Ði tìm cây bơ "thần tài" (bài 2)

Chọn “bơ tứ quý” cho mùa sau

Bước ra từ cuộc thi, “bơ 034” trở thành “thần tài” trong khu vườn chuyên canh hoặc xen canh cà phê trong và ngoài tỉnh Lâm Ðồng. Tiếp nối thành công này, Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Ðồng đã bình tuyển thêm nhiều giống “bơ tứ quý”, mở ra nhiều triển vọng mới làm giàu cho nông dân.

“Bơ thần tài” 034 cơm vàng hạt lép, trồng xen canh thu bạc tỷ mỗi năm. Ảnh: V.Việt

Từ “bơ thần tài” thu nhiều tỷ đồng

Trở lại cuộc thi vào tháng 6/2009 do Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng tổ chức, “bơ thần tài” 034 sau khi công nhận cây giống đầu dòng đã được chủ nhân Dậu Loan không ngừng tìm hiểu, nghiên cứu thêm nhiều biện pháp nhân giống khác nhau, kết quả đã đúc kết quy trình ghép mầm chồi trong nhà kính. Năm 2010, Dậu Loan “trình làng” 1.000 cây bơ 034 ghép đầu tiên đã được nhà vườn các xã Lộc Phú, Lộc Đức, Lộc Nam của huyện Bảo Lâm tìm mua hết về trồng xen canh với cây cà phê. Đến năm 2011, Dậu Loan đồng loạt xuất vườn 1.000 cây bơ ghép để trồng xen canh trong chính diện tích cà phê trang trại của mình, mật độ 150 cây/ha. Trong 2 năm 2016, 2017, 1.000 cây bơ 034 thế hệ F1 này chính thức đủ số tuổi, “chung sức” cùng với cây bơ 034 “mồ côi” giống gốc cung cấp mầm chồi cho Trang trại Dậu Loan mỗi năm sản xuất từ 15 - 20.000 cây ghép như đã nêu trong bài viết trước.

Kết thúc năm 2017, bơ ghép 034 ở Trang trại Dậu Loan và ở các diện tích xen canh cà phê khác trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng, trung bình mỗi ha trồng 150 cây sinh trưởng từ 4 - 7 năm tuổi đã đạt tổng sản lượng 15 tấn trái. Nhân với 150.000 đồng/kg (không đủ bán theo nhu cầu khách hàng) thành tổng doanh thu hơn 2,25 tỷ đồng. Trừ hết mọi chi phí vẫn còn thu lãi ròng 2 tỷ đồng/ha. Chưa kể số thu cà phê nhân trên diện tích 1 ha này.

Ðến chọn “bơ tứ quý” cho mùa sau

Cuộc thi đáng kể tiếp theo vào ngày 10 tháng 6 năm 2014, Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng đã bình tuyển 6 cây giống bơ đầu dòng đoạt giải (gồm 1 giải nhất, 1 giải nhì, 2 giải 3 và 2 giải khuyến khích) với những đặc tính vượt trội như: sinh trưởng tốt, năng suất cao và ổn định, chất lượng trái ngon, hình dáng đẹp…

Đặc biệt trong số đó có 5 cây “bơ tứ quý” thu hoạch cả chính vụ và trái vụ đã khai sinh những tên mới là BLĐ/041, BLĐ/045, BLĐ/046, BLĐ/047 và BLĐ/056. Theo đó, cây bơ đoạt giải nhất BLĐ/056 của hộ ông Phạm Hoàng Lư, địa chỉ Thôn 6, xã Lộc An, huyện Bảo Lâm. Nguồn gốc của cây bơ này vào mùa mưa năm 1990, ông Lư ra chợ mua trái bơ về ăn thấy thơm ngon, nên giữ lại hạt gieo ươm trong vườn cho những mùa sau thu hái. Đến thời điểm đi thi, cây sinh trưởng 24 năm tuổi, phát triển tốt, năng suất trái 2 vụ/năm, trái lớn, dạng bầu dài, thịt vàng, dẻo, béo. Tại hội thi đã thuyết phục ban giám khảo khi kiểm tra, đánh giá chất lượng trái bơ với tổng điểm đạt 94,5/100 điểm.

Tương tự, 3 cây bơ trái vụ ở Bảo Lộc đoạt 1 giải nhì là BLĐ/047 (hộ ông Trịnh Văn Điện, Thôn 10, xã ĐamBri,) và 2 giải 3 gồm BLĐ/045 (hộ ông Nguyễn Viết Đạo, Tổ 18, Phường 2), BLĐ/046 (hộ ông Trần Minh Hồng, số 54A, Lý Thái Tổ, Phường 2) đều được chủ nhân mua ngoài thị trường về ăn cảm nhận hương vị đặc biệt rồi ươm hạt ngay trong khu vườn của mình để “tự cung tự cấp” lâu dài. Cây bơ khi thu hoạch trái đi thi đoạt 1 giải nhì và 2 giải ba này có tuổi trồng từ 15 - 20 năm, có cây thu hoạch cân nặng 1 kg/trái.

Còn lại 2 cây “bơ tứ quý” đoạt giải khuyến khích đều trồng trên địa bàn huyện Bảo Lâm, được chủ hộ thu thập từ mầm của cây bơ mẹ (cây bơ hạt) tại phường Lộc Phát, Bảo Lộc. Đó là cây bơ BLĐ/041 (hộ ông Bùi Văn Chính, Thôn 12, xã Lộc Ngãi) ghép mầm lên cây bơ hạt trong vườn nhà vào năm 2008. Đến nay, trái bơ BLĐ/041 thu hoạch có chất lượng ổn định cơm vàng, rất dẻo, béo, không xơ.

Và cây bơ BLĐ/043 (hộ ông Nguyễn Văn Thể, Thôn 3, xã Tân Lạc) ghép mầm lên cây bơ hạt trong vườn nhà vào năm 2006, đậu trái có hình dạng trái bí, người tiêu dùng khá ưa chuộng.

Đến tháng 10 năm 2014, Sở NN&PTNT Lâm Đồng ra quyết định công nhận 6 cây bơ đoạt giải nêu trên đáp ứng các tiêu chuẩn cây đầu dòng. “Việc đăng ký và cấp chứng nhận cây đầu dòng cho 6 cây bơ đoạt giải là cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ sở sản xuất và nông hộ khai thác nguồn vật liệu phục vụ công tác phát triển giống, đồng thời giúp lưu giữ, bảo tồn nguồn gen quý hiếm, làm phong phú thêm cho bộ giống bơ của tỉnh Lâm Đồng...”,Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng khẳng định.

Thu thập trong 3 năm liên tiếp (năm 2015- 2017), Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng đánh giá 6 cây bơ đầu dòng bình tuyển có khả năng sinh trưởng tốt, không bị sâu bệnh hại, trọng lượng và năng suất trái ổn định qua các năm. Cụ thể xây dựng vườn mô hình nhân chồi 1.500 m2 tại hộ bà Lê Thị Bảo Yến (Thôn 9, xã Tân Lạc, Bảo Lâm), mật độ 444 cây/ha. Bước qua năm thứ 2 và thứ 3, mỗi cây bơ đầu dòng ở đây đạt lần lượt 21 và 29 cành. Mỗi cành khai thác từ 2 đến 4 chồi ghép.

Riêng tại Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng (51, Hà Giang, Bảo Lộc), vườn sản xuất giống bơ đầu dòng 500 m2 nhà kính có bố trí hệ thống tưới, hệ thống lưới che ánh sáng, đạt quy mô 20.000 bầu ươm/năm. Kết quả Trung tâm đã xuất vườn cung cấp nông dân giống bơ ghép “tứ quý” trồng đại trà 14.800 cây (năm 2014 - 2015) và 15.000 cây (năm 2015 - 2016).

Kết quả, Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao kỹ thuật cây công nghiệp và cây ăn quả Lâm Đồng đã chuyển giao cho các nông hộ chủ vườn giống bơ đầu dòng về 2 quy trình trồng, chăm sóc vườn nhân chồi và kỹ thuật khai thác mầm ghép. Đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá từ nay đến giai đoạn cây bơ giống đầu dòng kinh doanh ổn định, từ đó khuyến cáo nông dân các giải pháp kỹ thuật đầu tư phù hợp, hiệu quả từng vùng sinh thái ở Lâm Đồng…

VĂN VIỆT

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước