Long An là tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long, mặc dù điều kiện tự nhiên không thuận lợi cho việc phát triển nuôi thủy sản như các tỉnh khác trong khu vực nhưng có thể nói Long an rất đa dạng về các mô hình nuôi thủy sản như: Tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm càng xanh, nuôi cua lột, nuôi cá ao.

Đặc biệt là các mô hình nuôi cá lóc, cá bông, cá đồng … Diện tích mặt đất - mặt nước của tỉnh có khả năng phát triển nuôi trồng thủy sản trên 60.000 ha.

Long An với đặc thù gồm vùng nước ngọt quanh năm ở các huyện vùng Đồng Tháp Mười và một số huyện phía bắc. Tại khu vực này, mô hình lúa-tôm chưa phát triển. Vùng hạ của tỉnh gồm 4 huyện Cần Giuộc, Cần Đước, Châu Thành, và Tân Trụ với đặc điểm của vùng này là 6 tháng nước ngọt và 6 tháng nước lợ, đây là vùng trồng lúa chuyên canh trong các tháng nước ngọt và cũng là vùng có phong trào nuôi tôm sú phát triển nhanh và mạnh mẽ. Trong những năm 1992-1993, từ mô hình nuôi thử nghiệm 2,1 ha tôm sú trên chân ruộng ngập mặn và bước đầu đã có hiệu quả với lợi nhuận bình quân 70-100 triệu đồng/ha, người dân đã mạnh dạn đầu tư chuyển sang chuyên canh nuôi tôm sú, bỏ hẳn canh tác lúa và phong trào này phát triển mạnh mẽ vào thời điểm năm 2005 với tổng diện tích là khoảng 6.000 ha.

Tuy nhiên vào thời điểm 2006-2008, tình hình dịch bệnh và giá cả tôm sú không ổn định tại Long An nói riêng và cả nước nói chung làm cho hiệu quả sản xuất tôm sú không cao và nhiều hộ nuôi bị thua lỗ. Trước tình hình đó, phần nhiều người dân bỏ hoang vùng đất nuôi tôm trước đây, phần còn lại chuyển sang trồng lúa hay nuôi tôm càng xanh vào mùa nước ngọt với diện tích khoảng 1.500 ha so với 6.000 ha sản xuất tôm vào thời điểm năm 2009. Với đặc thù là vùng đất nhiễm mặn không thích hợp canh tác lúa, năng suất lúa tương đối thấp so với các khu vực khác (3 tấn /ha), tôm năng suất trung bình 700-800 kg/ha, vì vậy, nhìn chung mô hình lúa-tôm kết hợp tại vùng hạ tỉnh Long An có hiệu quả chưa cao, mức lãi bình quân 30-40 triệu đồng/ha.

Về tính bền vững của mô hình, các nhà khoa học cho rằng: Việc trồng lúa trên đất nuôi tôm sẽ giảm áp lực nuôi thủy sản, tạo được khoảng cách các vụ nuôi trong năm, cải thiện môi trường, ngoài ra, cây lúa sẽ góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân. Sau khi thu hoạch, gốc rạ để lại trong vuông là giá thể giúp hệ phiêu sinh vật phát triển, làm tăng độ phì nhiêu cho đất, chống suy thoái sinh thái đồng ruộng. Ngoài ra, sản xuất theo mô hình luân canh lúa-tôm sẽ góp phần cách ly được sự phát triển của các loại virút, vi khuẩn và làm suy giảm sự lưu chuyển của dịch bệnh. Bên cạnh đó, để có được một vụ mùa bội thu và hiệu quả, công tác khuyến nông, khuyến ngư được tăng cường thường xuyên, sát với điều kiện thực tế như: thực hiện bằng nhiều hình thức như tổ chức tập huấn, dạy nghề, hội thảo, tham quan các mô hình thực tế, xây dựng các điểm trình diễn, các đề tài nghiên cứu khoa học, và tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về mô hình nhằm góp phần chuyển đổi ý thức người dân hướng tới xây dựng mô hình lúa-tôm bền vững.

Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, mô hình lúa-tôm tại vùng đất nhiễm mặn Long An nói riêng và các tỉnh ĐBSCL nói chung sẽ gặp một số khó khăn như: Giá giống lúa cao và thường không thích hợp vùng đất có độ mặn và pH cao vì vậy mà năng suất lúa thấp. Tại nhưng khu vực sản xuất lúa nhỏ lẻ này, việc ứng dụng cơ giới hóa sẽ rất khó khăn so với vùng chuyên canh cây lúa. Ngoài ra, lịch thời vụ sạ lúa trong mô hình lúa-tôm sẽ khác với lịch thời vụ chung của vùng chuyên canh cây lúa, khi đó sẽ ảnh hưởng về dịch bệnh, địch hại cho vùng chuyên canh cây lúa. Và một vấn đề quan trọng khác, ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả mô hình là dư lượng thuốc trừ sâu tồn lưu trong đất có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tôm nuôi ở các vụ tiếp theo.

Từ hiện trạng, những thuận lợi và khó khăn nêu trên, việc đề xuất chính sách thích hợp để phát triển mô hình là rất cần thiết. Trước hết phải quy hoạch lại vùng nuôi hợp lý cũng như có các chính sách hỗ trợ người dân phòng trừ địch hại trên lúa như các vùng chuyên canh. Bên cạnh đó, thực hiện các đề tài, dự án nghiên cứu cơ cấu giống thích hợp với vùng đất ngập mặn, có pH cao. Trong công tác khuyến nông-khuyến ngư, tích cực xây dựng các mô hình trình diễn, các đề tài ứng dụng nhân rộng mô hình lúa-tôm bền vững.

Văn Dũng

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119