyên nhân khác chính là vấn đề sạt lở đất ven sông Tiền (khu vực xã Vĩnh Hòa là địa bàn thường xuyên xảy ra tình trạng sạt lở, P.V) hằng năm đã cuốn trôi hàng chục gốc xoài lâu năm. Còn về góc độ chuyên môn của Viện Cây ăn quả miền Nam, trái xoài thơm Vĩnh Hòa đang nhỏ dần, ngoài cách chăm sóc còn do bà con chưa biết cách tạo nguồn giống tốt, chủ yếu trồng bằng hạt (cùi xoài); cây dòng bố mẹ chọn lọc không đúng cách khiến giống dần thoái hóa.

Từ thực tế này, chính quyền địa phương, ngành Nông nghiệp và các nhà khoa học đã nhanh chóng tìm mọi cách để khôi phục và phát triển giống xoài thơm Vĩnh Hòa, từng bước hình thành giống xoài thương phẩm mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân. Thạc sĩ Phạm Thị Kiệp, Trưởng phòng Kinh tế huyện Tân Châu cho biết: "Chúng tôi một mặt phối hợp cùng các nhà khoa học nghiên cứu, tìm cách khôi phục về giống, cách chăm sóc. Mặt khác, phòng Kinh tế và xã Vĩnh Hòa cũng đã giúp bà con hình thành tổ hợp tác sản xuất với tên gọi Tổ Xoài thơm Vĩnh Hòa có 45 thành viên tham gia thường xuyên". Ông Trần Văn Hùng, Tổ trưởng Tổ Xoài thơm Vĩnh Hòa cho hay "Bên cạnh việc hình thành tổ liên kết sản xuất, xoài thơm Vĩnh Hòa cũng đã xây dựng được logo trái ngon riêng, đăng ký nhãn hiệu tập thể trình Cục Sở hữu Trí tuệ nhằm khẳng định tên gọi, tiến tới hình thành thương hiệu trái cây ngon đặc sản. Chúng tôi cũng đang hình thành Đội Chào hàng tìm thị trường tiềm năng và sẵn sàng đứng ra thu gom, phân phối sản phẩm nhằm tạo đầu ra ổn định cho anh em tổ viên an tâm canh tác".

Hiện Phó giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Bảo Vệ (Trường đại học Cần Thơ) cũng đang nỗ lực khôi phục giống xoài trên. Theo đó, đề tài nghiên cứu khoa học Khôi phục và Phát triển xoài thơm Vĩnh Hòa - Tân Châu - An Giang khi hoàn thành (dự kiến tháng 9-2010) sẽ thành lập trại giống 200 m2 phục vụ cây mầm chất lượng cao. Khảo sát, mở rộng diện tích trồng xoài lên trên 150 ha tại 3 xã Vĩnh Hòa, Vĩnh Xương, Tân An. Mở các lớp hướng dẫn kỹ thuật nhân giống, tháp, ghép, ươm… cho bà con. Đặc biệt, dự án hoàn thành sẽ chọn ngay 20 hộ có diện tích trồng xoài từ 700 đến 1.000 m2 trồng thí điểm. Ngay cuối tháng 4 này, huyện Tân Châu cũng tiến hành Hội thi Trái cây ngon Xoài thơm Vĩnh Hòa nhằm tuyển chọn những gốc cho trái thương phẩm ngon, chất lượng tốt làm cây đầu dòng bố mẹ để tiến hành nghiên cứu, nhân giống. Còn về nguồn vốn cho sản xuất sẽ được Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tân Châu đáp ứng có thể cho vay trung, dài hạn từ 3 đến 5 năm.

Tất cả đã sẵn sàng để xoài thơm Vĩnh Hòa được khôi phục và phát triển, thành một thương hiệu trên thị trường.

BẢO TRỊ