"Gã khùng " đi nuôi trầm trong núi

Nguồn tin: Đồng nai, 20/09/2006
Ngày cập nhật: 25/9/2006

Cái tên Trần Văn Quyến có lẽ không xa lạ gì đối với giới lâm nghiệp ở Đồng Nai. Khi đang "yên vị" ở chức vụ phó giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên, ông Quyến đột ngột xin nghỉ, vay tiền đầu tư lập trang trại trong cái vùng rừng núi heo hút ở xã Núi Tượng, huyện Tân Phú. Lắm người bảo ông là "gã khùng", đang yên lành ở chức vụ ngon ơ, tự nhiên lại bỏ ngang để làm một cái việc mà ai cũng cho là sẽ đi vào con đường... phá sản. Những việc ấy, theo như lời của ông Quyến - "gã khùng" - tâm sự, thì tất cả là do trong người có "máu lâm sinh".

* Ở một nơi sơn thủy hữu tình

Từ bìa rừng Núi Tượng (huyện Tân Phú), giữa buổi trưa nắng, chúng tôi phải đi bộ khoảng 2 cây số nữa, băng qua những cánh đồng rồi leo lên ngọn đồi mới đặt chân tới trang trại của ông Quyến. Đó là một khu đất rộng 20 hecta ở giữa có một ngôi nhà sàn tựa lưng vào vách núi, bao quanh có gần 100 loại cây trồng, từ xoài, quýt, cam đến các cây gỗ quí và nhiều loại "kỳ hoa dược thảo", đặc biệt là có gần 1000 cây dó bầu... Tất cả những cái đó được ông Quyến gọi chung một cái tên là "Sơn Thủy", một trang trại đẹp như mơ ở vùng đất Núi Tượng.

Chủ nhân của trang trại này trạc 50 tuổi, có nụ cười cởi mở, tự tin. Ông Quyến vốn là dân lâm nghiệp thứ thiệt. Tốt nghiệp đại học Nông lâm vào năm 1981, ông về làm việc tại Hạt kiểm lâm huyện Tân Phú và chỉ mấy năm sau được bổ nhiệm làm phó giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên. Thời gian công tác cũng là thời gian mà ông Quyến hoàn thiện cho mình vốn kiến thức, thu được từ thực tế, bên cạnh vốn liếng tri thức, sách vở. Đây còn là cơ hội để ông được đi đến các vườn quốc gia, rừng nguyên sinh trong nước, học hỏi thêm thật nhiều về sinh cảnh rừng, về các loại dã thú. Cho tới năm 1999, ông Quyến xin nghỉ việc và bắt đầu khởi nghiệp lập trang trại vườn rừng. Toàn bộ số tiền đầu tư cho trang trại lên đến 2 tỷ đồng, trong đó có đến hơn 1 tỷ là vốn đi vay. Ngoài các loại cây trái cho thu nhập hàng năm, ông Quyến còn chịu khó đi thu thập khắp mọi nơi về trồng rất nhiều loài gỗ quý, trong đó có nhiều cây hiện đang nằm trong Sách đỏ Việt Nam như: mun, cẩm lai, gõ đỏ, thông đỏ, giáng hương... Nhưng cho đến nay, đặc sắc nhất vẫn là cây dó bầu, một loài cây tạo nên trầm hương quý hiếm. Cây giống trầm hương được anh Quyến mang về từ tỉnh Khánh Hòa và Phú Quốc (Kiên Giang). Vào thời điểm năm 1999, việc đầu tư vào trang trại này thật gian nan, nhất là việc đưa cây dó bầu về trồng ở Núi Tượng - Tân Phú đã làm nhiều người phải ngạc nhiên. Lúc đó, nhiều người thân quen đều cho rằng anh Quyến sẽ mau chóng... bị phá sản. Nhưng cho đến nay, 6 năm đã qua đi, trang trại này ngày càng định hình rõ nét và mang về cho "gã khùng" các khoản thu nhập rất cao từ các loại cây trồng. Chỉ tính thu nhập từ quýt, cam, xoài của năm trước đã mang về cho ông khoảng 800 triệu đồng (chưa trừ chi phí) và đặc biệt là nguồn thu nhập từ việc bán hạt giống cây dó bầu. Mới đây, ông Quyến cũng đã có được 200 triệu đồng từ việc bán 100 cây dó 7 năm cho một người quen để cất lấy tinh dầu trầm. Còn lại 900 cây dó bầu đang được ông Quyến cấy nuôi trầm. Trang trại lúc nào cũng tất bật công việc quanh năm, thường xuyên có từ 15 đến 20 công nhân giúp việc. "Gã khùng" phấn khởi cho biết, chỉ năm nay nữa thôi là có thể lấy lại được toàn bộ chi phí đã đầu tư vào trang trại.

* Phát hiện mới từ con bù xè

Bí quyết để tạo ra trầm hương có chất lượng cao từ lâu luôn được người trồng giữ bí mật. Có nhiều cách để tạo trầm trên cây dó. Có thể dùng khoan khoan cây, phun hóa chất vào để tạo trầm; hay dùng cách thủ công hơn là dùng những miếng thép nhỏ rỉ sét ngâm muối đóng vào thân cây. Quá trình tạo trầm cũng tương tự như nuôi cấy ngọc trai. Thân thể cây dó phải bị gây thương tích thì chúng mới tiết ra dòng nhựa bao bọc lấy vết xước đó, lâu ngày tạo nên trầm hương quý hiếm. Các cách tạo trầm cơ bản đã được nghiên cứu rất kỹ càng, phổ biến rộng rãi, và hầu như bàn tay con người đều phải can thiệp đến. Nhưng trong quá trình chăm sóc, nâng niu từng cây gió bầu trong trang trại của mình, ông Quyến đã tìm ra được một cách tạo trầm có tính đột phá từ con bù xè, loài côn trùng bị bà con nông dân liệt vào loại côn trùng gây hại.

Bù xè khi vừa nở ra ấu trùng liền lập tức chui vào thân cây ăn gỗ với những lỗ đục tròn dài từ 2 đến 3 cm, tự nuôi mình cho đến ngày hóa bướm bay đi. Với những loài cây khác, những lỗ đục trên thân cây gây hại, nhưng với dó bầu, chúng đã bắt cây tiết ra nhựa trầm. Theo ông Quyến thì trầm hương được tạo nên từ cách tự nhiên này sẽ cho trầm nguyên chất, không bị nhiễm sắt như cách khoan cắt thân cây thủ công và trầm sẽ bán được giá cao hơn. Con bù xè có hại đã vô tình tạo trầm hương trên cây dó. Và có lẽ chỉ có những nhà lâm sinh yêu thích cây cối và có con mắt tinh tường như ông Quyến mới để ý tìm ra được. Hiện tại, anh Quyến đã giăng lưới một vùng trang trại, nuôi dưỡng bù xè để tạo trầm hương, không chỉ cho rừng trầm 20 hecta của mình mà còn ươm tạo cây giống trầm hương cho bà con xung quanh nhận về trồng, tăng thêm thu nhập.

"Gã khùng" bây giờ không còn sợ... phá sản nữa, vì sang năm ước tính mỗi năm trang trại của ông sẽ mang về cho ông Quyến lãi ròng gần 500 triệu đồng. Được hỏi rằng có tiếc không khi bỏ một vị trí "ngon" như thế để vào núi trồng cây, bỏ cả vợ con, nhà cửa ở lại TP. Hồ Chí Minh, ông Quyến vui vẻ nói: "Không, mình không hề tiếc vì biết rằng có làm thế thì mình mới thực hiện được ước mơ là có một vườn rừng trồng trầm hương và nhiều cây quý khác. Mình cũng không sợ phá sản vì hơn ai hết, "máu lâm sinh" và gần 20 năm gắn bó với rừng đã giúp mình hiểu rõ từng loài cây trồng trong trang trại, đó là yếu tố quan trọng nhất để thành công".

Có đến thăm trang trại Sơn Thủy một lần mới thấy ông Quyến quả là người nhìn xa trông rộng. Ngồi trên ngôi nhà sàn gió lộng tứ bề, giữa một vùng rừng núi nên thơ, mới thấy thanh thản, thấy rằng chủ nhân của Sơn Thủy không hề "khùng".

Vi Lâm