Tiền Giang: Vùng chuyên canh rau má - Những trăn trở sau thời khấm khá

Nguồn tin: Tiền Giang, 30/03/2011
Ngày cập nhật: 31/3/2011

Thân Cửu Nghĩa có vùng chuyên canh rau má lớn nhất trong tỉnh Tiền Giang. Hiệu quả kinh tế từ trồng rau má đã giúp bộ mặt nông thôn nơi đây khởi sắc. Song đến vùng chuyên canh rau má hôm nay, chúng tôi bắt gặp không ít những nỗi niềm trăn trở.

Ruộng rau má của anh Lê Văn Vinh, ấp Thân Đức, xã Thân Cửu Nghĩa đang thu hoạch.

Khấm khá nhờ rau má

Anh Lê Văn Vinh, ấp Thân Đức, xã Thân Cửu Nghĩa, có trên 15 năm trồng rau má cho biết, trước đây, vùng này trồng lúa. Do đất nhiễm phèn nên năng suất lúa thấp, thế là một số nông dân bắt đầu chuyển từ sản xuất lúa sang trồng rau má. Thấy trồng rau má hiệu quả, nông dân bắt đầu mở rộng diện tích. Những người xung quanh thấy vậy cũng trồng theo. Nhờ vậy, diện tích trồng rau má không ngừng tăng lên và dần dần hình thành nên vùng chuyên canh như hiện nay. "Toàn ấp có 105 ha sản xuất nông nghiệp thì có trên 60 ha trồng rau má. Ở đây, có nhiều người khá, giàu lên nhờ trồng rau má. Còn tôi, nhờ 8 công ruộng trồng rau má mà cuộc sống gia đình mới được ổn định, nuôi 2 đứa con đi học" - anh Vinh dẫn chứng.

Ông Trần Văn Thanh, Trưởng ấp Thân Đức, cho biết, cây rau má là nguồn thu nhập chính của phần lớn hộ gia đình trong ấp, rất nhiều nông dân thoát nghèo, không ít hộ vươn lên khấm khá, giàu từ rau má. Nếu trước năm 2000, tỷ lệ hộ nghèo của ấp khoảng 3% thì nay xuống dưới 1%. Tất cả là nhờ vào cây rau má".

Theo nhiều nông dân cố cựu ở đây, rau má xuất hiện và nhanh chóng bám trụ được ở vùng đất này nhờ vào đặc tính dễ trồng, công chăm sóc ít. Nếu chăm sóc tốt, rau má sẽ cho thu hoạch sau một tháng rưỡi trồng, từ đó cứ 1 tháng là thu hoạch 1 lần. Bình quân 1 công rau má mỗi lần thu hoạch cho 1 tấn rau và một ruộng rau má có thể cho thu hoạch liên tục 5 - 7 năm. Giá rau chỉ cần ở mức 3.000 đồng/kg, người trồng rau sẽ lời khoảng 1,5 triệu đồng/công/lần thu hoạch. Chính từ hiệu quả kinh tế cao, chỉ trong thời gian ngắn, diện tích trồng rau má phát triển khắp ở xã Thân Cửu Nghĩa và các khu vực lân cận.

Ông Phạm Văn Luông, Phó Chủ tịch UBND xã Thân Cửu Nghĩa, cho biết, vùng rau má chuyên canh của xã tập trung ở 3 ấp Thân Hòa, Thân Đức, Thân Đạo với khoảng trên 200 ha (chiếm trên 50% diện tích sản xuất nông nghiệp của xã). Rau má xuất hiện vùng này rất lâu, nhưng phát triển mạnh từ khoảng năm 1994 khi người dân chuyển đổi từ diện tích trồng lúa hiệu quả thấp sang trồng rau má. Bộ mặt nông thôn từ đó khởi sắc, đời sống người dân nâng lên. Hiện nay, vùng chuyên canh rau má không chỉ có ở Thân Cửu Nghĩa mà đã lan sang các khu vực lân cận thuộc xã Tân Lý Đông, Tam Hiệp. Theo ước tính của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu thành, vùng chuyên canh rau má Thân Cửu Nghĩa, Tân Lý Đông, Tam Hiệp lên đến 300 ha trong tổng diện tích 420 ha trồng rau má trong huyện.

Xoay xở tìm hướng đi

Trồng rau má... khấm khá là câu chuyện của những năm trước đây. Gần đây, người trồng rau má đối mặt với nhiều khó khăn. Đó là bệnh xuất hiện trên rau má ngày càng nhiều hơn. Nguyên nhân theo người dân là do nguồn nước ô nhiễm ngày càng tăng, thời tiết thất thường, liên tục nhiều năm trồng một loại rau má trên một diện tích... Bên cạnh đó, cùng chung "số phận" với các loại rau khác, những năm qua, giá rau má thường xuyên bất ổn. Theo người trồng rau má lâu năm, rau má thường có giá cao được vài tháng, vài tháng giá xuống thấp tùy theo cung cầu trên thị trường cũng như thời điểm và điều kiện sản xuất thuận lợi hay không thuận lợi. Thu nhập của người trồng rau cũng vì thế bấp bênh theo giá rau. Trong khi đó áp lực giá phân, thuốc tăng cao và liên tục đã đưa người trồng rau má vào thế rất nan giải.

Đến vùng chuyên canh rau má những ngày này, chúng tôi bắt gặp tâm trạng thắc thỏm, bất an của những nông dân nơi đây khi giá phân, thuốc trên thị trường đang tăng liên tục, nhưng rau má lại đang ở mức giá rất thấp. Ông Phan Ngọc Hùng, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam xã Thân Cửu Nghĩa cũng là người trồng rau má bày tỏ: "Từ tháng 2 đến hết năm 2010, rau má liên tục được giá cao, nhưng từ tháng 2/2011 đến nay, giá rau má lại thấp. Hiện giờ, giá rau má khoảng 1.500 - 2.000 đồng/kg, với giá này người trồng rau má chỉ mong huề vốn hay có lời chút ít".

Thời gian qua, những nỗ lực đưa vùng rau má phát triển bền vững góp phần vào sự phát triển cho "vương quốc" rau đã được các ngành chức năng, các cấp quan tâm. Năm 2007, huyện triển khai đề tài nghiên cứu quy trình chế biến rau má ở Thân Cửu Nghĩa. Bên cạnh đó, các ngành chức năng tỉnh phối hợp với ngành nông nghiệp huyện tập huấn và hỗ trợ để triển khai thử nghiệm sản xuất 3 ha rau má an toàn theo hướng VietGAP. Gần đây trong nỗ lực tìm đầu ra cho rau má, UBND xã Thân Cửu Nghĩa đã chỉ đạo Hợp tác xã rau an toàn Thân Cửu Nghĩa tích cực xâm nhập vào các cửa hàng, công ty để tìm đầu ra cho các loại rau nói chung và rau má nói riêng. Tuy nhiên, theo ông Huỳnh Hữu Hòa, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành, kết quả những nỗ lực đó vẫn chưa mang lại hiệu quả. Đề tài nghiên cứu chế biến rau má thực hiện xong lại không có đối tác triển khai áp dụng, sản phẩm mô hình sản xuất theo hướng an toàn lại không có đầu ra. "Hiện nay, huyện đã xác định những vùng trồng rau má với diện tích có thể phát triển đến 460 ha, tập trung ở Thân Cửu Nghĩa, Tam Hiệp, Tân Lý Đông và Long Định. Đồng thời, huyện cũng đang có hướng mời Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam nghiên cứu xây dựng dự án phát triển cây rau má. Sau khi có dự án, huyện mới có hướng đầu tư, phát triển cụ thể cho cây rau chủ lực này của huyện" - ông Hòa cho biết.

Ngô Văn