Từ năm 2008 trở về trước, có đến 80% diện tích thảo quả được người dân thu hái non, nên năng suất và chất lượng thấp. Đến nay, tình hình đã thay đổi, 90% diện tích thảo quả được thu hái vào tháng 10 thay cho tháng 8 như trước đây. Đó là tín hiệu tích cực trong thay đổi nhận thức của người dân về phương thức phát triển sản xuất loại cây lâm nghiệp ngoài gỗ có giá trị. Đây cũng là thành công bước đầu của Chương trình hợp tác "Phát triển chuỗi giá trị thảo quả giai đoạn 2008 - 2012" được Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp với Tổ chức Phát triển của Hà Lan tại Việt Nam (SNV).

Tìm hiểu nguyên nhân, chúng tôi được biết, lý do thu hoạch thảo quả non là để người dân có thời gian và nhân lực gặt lúa mùa. Lý do khác, tình trạng trộm cắp thảo quả gần đây khá phức tạp, nương thảo quả thường cách xa nơi ở, nên người dân chấp nhận thu hái non để tránh mất mát. Bà Lý Tả Mẩy, thôn Cán Hồ B, xã Bản Khoang (Sa Pa) cho biết: "Ngày trước, vào tháng 8, người dân trong xã tiến hành thu hái thảo quả; không hái sớm, người xấu cũng trộm mất, tiếc lắm". Theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp và PTNT, thu hoạch non sẽ khiến năng suất thấp, chất lượng thảo quả kém hơn, bởi hạt thiếu độ cay, lượng tinh dầu giảm, để một thời gian, hạt thảo quả non sẽ bị ẩm mốc. Chính vì vậy, năng suất những năm trước đây thường thấp, 10 kg quả tươi mới thu được 1,5 - 1,7 kg quả khô; ngoài ra, sấy thảo quả non tốn nguyên liệu hơn.

Chuẩn bị sấy thảo quả.

Ông Lê Tân Phong, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh khẳng định: Thảo quả giúp người dân vùng cao xóa đói, giảm nghèo và làm giàu. Vì vậy, nâng cao nhận thức của người dân, thay đổi tập quán canh tác là yếu tố quan trọng tạo sự phát triển bền vững cho cây thảo quả và rừng trồng. Trong những năm gần đây, việc xây dựng và cam kết thực hiện quy ước về thảo quả ở từng địa phương đã giải quyết được tình trạng thu hái non, giúp người dân chuyển từ sản xuất tự phát sang sản xuất tự giác và khoa học. Một số nơi, người dân quy ước không mở rộng diện tích thảo quả trên rừng đặc dụng, mà chỉ trồng mới trên đất rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Hầu hết các địa phương, bà con đã thống nhất chỉ thu hái quả thảo quả khi đã chín. Thời điểm thu hoạch thảo quả hằng năm do UBND xã quyết định, trên cơ sở căn cứ vào thời vụ, thời tiết cụ thể mà hướng dẫn bà con thu hoạch để đảm bảo chất lượng. Đồng thời, UBND xã nghiêm cấm sử dụng hóa chất, chất phụ gia gây mất vệ sinh an toàn trong quá trình thu hoạch và sấy thảo quả.

Cơ quan khuyến nông tập trung đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng trong nhân dân theo hướng khuyến khích các tổ chức, hộ gia đình, cộng đồng dân cư áp dụng phương pháp sơ chế, sấy khô thảo quả mà không sử dụng củi, hoặc bằng lò tập trung sử dụng nhiên liệu sấy tổng hợp… Các xã cũng tăng cường hướng dẫn người dân làm các lò sấy tiết kiệm nguyên liệu để bảo vệ đa dạng sinh học của rừng tự nhiên, giải quyết hài hòa lợi ích giữa sản xuất gắn với bảo vệ rừng. Thúc đẩy liên kết giữa chính quyền địa phương với tư thương có uy tín để thu mua thảo quả tại trung tâm xã hoặc cụm xã, giảm dần các đầu mối thu mua trung gian thiếu độ tin cậy nhằm giảm rủi ro cho nông dân. Đồng thời, các địa phương đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại thông qua hội chợ mua bán thảo quả, quảng bá trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Đến nay, các xã trồng cây thảo quả đã thành lập được tổ bảo vệ thảo quả tại các thôn. Thời gian thu hoạch thảo quả được thống nhất, đồng bộ đã giúp chất lượng, năng suất thảo quả tăng lên, giá trị sản lượng của thảo quả tăng từ 15% - 20%. Việc thay đổi tập quán canh tác của người dân là không đơn giản, nhưng khó khăn đó đã và đang được các địa phương giải quyết từng bước.

Phương Thảo

Các tin mới:

 

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119