Sự phát triển vùng nguyên liệu từ chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuất tại ĐBSCL cho tới nay vẫn chưa cho thấy một hướng đi bền vững. Thực tế đó đã đẩy nông dân vào vòng xoáy loay hoay thay đổi cây trồng - vật nuôi theo nhịp điệu nhảy múa trồi sụt liên miên của giá bán sản phẩm...

Ào ạt nuôi - trồng, phập phồng nỗi lo

Vùng cù lao (huyện Long Hồ, Vĩnh Long) là địa bàn cây nhãn từng một thời "lên ngôi". Thế nhưng, thời điểm hiện nay giá đất trồng nhãn ở khu vực này đã giảm khoảng 50% so với cách đây 5 - 6 năm. Anh Hai Hoàng (ở Châu Thành, Đồng Tháp) kể: "Một công đất trồng nhãn từng có lúc thu lãi gần chục triệu đồng, nay thì... chả có đồng nào vì đã đốn bỏ rồi!".

Mía đang sốt giá - viễn cảnh năm sau diện tích sẽ tăng.

Cũng chỉ mới 2 năm 2003 - 2004, đất vùng bãi bồi, vùng ven sông ở Cần Thơ, Vĩnh Long, Bến Tre... giá lên vùn vụt vì trước làn sóng kiếm đất đầu tư nuôi cá tra. Không chỉ nuôi ao hầm, số lượng bè nuôi cá tra, cá điêu hồng cũng tăng vọt đến chóng mặt. Chỉ ở Tiền Giang, số lượng bè nuôi cá hiện đã vượt quá con số 450, tăng gấp 5 lần so với 2 - 3 năm trước. Thế nhưng, sau cú sốc giá sụt, sản phẩm tồn đọng cách đây chưa lâu, hiện nay nhiều hộ nuôi cá tra ở Cần Thơ đã... chia tay với con cá tra, loay hoay tìm vật nuôi khác. Ơ Vĩnh Long, nhiều hộ cũng bỏ bè "lên bờ" tìm kế sinh nhai khác. Khu vực phường Tân Long (Mỹ Tho, Tiền Giang) cũng xuất hiện nhiều bè nuôi cá điêu hồng tạm ngừng thả nuôi. Giá cá điêu hồng từng có lúc đạt mức 40.000 đồng/kg, song năm 2004 giảm xuống chỉ còn 15.000 đồng, năm nay lại nhích lên 20.000 đồng/kg. Theo một tổng hợp chưa đầy đủ, chỉ riêng con cá các loại, người nuôi ở ĐBSCL đã vay vốn ngân hàng trên 500 tỉ đồng.

Ai chỉ đường dẫn lối?

Không ít lãnh đạo DN, các địa phương nói rằng: Nông dân cứ thấy người khác nuôi con gì, trồng con gì có lời là đổ xô vào nuôi - trồng. Đó là một thực tế có thể nêu ra hàng loạt dẫn chứng. Tuy nhiên, nói như vậy cũng đồng nghĩa với nhìn nhận sự định hướng, kiểm soát, điều tiết bằng các giải pháp kinh tế đã không... chỉ đường dẫn lối được cho nông dân.

Điển hình là tình hình tranh mua mía nguyên liệu đang diễn ra nóng bỏng vào những ngày đầu tháng 10 vừa qua ở Hậu Giang. Đây là năm diện tích mía nguyên liệu ở ĐBSCL giảm khoảng 10.000ha so với 1 - 2 năm trước. Với tình trạng tranh mua đẩy giá lên cao, kể cả mía mới đạt 6 - 7 chữ đường, nhiều khả năng năm sau nông dân lại ồ ạt trồng mía. Một minh chứng rất rõ nữa là con tôm siêu lợi nhuận đã đẩy diện tích nuôi tôm lên trên 400.000ha. Hệ quả là cho tới nay hạ tầng cơ sở vẫn còn quá nhiều bất cập, tôm giống kém chất lượng tràn lan...

Ngay như các loại cây - con được quy hoạch phát triển cũng chưa cho thấy có sự gắn kết với thị trường. Giá khóm (dứa) ở Tiền Giang năm 2005 có thời điểm sụt còn 800 đồng/kg - một mức giá nông dân không có lãi. Với trên 9.000ha trồng khóm ở huyện Tân Phước, khóm Tiền Giang đã rơi vào tình trạng dội chợ. Thế nhưng, Tân Phước lại đang triển khai dự án phát triển vùng chuyên canh khóm lên khoảng 13.000 - 14.000ha! Hoặc như từ tháng 9 tới nay, bưởi Năm Roi... xuống đường khắp ĐBSCL với giá chỉ còn 3.500 đồng/kg. Oái oăm là, nông dân ở xã này không ít hộ ăn gạo chợ vì hầu hết diện tích đã chuyển sang trồng bưởi Năm Roi (800ha). Tính cả huyện Bình Minh thì diện tích trồng bưởi Năm Roi lên đến 2.000ha và theo định hướng phát triển có thể đạt tới 4.000 - 5.000ha vào năm 2010.

Thị trường đã được tính toán tới đâu từ những định hướng phát triển như thế? Thiếu gắn kết với thị trường và sự liên kết giữa "4 nhà" - nhất là nhà nông với nhà doanh nghiệp - quá lỏng lẻo, nông dân ĐBSCL như lạc vào "mê hồn trận" khi quyết định trồng cây gì, nuôi con gì!

Lê Như Giang

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119