Mô hình trồng rau an toàn "ba trong một"

Nguồn tin: Nhân Dân, 08/10/2011
Ngày cập nhật: 10/10/2011

Mô hình hành lá - ngò rí ở Hợp tác xã Rau an toàn Phước Hậu (Long Hồ - Vĩnh Long).

Trong canh tác rau ăn lá (như cải, hành, quế, húng quế...), thông thường trên một liếp, nông dân trồng duy nhất một loại rau. Sau khi thu hoạch, họ làm đất và trồng lại. Nhưng tại Hợp tác xã rau an toàn (HTX RAT) xã Phước Hậu, huyện Long Hồ (tỉnh Vĩnh Long) thì ngược lại, trên một liếp được trồng nhiều thứ rau và nông dân cũng thu được lợi gấp nhiều lần. Mô hình trồng rau "ba trong một" đã mang lại hiệu quả thiết thực cho nông dân...

Theo lý giải của Phó Chủ nhiệm HTX Trần Văn Hiền và nhiều nông dân ở đây, mô hình này chỉ tốn một lần làm đất, lên liếp trồng rau mà thu hoạch được ba vụ rau. Tức là, sau khi làm đất, lên liếp, nông dân trồng loại rau có thời gian sinh trưởng dài nhất, có chiều cao cây cao nhất (gọi là rau tầng cao) trước, rồi kế đó trồng loại rau có thời gian sinh trưởng ngắn hơn, có chiều cao cây thấp hơn (gọi là rau tầng thấp). Ðến khi thu hoạch thì ngược lại: thu hoạch loại rau tầng thấp trước rồi đến loại rau tầng cao hoặc thu hoạch song song cùng lúc (tùy theo mô hình kết hợp trồng các loại rau có thời gian sinh trưởng khác nhau).

Ông Trần Văn Hiền cho biết, hiện ở HTX RAT Phước Hậu có ba mô hình điển hình trồng RAT theo kiểu "ba trong một" được nông dân áp dụng (chủ yếu trên rau ăn lá) là mô hình hành lá - ngò rí - cải ngọt (hoặc cải xanh), mô hình trồng ớt - rau cần tàu - ngò gai và mô hình trồng rau quế - ngò gai - cải xà lách. Lối canh tác này giúp nông dân giảm chi phí sản xuất như giảm làm đất, không sử dụng màng phủ nông nghiệp, chỉ làm đất một lần, tăng vòng quay sử dụng đất, tăng sản phẩm RAT và tăng thu nhập. Doanh thu từ mô hình này có thể cao hơn từ 1,5 đến 2 lần so với mô hình trồng đơn thuần một loại rau có doanh thu cao nhất.

Chẳng hạn như trong mô hình hành lá - ngò rí - cải ngọt: Hành lá được trồng trên liếp trước rồi gieo hạt ngò rí vào. 30 - 35 ngày sau khi trồng là thu hoạch ngò rí, thu hoạch khoảng 50% lượng ngò rí (tính theo khoảng đất trống trên liếp) là gieo hạt cải ngọt vào. Trong thời gian này, nông dân thu hoạch song song hai loại rau là hành lá và ngò rí, rồi sau đó tiếp tục thu hoạch đến cải ngọt. Sau 75 ngày từ khi trồng hành lá là thu hoạch hết ba loại rau (ba vụ). Chi phí đầu tư cho ba vụ rau của mô hình này (không kể nhân công) là 4,2 triệu đồng/công, tổng doanh thu 13 triệu đồng (trong đó, hành lá: tám triệu đồng, ngò rí: ba triệu đồng, cải ngọt: hai triệu đồng), lãi khoảng 8,8 triệu đồng.

Mô hình ớt - rau cần tàu - ngò gai có thời gian kéo dài hơn mô hình nêu trên (hơn 5 tháng) nhưng cho thu nhập khá cao. Chuẩn bị liếp xong, nông dân gieo hạt cần tàu trước, rồi sau đó một tháng trồng ớt vào. Hai tháng sau khi gieo cần tàu là bắt đầu thu hoạch song song cần tàu và ớt. Thu hoạch cần tàu tỉa thưa khoảng 50% thì trồng giậm ngò gai vào. Chi phí đầu tư cho ba vụ rau của mô hình này (không kể nhân công) là 4,5 triệu đồng/công, tổng doanh thu 43 triệu đồng (trong đó, cần tàu: 7,5 triệu đồng, ớt: 22,3 triệu đồng, ngò gai: 13 triệu đồng), lãi khoảng 37 triệu đồng.

Một mô hình nữa là rau quế - cải xà lách - ngò gai. Thời gian từ lúc trồng đến thu hoạch là một năm. Rau quế được trồng trước, song song đó nông dân gieo hạt cải xà lách vào. 35 ngày sau là bắt đầu thu hoạch cải xà lách và 45 ngày sau là bắt đầu thu hoạch quế (loại rau này 15 ngày cắt ngọn một lần). Khi thu hoạch xong cải xà lách, nông dân trồng giậm ngò gai vào. Tính ra chi phí đầu tư cho ba vụ rau của mô hình này (không kể nhân công) là ba triệu đồng/công, tổng doanh thu 19,5 triệu đồng (trong đó, cải xà lách: bốn triệu đồng, ngò gai: 13 triệu đồng, quế: 2,5 triệu đồng), lãi khoảng 16,5 triệu đồng.

Tuy nhiên, theo ông Trần Văn Hiền, các mô hình trồng rau này đòi hỏi tốn nhiều công chăm sóc và công thu hoạch. Nếu rau đến kỳ thu hoạch mà không thu hoạch kịp thì rau già, úa vàng hoặc trổ hoa, kể như là huề hoặc lỗ vốn. Ngoài ra, trong thời gian canh tác phải bón phân cân đối, đầy đủ cho rau để bảo đảm năng suất và phải bón lót cho vụ rau lần sau bằng phân hữu cơ hoặc các loại phân vi sinh để đất không suy kiệt chất dinh dưỡng.

Ông Trần Văn Hiền cho biết thêm: Hiện ở HTX RAT Phước Hậu có 31 xã viên trồng 15 ha RAT các loại ở ấp Phước Hanh B, xã Phước Hậu (Long Hồ), hằng năm HTX sản xuất ra hơn 720 tấn RAT tiêu thụ trong và ngoài tỉnh, trong đó hơn một nửa có áp dụng mô hình trồng RAT "ba trong một". Hiện, HTX này đã liên kết với HTX RAT Thân Hữu Nghĩa ở huyện Châu Thành (tỉnh Tiền Giang) xuất một phần RAT sơ chế đóng gói tiêu thụ ở thị trường thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, phần còn lại tiêu thụ trong tỉnh. Mỗi năm, bình quân mỗi ha xã viên trồng sáu vụ rau, doanh thu hơn 70 triệu đồng, thực lãi hơn 35 triệu đồng. Ngoài ra còn gần 35 ha nữa ở ấp lân cận Phước Hanh B, ngoài phạm vi của HTX đang sản xuất rau RAT, ở đó cũng có nhiều hộ áp dụng mô hình nêu trên. Sau hơn ba năm hình thành, mô hình vẫn được xã viên và người trồng rau áp dụng, đem lại hiệu quả thiết thực trong sản xuất.

MỸ TRUNG