Hà Nội: Thoát nghèo nhờ trồng nấm

Nguồn tin: Báo Kinh tế & Đô thị, 06/05/2010
Ngày cập nhật: 7/5/2010

Năm 2005, cây nấm được đưa về trồng thí điểm tại xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Từ một vài hộ ban đầu, đến nay cả xã có trên 20 hộ trồng nấm. Nhờ cây nấm, nhiều hộ nông dân đã vươn lên làm giàu. Hiện tại, mô hình trồng nấm đang được nhân rộng ra nhiều địa phương khác trong huyện Sóc Sơn.

Cây xóa đói giảm nghèo

Người dân xã Quang Tiến thường gọi cây nấm là “cây xóa đói giảm nghèo” vì nó không chỉ tăng thêm thu nhập mà còn tạo công ăn việc làm cho rất nhiều lao động lúc nông nhàn. Người đầu tiên mang cây nấm về trồng tại Quang Tiến là chàng trai trẻ Lại Văn Hưng (sinh năm 1981). Năm 2005, sau khi lập gia đình, với mức lương công nhân ít ỏi, cuộc sống của anh Hưng gặp nhiều khó khăn. Biết Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp) có mô hình trồng nấm hiệu quả cao, anh Hưng đã tìm đến học hỏi và áp dụng vào sản xuất. Với diện tích ban đầu 20 m², anh trồng 1.400 bịch nấm rơm. Anh Hưng cho biết: “Vụ đầu tiên, tôi thu được trên 1 tấn nấm, trừ tất cả chi phí thu lãi được 10 triệu đồng. Thấy cây nấm cho hiệu quả kinh tế cao, tôi tiếp tục mở rộng thêm diện tích. Đến nay tổng diện tích lán trại của gia đình là 500 m², cho thu lãi trên 100 triệu đồng/năm”.

Mô hình trồng nấm của anh Hưng nhanh chóng được nhiều người biết đến và học hỏi. Cũng nhờ cây nấm mà chị Đào Thị Thiện, thôn Quảng Hội không chỉ thoát nghèo mà còn trở thành một “bà chủ”. Chị Thiện chia sẻ: “Trước đây gia đình tôi làm nghề hàn kết hợp với chăn nuôi lợn gà nhưng số vốn nợ đọng nhiều, hiệu quả kinh tế không cao. Từ khi chuyển sang trồng nấm thì không còn nợ, thu nhập cao hơn hẳn”. Tháng 4/2006, chị Thiện bắt đầu trồng thử nấm rơm trên diện tích 200 m². Sau đó, vừa học vừa làm, chị phát triển thêm hai loại nấm nữa là nấm mỡ và nấm sò. Cuối năm 2006, chị thu được 80 triệu đồng, trừ chi phí thu lãi trên 40 triệu đồng. Thấy hiệu quả, chị tiếp tục đầu tư mở rộng sản xuất. Năm 2007 diện tích là 400 m², năm 2008 là 600 m². Trong hai năm 2008, 2009, doanh thu từ nấm lên tới 250 – 260 triệu đồng mỗi năm. Hiện nay, tổng diện tích trồng nấm của chị Thiện là 650 m², sản lượng đạt 350 – 370 kg/ngày. Chị Thiện cho biết, năm 2010, doanh thu ước tính có thể đạt 400 – 500 triệu đồng.

Ông Trần Hồng Quân, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Quảng Hội cho biết: Trồng nấm cho thu nhập cao hơn cấy lúa 10 – 15 lần. Mô hình này vừa tận dụng được phế phẩm nông nghiệp (rơm, rạ), công nghiệp chế biến (bã mía của ngành đường, bông từ ngành dệt) đảm bảo môi trường lại vừa là thực phẩm sạch nên rất được ưa chuộng. Giá bán nấm sò, nấm rơm trung bình là 20.000 đồng/kg. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là Sóc Sơn và nội thành Hà Nội. Do sản phẩm sạch, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nên đầu ra rất ổn định, thậm chí cung không đủ cầu. Không chỉ thế, nghề trồng nấm còn tạo công ăn việc làm cho rất nhiều lao động. Như cơ sở sản xuất nấm của anh Hưng thuê 5 nhân công, chị Thiện thuê 6 – 14 nhân công với mức lương trung bình 1,5 triệu đồng/người/tháng.

Cần nhân rộng mô hình

Ông Ngô Văn Tú, Phó Chủ tịch UBND xã Quang Tiến cho biết: Mấy năm trở lại đây, Quang Tiến bị thu hồi trên 40 ha đất nông nghiệp phục vụ cho dự án khu công nghiệp và khu sân bay quốc tế Nội Bài. Hiện diện tích đất nông nghiệp toàn xã chỉ còn 291 ha. Là xã thuần nông, cây lúa chiếm chủ yếu nhưng do đất đai bạc màu nên năng suất lúa không cao, chỉ đạt từ 150 – 200 kg/sào/vụ. Thu nhập bình quân đầu người thấp, ở mức 5,8 triệu đồng/người/năm, do đó xã đã chủ trương nhân rộng mô hình trồng nấm để tăng thu nhập cho bà con. Hiện nay trên địa bàn xã Quang Tiến có khoảng trên 20 hộ trồng nấm, tập trung chủ yếu ở thôn Quảng Hội, Đông Lai… Đầu năm 2010, xã đã phối hợp với Viện Di truyền nông nghiệp tổ chức được một lớp tập huấn kỹ thuật sản xuất nấm cho 100 học viên.

Xã cũng khuyến khích các hộ sản xuất nấm lớn giúp đỡ các hộ khác, nhất là hộ nghèo kỹ thuật sản xuất. Trong những năm qua, anh Lại Văn Hưng đã hỗ trợ cho 10 hộ nông dân nghèo xây dựng được mô hình trồng nấm. Anh Hưng cho biết: “Một người ngoài công việc chính có thể chăm sóc được 2000 bịch nấm, cho thu nhập thêm khoảng 2 triệu đồng/tháng”. Cơ sở của chị Đào Thị Thiện cũng đã hỗ trợ được 16 hộ trong huyện Sóc Sơn và nhiều tỉnh thành khác kỹ thuật trồng nấm với 8.000 bịch nấm, trong vòng 1 – 3 tháng đầu không lấy lãi. Chị Thiện đang ấp ủ thành lập HTX làm nấm, xây dựng thương hiệu và đưa nấm tiến vào thị trường các nhà hàng, siêu thị. Sắp tới chị sẽ đưa thêm 5 loại nấm: nấm trân châu, nấm linh chi, nấm kim châm, nấm sò nâu và mộc nhĩ vào sản xuất.

Tuy nhiên để nhân rộng mô hình, theo Phó Chủ tịch xã Ngô Văn Tú thì vẫn còn khó khăn, nhất là vấn đề mặt bằng. Định hướng phát triển là đưa cây nấm ra xa khu dân cư để tạo mặt bằng rộng sản xuất. Tuy nhiên, việc dồn điền đổi thửa gặp nhiều khó khăn vì theo quy định phải có diện tích trên 2.000 m²/hộ mới được dồn. Trong khi đó, bình quân đất theo đầu người hiện nay thấp. Do đó, ông Tú đề nghị cần có chính sách thoáng hơn về dồn điền đổi thửa cho các địa phương áp dụng.

Thắng Văn