Hải Dương: Nan giải xử lý rác bảo vệ thực vật

Nguồn tin: Báo Hải Dương, 20/10/2011
Ngày cập nhật: 21/10/2011

Mặc dù có nơi thu gom tập trung nhưng thói quen của phần lớn nông dân sau khi sử dụng, bao bì thường vứt bừa bãi, làm cho môi trường bị ô nhiễm...

Nông dân cần tăng cường sử dụng thuốc sinh học trong phòng, trừ dịch hại cây trồng để có nông sản an toàn, đồng ruộng không bị ô nhiễm. Trong ảnh: Nông dân xã Bình Dân (Kim Thành - Hải Dương) phun thuốc bảo vệ thực vật để trị bệnh hại cây dưa hấu vụ đông

Sau mỗi đợt phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để phòng, trừ sâu, bệnh gây hại cây trồng, các cánh đồng lại tràn lan bao bì đựng thuốc vứt bừa bãi ở kênh, mương, bờ ruộng. Nhiều xã bố trí nơi chứa rác BVTV nhưng nông dân cũng không bỏ rác vào.

Bao bì đựng thuốc BVTV rất lâu phân hủy, gây độc hại cho đồng ruộng. Một lượng thuốc BVTV dư thừa khi sử dụng đã thấm vào nước, đất gây ô nhiễm ruộng đồng. Đặc biệt, nhiều nông dân sử dụng thuốc không theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng đối tượng, đúng nồng độ và liều lượng, đúng thời điểm, đúng kỹ thuật) vừa lãng phí thuốc, vừa khó diệt trừ dịch hại và làm ô nhiễm môi trường. Hiện nay, nông dân vẫn lạm dụng thuốc hóa học để phòng, trừ dịch hại. Thuốc hóa học có tác dụng nhanh nhưng biện pháp này là “con dao hai lưỡi”. Khi lạm dụng sẽ tác động xấu tới thiên địch có lợi, ảnh hưởng tiêu cực tới chất đất, nguồn nước. Việc sử dụng biện pháp sinh học, vật lý để phòng, trừ sâu, bệnh hại cây trồng còn rất ít. Các vùng thâm canh rau màu phải sử dụng nhiều thuốc BVTV rất dễ bị ô nhiễm môi trường. Mỗi năm, ở Hải Dương, nhiều vùng rau màu ở huyện Gia Lộc, Kim Thành, Thanh Miện, Cẩm Giàng, nông dân phải sử dụng trên 10 lần thuốc BVTV. Một số nông dân còn sử dụng thuốc ngoài danh mục sử dụng, có độc tính cao, lâu phân hủy để diệt trừ sâu, bệnh, bởi chúng có tác dụng nhanh. Sử dụng quá nhiều thuốc hóa học để phòng, trừ dịch hại không những gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe con người mà còn khiến nông sản mất an toàn.

Để khắc phục tồn dư thuốc BVTV trên đồng ruộng, nhiều địa phương đã thực hiện một số biện pháp khắc phục. Theo ông Nguyễn Đình Sơn, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Lê Lợi (Gia Lộc - Hải Dương), xã có gần 40 điểm chứa rác BVTV đặt tại cánh đồng (cứ 10 ha bố trí một điểm chứa rác). Cách đây vài năm, HTX Dịch vụ nông nghiệp đã sử dụng các ống tròn làm bằng bê-tông, sau đó đặt tại các cánh đồng để gom rác BVTV. Việc thu gom, xử lý loại rác này do từng thôn đảm nhiệm, cứ 6 tháng lại thu gom rác để đổ vào hố rác công cộng. Tuy nhiên, nhiều người dân vẫn không bỏ rác vào điểm thu gom. Thậm chí, một số nông dân còn vứt cả các loại rác khác (không phải bao bì thuốc BVTV) vào đây. Rác BVTV được tập kết chung với rác sinh hoạt tại bãi rác công cộng của xã. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Gia Lộc cho biết: “Nhiều xã trong huyện dùng các ống cống làm điểm chứa bao bì thuốc BVTV. Tuy nhiên, nhiều nông dân vẫn vứt bừa bãi ở bờ ruộng, kênh mương”. Không chỉ ở huyện Gia Lộc, việc nông dân vứt bừa bãi bao bì đựng thuốc BVTV diễn ra phổ biến ở nhiều địa phương khác. Nơi để rác BVTV cũng còn nhiều bất cập. Đa số các địa phương sử dụng ống hình tròn làm bằng bê-tông. Các ống này không có đáy, không có nắp đậy. Do vậy, khi gặp mưa thì lượng thuốc còn tồn dư ở bao bì sẽ chảy ra ngoài. Nông dân vẫn thường bỏ các loại rác thải khác vào đây. Việc thu gom bao bì đựng thuốc BVTV để xử lý không thường xuyên. Bao bì đựng thuốc BVTV vẫn được mang đi đổ lẫn với rác sinh hoạt, không được phân loại để xử lý riêng. Về sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc “4 đúng”, mặc dù các cơ quan chức năng thường xuyên khuyến cáo, tập huấn, hướng dẫn nhưng nhiều nông dân vẫn áp dụng sai.

Theo ông Phạm Nguyên Hạnh, Chi cục trưởng Chi cục BVTV tỉnh, rác BVTV cần được thu gom, phân loại và xử lý riêng bởi chúng rất độc hại. Mỗi cánh đồng nên có 3 - 5 bể chứa bao bì thuốc BVTV được xây dựng đúng kỹ thuật, mỗi tháng thu gom 2 lần để chuyển về Chi cục BVTV hoặc một đơn vị nào đó có thẩm quyền để tiêu hủy. Các cơ quan chức năng cần tăng cường khuyến cáo, hướng dẫn nông dân tích cực sử dụng biện pháp sinh học, vật lý, sử dụng thiên địch để phòng, trừ dịch hại, giảm sự lệ thuộc vào thuốc hóa học, đặc biệt khi sử dụng thuốc phải theo nguyên tắc “4 đúng”. Đối với các vùng có nguy cơ ô nhiễm cao do sử dụng thuốc BVTV cần có nghiên cứu cụ thể, từ đó đề ra các giải pháp để khắc phục ô nhiễm.

MINH ANH