Chất lượng lúa ở Bến Tre ngày càng cao

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 22/02/2012
Ngày cập nhật: 23/2/2012

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2011 và triển khai kế hoạch công tác năm 2012 của Công ty Lương thực Bến Tre, ông Nguyễn Ngọc Nam - Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực miền Nam lưu ý, Công ty Lương thực Bến Tre xác định nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh hệ thống kho lương thực, cửa hàng tiện ích, tham gia bình ổn thị trường, đảm bảo an ninh lương thực. Công ty kinh doanh đa ngành nghề nhưng phải tập trung thu mua, chế biến, tiêu thụ lúa gạo của nông dân.

Nâng cao chất lượng hạt lúa

Năm 2011, trên địa bàn tỉnh, tổng diện tích gieo sạ vụ lúa Hè Thu là 23.148 ha, vụ Thu Đông 33.818 ha và vụ Đông Xuân 19.790 ha. Tuy diện tích không lớn nhưng chất lượng hạt lúa không ngừng được nâng lên, ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng - ông Huỳnh Quang Đức, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh cho biết. Từ năm 2000 đến nay, trung bình mỗi năm, Trung tâm đã triển khai mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn xuất khẩu và lúa chất lượng cao ở các huyện Ba Tri, Giồng Trôm, Bình Đại, Mỏ Cày, Thạnh Phú với tổng diện tích từ 50 ha trở lên. Hàng năm, Trung tâm đều tổ chức hội thảo đầu bờ, với sự tham gia của đông đảo nông dân và đại diện hội nông dân các xã để nhân rộng mô hình. Phần lớn giống lúa gieo sạ đều được Trung tâm Giống nông nghiệp sản xuất khảo nghiệm, thử nghiệm, giống xác nhận thích hợp điều kiện thổ nhưỡng từng vùng đất và được đưa ra sản xuất đại trà. Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư đảm nhận phần việc xây dựng mô hình, tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận các giống lúa mới, chuyển giao kỹ thuật canh tác nhằm góp phần giảm chi phí đầu vào, giám sát dịch bệnh và tăng năng suất. Hiện, diện tích đất gieo sạ giống lúa kém chất lượng chiếm tỷ lệ chỉ còn khoảng 5%.

Năm 2004, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư thực hiện mô hình lúa - tôm càng xanh và cá, áp dụng kỹ thuật canh tác 3 giảm (giảm giống, giảm thuốc, giảm phân bón) và 3 tăng (tăng năng suất, tăng phẩm chất và tăng lợi nhuận) ở huyện Thạnh Phú. Điểm đáng chú ý là trong suốt vụ lúa hoàn toàn không sử dụng thuốc hóa học để can thiệp vào sự sinh trưởng và phát triển của cây. Ông Nguyễn Văn Sua, ở ấp An Ngãi A, xã An Thạnh (Thạnh Phú) nhớ lại: Đất của gia đình tôi mỗi năm chịu ảnh hưởng 6 tháng nước ngọt và 6 tháng nước mặn, chỉ canh tác vụ lúa mùa địa phương, năng suất bấp bênh. Một công đất cấy lúa thu hoạch từ 7 - 10 giạ. Rồi phong trào nuôi tôm sú phát triển, ông Sua chuyển đất lúa sang nuôi tôm chuyên canh. Tôm nuôi thu hoạch được vài vụ thì rủi ro liên tiếp, khó khăn chồng chất, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình. Qua sự động viên, hướng dẫn của cán bộ Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư, gia đình ông chuyển sang thực hiện mô hình lúa - tôm. Ông Sua nói: Gia đình tôi áp dụng đúng quy trình canh tác lúa - tôm ngay từ khâu chuẩn bị đất bằng phẳng, dọn sạch rong rêu, làm đường rãnh để rửa phèn, rửa mặn, điều tiết nước và để tôm cá di chuyển lên xuống. Ông áp dụng phương pháp sạ thưa, sạ hàng, một hecta đất chỉ tốn từ 80 - 100 kg lúa giống, giảm chi phí, thời gian canh tác ngắn, lúa ít bị sâu bệnh. Trong suốt quá trình canh tác, ông chỉ bón phân khi thật sự cần thiết và không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thỉnh thoảng cho nước vào ngập đến ngọn cây lúa để tôm, cá tiếp cận tiêu diệt côn trùng. Vụ lúa - tôm càng xanh thu hoạch cũng vào thời điểm nước mặn, ông Sua tiến hành phơi ao, bón vôi, rồi đưa nước vào ao tạo màu nước để nuôi tôm sú. Đề cập đến hiệu quả kinh tế trên phần diện tích đất 2 ha, ông Sua cho biết, vụ lúa - tôm trừ chi phí các khoản còn lợi nhuận gần 41,5 triệu đồng, tôm sú lợi nhuận hơn 92 triệu đồng. Mô hình lúa - tôm chi phí đầu tư thấp nhưng đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững. Đây là yếu tố quan trọng để mô hình tạo sự lan tỏa mạnh mẽ. Hiện nhiều hộ dân ở ba huyện biển Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú đã áp dụng mô hình này.

Bán được giá cao

Theo ông Huỳnh Quang Đức, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đánh giá cao hiệu quả của mô hình tôm - lúa; xem đây là mô hình phát triển bền vững, vừa tăng thu nhập cho hộ dân vừa bảo vệ môi trường và tạo sản phẩm sạch, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi khắt khe của thị trường khó tính. Thời gian qua, các ngành, các cấp đã đồng hành cùng nông dân sản xuất lúa thành phẩm đạt chất lượng cao, vấn đề tiếp theo là các thương lái, doanh nghiệp, công ty nên gắn kết thu mua với giá cả hợp lý để đảm bảo đôi bên cùng có lợi.

Ông Lý Thế Huy - Quyền Trưởng Phòng Kế hoạch Kinh doanh của Công ty Lương thực Bến Tre cho rằng, lúa nông dân Bến Tre gieo sạ vụ Đông Xuân và Hè Thu có chất lượng rất tốt, riêng vụ Hè Thu do ảnh hưởng thời tiết, nắng không tốt nên độ ẩm trong lúa còn cao, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng. Tuy vậy, so với các tỉnh trong khu vực thì lúa Bến Tre vẫn vượt trội về chất lượng. Do chất lượng cao nên lúa của Bến Tre chỉ tiêu thụ trong nước, giá thu mua luôn cao hơn lúa xuất khẩu từ 300 - 500 đồng/kg. Năm 2011, công ty thu mua lúa của nông dân ở 2 vụ Đông Xuân và Thu Đông với số lượng 2.500 tấn, tập trung ở cánh đồng mẫu 50 ha ở xã Tân Xuân (Ba Tri). Nhưng năm 2012, ngay vụ lúa Đông Xuân, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã đồng ý phân bổ chỉ tiêu cho công ty thu mua với sản lượng 10.000 tấn lúa trong tỉnh và 5.000 tấn lúa ngoài tỉnh. Công ty đã triển khai kế hoạch 2 kho Bình Chánh và Đồng Gò thu mua sản lượng 3.000 tấn, kho Mỹ Chánh và Bến Tàu (Ba Tri) thu mua sản lượng 2.000 tấn, kho ở Thành Thới B (Mỏ Cày Nam) thu mua sản lượng 5.000 tấn. Xí nghiệp Lương thực (trực thuộc công ty) ở các huyện đang gắn kết với nông dân để thu mua lúa. Theo thông báo của Bộ Tài chính, giá thành sản xuất 1 kg lúa vụ Đông Xuân ở Bến Tre, với chi phí là 4.070 đồng và công ty đã thống nhất với Sở Tài chính tỉnh giá thu mua định hướng là 5.500 đồng/kg (lúa độ ẩm từ 16 - 16,5), đảm bảo nông dân vẫn có lãi tối thiểu 30%. Tuy nhiên, ngay thời điểm nông dân thu hoạch lúa, công ty vẫn phải cạnh tranh giá với thương lái trong thu mua để khuyến khích nông dân sản xuất lúa chất lượng cao và được hưởng thêm lợi nhuận.

Trần Quốc