Hái càphê xanh để chạy trộm

Nguồn tin: Sài Gòn Tiếp Thị, 18/11/2011
Ngày cập nhật: 21/11/2011

Người trồng càphê ở Dăk Lăk, Dăk Nông hiện đã bước vào vụ thu hoạch càphê niên vụ 2011 – 2012, tuy nhiên, cũng như nhiều năm qua, người dân vẫn thu hái càphê xanh do sợ bị mất trộm. Vấn nạn này không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập của người dân, mà chất lượng xuất khẩu càphê cũng bị giảm sút.

Thu hoạch càphê ở DăK Lăk. Ảnh: Lê Thành

Hoành hành nạn trộm càphê

Ở tỉnh Dăk Lăk có gần 200.000 ha càphê, trong đó có khoảng 180.000 ha càphê kinh doanh. Những ngày đầu niên vụ, giá càphê nhân trên thị trường đang có chiều hướng giảm gần 6.000 đồng/kg so với đầu tháng 10. Tuy nhiên, trước niên vụ thu hoạch, tình trạng trộm cắp càphê tại rẫy xảy ra ngày càng nhiều, gây thiệt hại lớn đến tài sản của người dân.

Bà Hoàng Thị Thu Thảo, ở xã Ea Tân, huyện Krông Năng cho biết, gia đình bà có 3ha càphê trồng cách nhà 3 km, nhưng vừa qua, khi bà ra thăm rẫy mới phát hoảng vì kẻ trộm đã khoắng sạch khoảng 5 tấn càphê tươi, tương đương khoảng 40 triệu đồng. Do sợ bị trộm càphê, không ít bà con đành phải thu hái càphê xanh. “Dẫu biết rằng điều này sẽ làm cho chất lượng càphê giảm sút, năng suất không cao bởi càphê xanh thường lẫn nhiều quả non, khi phơi sẽ bị tóp lại, song người dân chúng tôi không còn cách nào khác”, anh Lê Văn Huy ở xã Ea Kiết, huyện Cư Mgar bức xúc.

Thông thường, để bắt được kẻ trộm càphê rất khó do bọn trộm thường đi theo nhóm, người vào hái trộm trong vườn, bên ngoài có người canh chừng, nếu thấy động, sẽ gọi điện thoại báo ngay cho người ở bên trong rút. Ông Hoàng Công Thắng, chủ tịch UBND huyện Dăk Mil cho biết: “Ngay từ đầu vụ, chính quyền địa phương đã triển khai nhiều biện pháp để bảo vệ càphê của người dân, cũng như tuyên truyền để người dân không hái càphê xanh. Tuy nhiên, tình trạng trộm cắp vẫn diễn ra ở nhiều nơi, khiến người dân phải hái càphê xanh để chạy trộm”.

Gia đình ông Y Tiên, ở xã Dăk Gằn, huyện Dăk Mil năm nay thu hoạch càphê theo phương thức cũ là tuốt hết một lượt, dù tỷ lệ quả xanh còn tới hơn 40%. “Tôi biết, muốn càphê đạt chất lượng tốt thì phải đợi lúc càphê chín đều, chỉ hái quả chín và tiến hành thu hái từ 3 – 4 đợt để tránh hái lẫn lộn nhiều quả càphê xanh, càphê non. Thế nhưng, mình không chờ càphê chín mới hái, vì sợ bị mất trộm”, ông Y Tiên nói.

Không riêng gì gia đình ông Y Tiên, ở những xã trọng điểm sản xuất càphê như: xã Đức Mạnh, Thuận An, Đức Minh, Dăk Lao của huyện Dăk Mil, hầu hết các hộ dân chỉ chú trọng đến việc thu hái, không nghĩ đến chất lượng sản phẩm. Anh Hoàng Xuân Nam ở xã Dăk Lao, huyện Dăk Mil phân trần: “Gia đình tôi cũng biết rằng thu hái càphê xanh sẽ làm giảm chất lượng quả, nhưng không hái quả xanh lẫn quả chín thì mất nhiều nhân công và thời gian để thu hái, còn bị bọn trộm nó tuốt sạch cả cành”.

Khó có thể kiểm soát được

Ông Nguyễn Văn Sinh, phó giám đốc sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Dăk Lăk cho biết, tình trạng trộm cắp càphê của người dân trên địa bàn rất khó phát hiện, các mức hình phạt của chính quyền địa phương chưa đủ sức răn đe, nên bà con nông dân phải tự bảo vệ tài sản của mình. Theo ông Sinh, bà con thường thu hái không theo chính vụ, nhà này hái trước, nhà kia không, hoặc có nhà chấp nhận hái càphê xanh để chạy đua với bọn trộm.

Theo ông Đỗ Ngọc Duyên, giám đốc sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Dăk Nông, cứ đến vụ thu hoạch càphê, tỉnh Dăk Nông lại ra công văn khuyến cáo người nhà nông không được hái càphê quả xanh và nếu ai vi phạm sẽ bị phạt. Nhà nông cũng biết những khuyến cáo đó, nhưng họ vẫn cứ hái càphê quả xanh vì đỡ bị mất trộm hơn, giảm được công hái (vì chỉ hái một lần là xong) và điều quan trọng là vẫn bán được càphê, tuy giá có thấp hơn chút ít.

Việc hái càphê xanh sẽ làm giảm chất lượng quả vì hương càphê sẽ không thơm, vị sẽ nhạt, nhân không đẹp và làm giảm tới 15% sản lượng, khi xuất khẩu sẽ bị khách hàng chê, bị trừ tiền (1 tấn bị trừ tới 150 USD), cho nên, tính ra mỗi năm, ngành càphê Việt Nam bị thiệt hại tới hàng trăm triệu USD.

HÀ TRUNG – LÊ THÀNH