Rét đậm, thấp thỏm lo mạ chết

Nguồn tin: Hà Nội mới, 31/01/2011
Ngày cập nhật: 5/2/2011

Gần tháng qua, rét đậm, rét hại tại hầu hết các tỉnh miền Bắc và miền Trung khiến sản xuất nông nghiệp điêu đứng. Nhiều diện tích mạ vừa gieo đã bị chết do việc chống rét cho mạ chưa được quan tâm đúng mức. Bộ NN& PTNT khuyến cáo, nếu các địa phương vẫn thiếu các biện pháp tích cực và kịp thời sẽ ảnh hưởng lớn đến sản xuất vụ xuân.

Khoảng 15% mạ xuân bị chết

Nông dân huyện Từ Liêm (Hà Nội) che phủ nilông chống rét cho mạ. Ảnh: Huyền Linh

Cùng với chống rét cho đàn gia súc, việc chống rét cho mạ xuân được Bộ NN&PTNT và các tỉnh, thành Đồng bằng sông Hồng, vùng Bắc Trung bộ chỉ đạo khá quyết liệt, bảo đảm đủ mạ gieo cấy 880 nghìn hécta lúa xuân (vùng Đồng bằng sông Hồng 545 nghìn hécta, Bắc Trung bộ 335 nghìn hécta) trong khung thời vụ tốt nhất. Tuy nhiên, những ngày qua, các đợt không khí lạnh tràn về gây rét đậm, rét hại đã làm nhiều diện tích mạ trà xuân sớm, xuân trung bị chết. Số liệu thống kê chưa đầy đủ của Bộ NN&PTNT, ước tính khoảng 15% diện tích mạ xuân của các tỉnh, thành phía Bắc và Bắc Trung bộ vừa gieo đã bị chết do việc chống rét cho mạ sơ sài, chưa được địa phương và người dân quan tâm đúng mức. Tại tỉnh Hà Tĩnh, hiện đã gieo cấy được gần 31.000ha, chiếm 57,24% kế hoạch, diện tích mạ đã gieo hơn 2.247ha, trong đó, 296ha mạ, 5.326ha lúa gieo thẳng và 1.592ha lúa mới cấy bị ảnh hưởng do rét (231ha lúa gieo thẳng và 52,6ha mạ đã bị chết).

Theo nhận định của đoàn công tác Bộ NN&PTNT cùng với các nhà khoa học vừa đi kiểm tra tình hình che chắn rét cho mạ xuân 2011 thì diện tích mạ mới gieo tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Đồng bằng sông Hồng chết nhiều so với các tỉnh Trung Trung bộ. Tại tỉnh Bắc Ninh, gần 360ha mạ mới gieo có khoảng 56ha mạ xuân trung bị ảnh hưởng, tỷ lệ mạ chết rét từ 25-30%, cá biệt có thửa ruộng tỷ lệ chết 100%. Ảnh hưởng nặng nề nhất là thị xã Từ Sơn 44,5ha, huyện Tiên Du 5ha... Diện tích mạ chết chủ yếu ở trà xuân trung do không được che phủ ni lông.

Hà Nội là địa phương được đánh giá có kinh nghiệm và chỉ đạo khá tốt trong phòng, chống rét cho mạ trong nhiều năm qua. Nhưng ở thời điểm hiện tại, toàn thành phố có tới 29,2/883ha mạ đã bị chết do không được che phủ ni lông, trong đó, huyện Gia Lâm 20ha, Đông Anh 7,2ha, Thạch Thất 1,5ha, thị xã Sơn Tây 0,5ha. Trong khi đó, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương thông tin, sẽ còn vài đợt rét đậm, rét hại nữa, do đó diện tích mạ xuân có thể chết nhiều hơn nữa nếu các địa phương vẫn thiếu các biện pháp tích cực và kịp thời.

Chỉ cấy khi trời ấm, nhiệt độ trên 15 độ C

Từ thực tế kiểm tra tại các địa phương, Giám đốc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Nguyễn Văn Bộ cho hay, khi mạ xuân có hiện tượng bị vàng, thậm chí có những lá bị cháy là do chết rét, nếu nhiệt độ ấm lên kết hợp với tăng cường chăm sóc, mạ có thể tái sinh. Do đó, chỉ nên bón tro, kali và điều tiết nước, bảo đảm đêm đưa nước vào ngâm, ban ngày phải rút nước để cây mạ có thể sống; tuyệt đối không được bón đạm urê hay NPK. Theo ông Nguyễn Văn Bộ, kinh nghiệm chống rét cho mạ hiệu quả cũng đã được đúc kết và phổ biến rộng rãi là che ni lông, phủ trấu, be bờ, chắn gió chống rét cho mạ...

Ông Đinh Công Chính, Phòng Cây lương thực, cây thực phẩm, Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) khuyến cáo, với diện tích mạ đã gieo và diện tích lúa đã cấy hoặc gieo vãi có nguy cơ bị chết do rét đậm, rét hại phải chủ động kiểm tra, đánh giá và có kế hoạch hủy bỏ, chuẩn bị giống ngắn ngày để thay thế diện tích mạ bị chết; tăng cường kiểm tra, giám sát, chỉ đạo chặt chẽ thời điểm ngâm ủ, gieo mạ xuân muộn theo lịch thời vụ, kế hoạch sản xuất và diễn biến của thời tiết; tránh tình trạng để nông dân gieo mạ trà xuân muộn trước lịch và gieo vào thời gian thời tiết rét đậm, rét hại; nên gieo mạ trà xuân muộn xung quanh tiết Lập xuân (4-2). Sản xuất vụ xuân phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết, vì vậy các địa phương tiếp tục theo dõi chặt chẽ, khi nhiệt độ ngoài trời trên 15 độ C mới thực hiện gieo mạ và cấy, đồng thời bố trí lượng giống dự phòng từ 5-10% bằng các giống lúa ngắn ngày để chủ động khắc phục khi cần thiết.

Trước thực trạng người dân thấp thỏm bởi mạ xuân đã và đang chết nhiều, gây khó khăn đến sản xuất nông nghiệp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra hơn nữa, chỉ đạo một cách quyết liệt để người dân tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống rét cho mạ, bởi sản xuất lúa vụ xuân rất quan trọng, chiếm tới 55% sản lượng lúa cả năm.

Đào Huyền - Hoài Thu