Pác Nặm (Bắc Kạn): Trồng xen canh ngô và cây đỗ trên đất đồi

Nguồn tin: Báo Bắc Kạn, 16/04/2012
Ngày cập nhật: 17/4/2012

Khoảng 3 năm trở lại đây việc phát triển cây ngô lai kết hợp với cây đỗ mèo (tên gọi địa phương) đã mang lại những giá trị kinh tế đáng kể cho người dân xã Cổ Linh (Pác Nặm - Bắc Kạn). Để nhân rộng mô hình này, xã đã có những chính sách, biện pháp nhằm khuyến khích người dân phát triển.

Vụ xuân 2012, xã Cổ Linh gieo trồng khoảng 600 ha ngô đồi, trong đó có 200 ha sẽ trồng xen với cây đỗ mèo.

Là một gia đình thuần nông với diện tích nương đồi khá rộng nhưng từ năm 2010 trở về trước gia đình ông Thào Văn Man, thôn Bản Cảm vẫn thuộc diện hộ nghèo. Cuộc sống của gia đình chỉ thay đổi khi ông phát triển mạnh cây ngô lai. Năm 2011, nhờ mạnh dạn đầu tư thâm canh cây ngô lai đã giúp gia đình ông Man thoát nghèo. Trong năm 2012 này, gia đình ông Man mở rộng diện tích cây ngô lai lên khoảng 3 ha và trở thành một trong những hộ có diện tích trồng ngô lớn nhất của xã Cổ Linh.

Câu chuyện thoát nghèo từ cây ngô lai của gia đình ông Man ở xã Cổ Linh không phải là hiếm gặp. Chủ tịch UBND xã Nguyễn Văn Thành cho biết: Thành quả giảm nghèo từ 54,3% năm 2010, xuống còn 49,36% năm 2011 của Cổ Linh có vai trò đóng góp quan trọng từ cây ngô lai. Trong khoảng 5 năm trở lại đây, diện tích trồng ngô đồi của xã đã tăng lên gần gấp 2 lần. Động lực khiến diện tích cây ngô đồi của xã tăng mạnh chính là nhờ sử dụng các giống ngô lai mang lại năng suất và giá trị cao hơn cho người dân. Việc đẩy mạnh tuyên truyền, tích cực hỗ trợ kỹ thuật và kinh phí đã giúp người dân có điều kiện sử dụng ngày càng nhiều hơn các giống ngô lai.

Trong năm 2011, xã đã dùng 172 triệu đồng nguồn vốn sự nghiệp Chương trình 30a để hỗ trợ mua phân bón và giống ngô lai cho những hộ dự kiến có thể thoát nghèo. Sự hỗ trợ này thực sự là nguồn động lực to lớn để các hộ nghèo có điều kiện phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo. Năm 2011, toàn xã gieo trồng được 400 ha ngô thì năm 2012, con số này đã tăng lên khoảng 600 ha.

Đi cùng với cây ngô lai, diện tích cây đỗ mèo trồng xen với ngô đồi cũng được mở rộng. Vốn là loại cây được người dân vùng cao trồng xen trên các nương ngô để tạo thêm nguồn lương thực phục vụ cho chăn nuôi, nhưng từ khi được các thương lái thu mua, đỗ mèo đã thực sự mang lại nhiều giá trị. Không mất tiền mua giống và phân bón, không tốn công chăm sóc nên cây đỗ mèo rất phù hợp với điều kiện canh tác trên nương đồi của người dân vùng cao. Sau khi ngô phun râu, người dân bắt đầu tra hạt giống đỗ mèo xuống với khoảng cách 3 cây ngô tra 1 hạt đỗ. Đến khi thu hoạch xong, thân ngô sẽ là giá đỡ để cây đỗ phát triển. Với giá thu mua khoảng 10.000 - 14.000 đồng/kg, 1 ha cây đỗ mèo cho thu nhập cao gấp 1,5 – 2 lần so với trồng ngô. Hơn thế, đỗ mèo còn là loại cây có tác dụng bảo vệ và cải tạo đất rất tốt. Sau khi ngô thu hoạch, cây đỗ mèo phát triển mạnh che phủ mặt đất nên giúp đất giảm bớt bị xói mòn và khô cằn. Hơn thế, đỗ mèo còn có khả năng cố định đạm nên giúp cải tạo đất.

Chị Đặng Thị Thuyết, thôn Bản Nghè cho biết: Năm trước gia đình chị chỉ trồng xen cây đỗ mèo vào một phần diện tích khoảng gần 1 ha ngô nhưng đã thu được 7 triệu đồng tiến bán hạt đỗ. Năm nay gia đình sẽ mở diện tích trồng xen này.

Nhận thấy giá trị kinh tế từ việc kết hợp giữa phát triển cây ngô lai trồng xen với đỗ mèo, vụ xuân này UBND xã Cổ Linh đã chỉ đạo thôn Bản Cảm thực hiện thí điểm làm thêm giá đỡ bằng cọc tre để cây đỗ có điều kiện phát triển mạnh hơn từ đó giúp gia tăng sản lượng. Nếu thành công, cách làm này sẽ được nhân rộng trong toàn xã những năm tới.

Dù đã mở rộng diện tích từ 40 ha năm 2011 lên khoảng 200 ha vào năm nay, nhưng tiềm năng phát triển cây đỗ mèo trồng xen ngô đồi ở Cổ Linh là còn rất lớn. Tuy nhiên để mô hình này thực sự mang lại giá trị kinh tế cao và bền vững cho người dân rất cần sự quan tâm hỗ trợ từ phía cấp, ngành chức năng, nhất là vấn đề tìm đầu ra ổn định cho hạt đỗ mèo.

X.N