Trồng màu trên vùng đất khó

Nguồn tin: Báo Vĩnh Long, 13/09/2011
Ngày cập nhật: 14/9/2011

Hàng năm, tỉnh Vĩnh Long gieo trồng khoảng 15.000 ha rau màu thực. Bên cạnh những vùng chuyên canh rộng lớn, ở những vùng đất khó, diện tích hẹp, điều kiện sản xuất không thuận lợi, dân rẫy đã sáng tạo ra những cách trồng mới lạ, đem lại hiệu quả thiết thực trong sản xuất.

Mô hình “3 trong 1” trồng hành lá - ngò rí - cải ngọt ở HTX RAT Phước Hậu, Long Hồ (Vĩnh Long).

Mô hình trồng rau an toàn “3 trong 1”

Mô hình được áp dụng trên rau ăn lá (như cải, hành, quế, húng quế,…) tại Hợp tác xã Rau an toàn (HTX RAT) xã Phước Hậu (Long Hồ). Cách trồng này chỉ tốn một lần làm đất, lên liếp trồng rau mà thu hoạch được 3 vụ rau, nên được gọi nôm na là mô hình trồng rau “3 trong 1”. Tức là, sau khi làm đất, lên liếp, nông dân trồng loại rau có thời gian sinh trưởng dài nhất, có chiều cao cây cao nhất (gọi là rau tầng cao) trước, rồi kế đó trồng loại rau có thời gian sinh trưởng ngắn hơn, có chiều cao cây thấp hơn (gọi là rau tầng thấp). Đến khi thu hoạch thì ngược lại: thu hoạch loại rau tầng thấp trước rồi đến loại rau tầng cao hoặc thu hoạch song song cùng lúc (tùy theo mô hình kết hợp trồng các loại rau có thời gian sinh trưởng khác nhau). Hiện ở HTX RAT Phước Hậu có 3 mô hình trồng RAT theo kiểu này, đó là mô hình hành lá - ngò rí - cải ngọt (hoặc cải xanh), mô hình trồng ớt - rau cần tàu - ngò gai và mô hình trồng rau quế - ngò gai - cải xà lách. Lối canh tác này giúp nông dân giảm chi phí sản xuất như giảm làm đất, không sử dụng màng phủ nông nghiệp, tăng vòng quay sử dụng đất, tăng sản phẩm RAT và gia tăng thu nhập. Doanh thu từ mô hình này có thể cao hơn từ 1,5 - 2 lần so với mô hình trồng đơn thuần một loại rau có doanh thu cao nhất. Chẳng hạn như trong mô hình hành lá - ngò rí - cải ngọt: trồng hành lá trước, rồi gieo hạt ngò rí vào, thu hoạch ngò rí, gieo hạt cải ngọt vào, thu hoạch song song hai loại rau là hành lá và ngò rí, rồi sau đó tiếp tục thu hoạch đến cải ngọt. Sau 75 ngày từ khi trồng hành lá là thu hoạch hết 3 loại rau (3 vụ). Chi phí đầu tư cho 3 vụ rau của mô hình này (không kể nhân công) là 4,2 triệu đồng/công, tổng doanh thu 13 triệu đồng (trong đó, hành lá: 8 triệu đồng, ngò rí: 3 triệu đồng, cải ngọt: 2 triệu đồng), lời khoảng 8,8 triệu đồng.

Hiện ở HTX RAT Phước Hậu có 31 xã viên trồng 15 ha RAT các loại ở ấp Phước Hanh B. Ngoài ra, còn gần 35 ha nữa ở ấp lân cận Phước Hanh B, ngoài phạm vi của HTX đang sản xuất rau RAT, ở đó cũng có nhiều hộ áp dụng mô hình nêu trên. Sau hơn 3 năm hình thành, mô hình vẫn được xã viên và người trồng rau áp dụng, đem lại hiệu quả thiết thực trong sản xuất.

Trồng dưa hấu ghép bầu sau mùa lũ

Từ cái khó của một xã vùng sâu và là vùng ngập lũ, một số nông dân ở xã Tân Hưng (Bình Tân) đã tìm ra cách trồng dưa hấu ghép trên gốc cây bầu để tránh bệnh chạy dây, hạn chế bệnh héo rũ, thối gốc, nứt thân, nhẹ phân, dưa cho trái to đồng đều và ăn trái lâu hơn. Cách trồng này có từ những năm lũ lớn năm 2001 - 2002. Khi đó, do nước lũ lên cao, không trồng dưa trực tiếp trên mặt ruộng được nên vào cuối mùa nước nổi, nông dân gom một lượng lớn lục bình, bèo hay rơm rạ làm thành từng đóng (gọi là “mô nổi”), rồi trồng tạm cây dưa hấu ghép bầu lên đó. Đến khi nước rút, bèo, lục bình hoai mục, mô nổi xẹp xuống thì cây dưa bén rễ xuống mặt ruộng, rồi tiếp tục phát triển ra hoa kết trái. Bình quân mỗi công (1 công = 1.000 m2) trồng 1.000 cây giống dưa ghép bầu, giống dưa tròn (bi đen) có thể cho năng suất 6,8 - 7 tấn/công, giá dưa bán vào dịp tết thường ở mức từ 4.000 đ/kg trở lên, thu nhập trên 20 triệu đồng/công. Ngoài ra, nghề nhân giống dưa ghép bầu cũng mang lại thu nhập đáng kể cho hộ dân nơi đây, nhất là hộ có ít đất. Mỗi cây dưa ghép bầu có giá bán là 1.200 đồng, ghép một thiên (1.000) thu lợi nhuận khoảng 400.000 - 500.000 đồng, mỗi mùa dưa tết bán vài chục ngàn bầu, thu về lợi nhuận khá cao. Hiện toàn xã có trên 40 hộ dân chuyên làm nghề này, cung cấp cho hộ trồng ở trong huyện và tỉnh Đồng Tháp lân cận.

Bầu cải – mô hình giúp xóa đói giảm nghèo

Không có hoặc có ít đất sản xuất, từ sau giải phóng, các hộ nhà ở dọc bờ kinh Chà Và đã dần dà hình thành và sống ổn định với nghề ương giống rau màu được dân gọi là “xóm bầu cải ấp Đông Bình B” (thuộc xã Đông Bình).

Mô hình ương bầu cải ở ấp Đông Bình B, xã Đông Bình (Bình Minh).

Đây là xóm bầu cải duy nhất ở huyện Bình Minh. Hiện xóm có 40 hộ ở liền kề chuyên ương trên 20 loại như cải tùa sại, cải bắp que, cải bắp nồi, cải cà rốt, mà còn có cả đu đủ, bí đao, bí rổ, bầu, cà tím, cà chua,… Mỗi hộ có từ 50 - 200 m2 giàn hoặc vườn ương chứa từ 80 - 100 thiên bầu cải (1 thiên = 1.000 bầu). Ở ấp Nhứt, xã Ngãi Tứ (Tam Bình) cũng có một “xóm bầu cải” như vậy với 10 hộ tham gia, nằm rải rác hai bên bờ sông Ngãi Tứ và ven hương lộ 26 Tháng 3 (xã Ngãi Tứ), có hộ đã 2 - 3 đời truyền nhau ương cây giống. Hàng năm ước tính 2 làng nghề này bán cho thương lái trong và ngoài tỉnh từ 100.000 - 150.000 thiên bầu ương (tương đương 100 triệu đến 150 triệu bầu ương). Theo tính toán của những hộ tham gia, hộ có giàn ương rộng 200 m2, chứa khoảng 100 thiên bầu, mỗi tháng có thể bán ra khoảng 240 thiên bầu cải (giá bán 40.000 đ/thiên) thu được từ 9 - 10 triệu đồng sau khi trừ chi phí còn lời khoảng 4 - 5 triệu đồng/tháng. Còn gia đình nào ít lao động, phải thuê mướn nhân công thì mỗi 200 m2 lợi nhuận còn khoảng 1,2 - 1,4 triệu đồng/tháng (bình quân lời 5.000 đ/thiên). Tuy lời không cao nhưng nghề bầu cải đã ổn định cuộc sống và là cứu cánh cho nhiều hộ ở đây...

MỸ TRUNG