“Nuôi dê rất dễ làm giàu”. Đó là sự thật đã được khẳng định ở tỉnh ta trong thời điểm những năm 1995 - 2004. Nhưng hiện nay, con dê đang là “vấn đề nóng” của người dân ở địa phương. Năm 2004, giá một con dê cái “cấn chửa” bình quân 5,5 - 6 triệu đồng, cao gấp 2,5 lần so với trước đó một năm. Về con dê thịt, giá có tăng nhưng ở mức dao động không “chóng mặt” lắm, chỉ từ 20.000 đồng đến 27.000 đồng mỗi cân “hơi”. Giờ thì, dê thịt nằm ở giá 22.000 đồng - 24.000 đồng/kg hơi. Riêng dê cái “cấn chửa” - nếu mua tuyển - giá chừng 1,2 triệu đồng/con, mua theo bầy bình quân chưa được 1 triệu đồng/con. Đáng chú ý hơn, tâm lý củ a người chăn nuôi đang có xu hướng bi quan, nhiều hộ gọi bán nguyên bầy, nhưng người mua thì lơ là.

Ở nước ta hiện nay, dê có nhiều chủng loại, nhưng đông nhất là giống dê cỏ, chiếm trên 75% tổng đàn. Riêng dê Bách Thảo, có hơn 100.000 con, phần lớn tập trung ở Ninh Thuận và các vùng phụ cận. Dê Bách Thảo là giống dê được lai tạo giữa giống dê cỏ trong nước và giống dê Capear của Ấn Độ, được du nhập từ những năm 1960, là giống dê cho tỷ trọng thịt cao nhất.

Do tánh phàm ăn nên dê rất dễ nuôi, bởi thực đơn của nó là cả hàng trăm thứ lá (“bách thảo”), từ gai keo cho đến lá dừa, xơ mít... Cái khó trong nghề nuôi dê là ở khâu chăn dắt. Trong điều kiện chăn thả trước đây, con dê thường phải di chuyển nhiều, dê con khó tá ch mẹ, dê đực hay “phá”bầy, cho nên đàn dê thường bị mất sức, tỷ trọng thịt không đạt. Trong điều kiện chăn nuôi bán công nghiệp kết hợp với chăn thả , nuôi dê rất mau thu hồi vốn, có thu nhập thường xuyên, nuôi ở khả năng nào cũng được. Một con dê cái trưởng thành, bình quân 2 năm sinh sản 3 lứa, mỗi lứa từ 2 - 3 con. Một con dê cái tốt có thể đẻ từ 7 đến 10 lứa, sau đó có thể vỗ thành “dê 7 món”, chưa tính 150 lít sữa “khuyến mãi” mỗi năm. Nếu tính theo giá bá n buôn bình ổn trước năm 2004, nuôi dê quả thật rất mau giàu. Một con dê cái giá 2,5 triệu đồng, sau 2 năm sinh sản với hiệu số thấp, chừng 4 con dê con. Khi trưởng thành (sau 6 thá ng tuổi) nếu là dê cái thì mỗi con có giá từ 1,5 triệu đến 2 triệu đồng, nếu là dê đực ước giá trên 700.000 đồng mỗi con. Nghĩa là chỉ trong năm đầu “hạch toán”, con dê cái ban đầu đã đem lại lợi nhuận cho người chăn nuôi, bởi bản thân nó vẫn “bảo tồ n” được nguồn vốn gốc nếu cần phải “sang tay” sau một hai lứa sinh sản. Chính vì những thông số kinh tế dễ nhìn thấy như trên, dê Bách Thảo ở Ninh Thuận đã phát triển khá ổn định. Năm 1994, toàn tỉnh có chưa đầy 20.000 con. Năm 1999, tăng lên 28.000 con, năm 2004 trên 70.000 con. Vào thời điểm này, Ninh Thuận có trên 80 trang trại chăn nuôi dê đàn từ 100 con trở lên, cá biệt có những hộ nuôi từ 200 đến 500 dê cái, còn những hộ nuôi vài chục con không thống kê hết được.

Thế nhưng hiện nay, giá 1 con dê cái đẹp rớt từ 6 triệu xuống còn 1,2 triệu đồng, quả thật là nỗi lo cho nhiều hộ chăn nuôi. Đối với những hộ “trường vốn” và giàu kinh nghiệm hạch toán thì không hề hấn gì, bởi trong thời kỳ sốt giá tăng, các hộ này đã nhạy bén và kịp thời bán ra để thu lãi. Ngược lại, những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ đã rơi vào tâm lý “tích lũy” thiếu tính toán, nên thua lỗ. Hộ T.V.T ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước là một ví dụ. Vay vốn “xóa đói giảm nghèo” được 5 triệu, mua 1 bò cái tơ nuôi hơn 1 năm vẫn chưa biết lãi lời ra sao. Đầ u năm 2005, thấy dê bắt đầu rớt giá, anh T. đổi bò lấy dê - được 3 con dê cái - tương đương 8 triệu đồng. Hiện nay, 3 con dê cái được trả giá 2,4 triệu, còn con bò về nhà mới đã đẻ 2 bê con, được ngã giá 12 triệu đồng.

Theo ông Lương Xuân Ân, Chủ tịch Hiệp hội chăn nuôi gia súc có sừng của tỉnh cho biết: Có 2 nguyên nhân chủ yếu cần quan tâm. Thứ nhất, năm 2004 do có nguồn vốn hỗ trợ phát triển chăn nuôi, nông dân ở các tỉnh phía Nam đã đổ xô về Ninh Thuận để mua dê, đã tạo ra cơn sốt ảo. Đồng thời, tại Ninh Thuận, với nguồn vốn vay “xóa đói giảm nghèo” ở mức bình quân 5 triệu đồng/hộ, khá phù hợp với điều kiện chăn nuôi dê, cùng lúc thấy chuyện “nuôi dê mau giàu” nên người dân đã đùng đùng mua dê cái về nuôi. Có lúc con dê cái đã được đẩy lên với giá 8 triệu đồng/con. Nguyên nhân thứ hai, do thiếu định hướng và khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, phong trào nuôi dê trong thời gian gần đây còn mang tính tự phát là chủ yếu và khi thị trường bảo hòa thì xảy ra tình trạng khủng hoảng thừa.

Đồng thời, trong 2 năm (2004 - 2005), Ninh Thuận bị khô hạn kéo dài, đồng cỏ không phát triển, nên dẫn đến tình trạng thiếu thức ăn cho dê và do đa phần các hộ chăn nuôi thiếu kiến thức nên đã dẫn đến việc đàn dê dễ bị bệnh tật, góp phần làm cho giá con dê ngày càng giảm giá.

Nguyễn Văn Tuấn

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119