Tây Ninh: Vấn nạn mía cháy - Đã xác định được “thủ phạm”?

Nguồn tin: Báo Tây Ninh, 05/03/2012
Ngày cập nhật: 8/3/2012

Đến cuối tháng 2.2012, theo thông tin từ các nhà máy chế biến mía đường thì lượng mía cháy đưa về các nhà máy chiếm tỷ lệ rất cao. Cụ thể, ở nhà máy đường SBT, lượng mía cháy chiếm xấp xỉ gần 40% tổng sản lượng mía tiêu thụ. Ở nhà máy đường Biên Hoà, lượng mía cháy chiếm hơn 20% tổng sản lượng tiêu thụ trong vụ mía đang thu hoạch hiện nay.

Cảnh sát PCCC dập lửa cứu mía cho dân

Tất nhiên, nông dân là người gánh chịu hậu quả nặng nề, phải chịu thiệt thòi do mía cháy gây ra. Các nhà máy cũng cho rằng họ cũng chịu thiệt khi phải tiêu thụ sản lượng mía cháy khổng lồ. Vậy liệu có ai đó có lợi đằng sau các vụ cháy mía hay không? Theo một lãnh đạo Nhà máy đường Nước Trong, tỷ lệ mía cháy do bị đốt vì động cơ “thù ghét cá nhân” có thể có nhưng với tỷ lệ “rất, rất nhỏ”, chiếm diện tích không đáng kể so với diện tích mía cháy khổng lồ trong toàn tỉnh Tây Ninh hiện nay. Mặt khác, nếu vì tư thù, người đốt mía không nhất thiết phải chờ đến thời điểm mía sắp thu hoạch mới “phóng hoả”, bởi họ có thể đốt mía vào thời điểm trước đó, lúc cây mía còn đang thời kỳ sinh trưởng, thiệt hại sẽ còn nặng nề hơn.

Theo những nông dân bị thiệt hại do mía cháy cho biết, khi mía cháy, họ phải cầu cứu “đầu công” cho nhân công thu hoạch mía sớm chừng nào hay chừng ấy để kéo giảm phần nào thiệt hại. Và một tình trạng khá phổ biến đã xảy ra: Đầu công thừa nước đục thả câu, “ép” nông dân trồng mía phải chấp nhận thuê thu hoạch, “tăng bo” với mức giá gấp rưỡi, gấp đôi giá thu hoạch, “tăng bo” mía tươi. “Trong khi đó, thời gian thu hoạch mía cháy nhanh gấp rưỡi, gấp 2 lần thu hoạch mía tươi do mía bị cháy không còn lá, thân và gốc mía trống trải, dễ chặt. Cộng với giá chặt, “tăng bo” cao, thu nhập của đầu công và nhân công chặt mía, “tăng bo” mía càng cao. Nghịch lý này đặt ra câu hỏi: Ai là người có lợi sau khi mía bị cháy? Từ đó, chúng tôi có thể xác định được nguyên nhân làm cho mía bị cháy rất nhiều trong thời điểm thu hoạch”, lãnh đạo Nhà máy đường Nước Trong phân tích.

Xác định được “cái gốc” của vấn nạn mía cháy, Nhà máy đường Nước Trong đã đề ra giải pháp kiên quyết: Phải “quản lý chặt đầu công, nhân công thu hoạch mía”, đồng thời áp dụng biện pháp “ngược” so với ở các nhà máy khác: Tiền công thu hoạch mía cháy thấp hơn giá thu hoạch mía tươi. Cụ thể: Nếu giá thu hoạch mía tươi là 180.000 đồng/tấn thì giá thu hoạch mía cháy giảm từ 15% đến 10% (tuỳ thời điểm). Tuy nhiên, Nhà máy lại có chính sách động viên, khen thưởng những nhân công, đầu công thu hoạch mía tốt trong suốt vụ bằng hình thức thưởng 4.000 đồng/tấn vào cuối vụ. Tổng cộng, số tiền thưởng cho mỗi người sau một vụ thu hoạch là không nhỏ, điều này đã khích lệ nhân công lao động tốt hơn.

Hiện trong tổng diện tích vùng nguyên liệu mía thuộc Nhà máy đường Nước Trong có 53 đầu công, đều do Nhà máy quản lý, điều động khâu thu hoạch. Đến cuối tháng 2.2012, tổng sản lượng mía đưa về Nhà máy đường Nước Trong tiêu thụ là 206.000 tấn, trong đó, sản lượng mía cháy chiếm 17%. Tuy nhiên, lãnh đạo Nhà máy khẳng định: Chỉ khoảng một nửa trong số này là bị đốt, còn lại là do bị cháy lan do nằm cạnh ruộng mía thuộc vùng nguyên liệu của các nhà máy khác!

Nếu nguyên nhân mía cháy đã được xác định, và nếu các nhà máy “đoàn kết” lại trong việc áp dụng biện pháp trả công thu hoạch mía cháy thấp hơn công thu hoạch mía tươi và “quản lý chặt đầu công”, thì hy vọng rằng trong vụ thu hoạch năm sau, diện tích mía cháy sẽ bị thu hẹp. Đồng thời từ đó, diện tích trồng mía mới ở các vùng nguyên liệu trong tỉnh sẽ tăng đáng kể?

Theo một cán bộ phòng nguyên liệu thuộc Nhà máy đường Nước Trong, dự kiến đến trung tuần tháng 3.2012, Nhà máy sẽ kết thúc vụ chế biến với tổng sản lượng mía dự kiến là 227.000 tấn, cao nhất từ trước đến nay. Năng suất bình quân cũng đạt cao nhất từ trước đến nay: 76 tấn/ha.

Trong vụ thu hoạch 2012 - 2013 tới đây, dự kiến diện tích mía sẽ thu hẹp khoảng 500 ha do Nhà máy không tiếp tục đầu tư một số vùng nguyên liệu cho năng suất thấp. Tổng diện tích vùng nguyên liệu mía còn lại của Nhà máy khoảng 2.800 ha. Ngược lại, nhà máy sẽ tập trung áp dụng các biện pháp trong canh tác, thu hoạch để nâng công suất phục vụ cho khâu chế biến.

Bảo Tâm