Ngành thủy sản TP Cần Thơ: Tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết chuỗi

Nuôi trồng thủy sản là một trong những thế mạnh của TP Cần Thơ. Tuy nhiên, do khâu tổ chức sản xuất nhỏ lẻ, manh mún; cơ sở hạ tầng còn nhiều yếu kém; đặc biệt là thị trường xuất khẩu ngày càng có nhiều quy định khắt khe, ngành thủy sản thành phố đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều ý kiến cho rằng, để khắc phục tồn tại trên, thành phố cần một chiến lược tổng thể, hướng đến mục tiêu phát triển ngành nuôi trồng thủy sản bền vững, đáp ứng tốt yêu cầu thị trường trong nước và phục vụ xuất khẩu.

Khó ở "đầu ra"

Thu hoạch cá tra ở quận Thốt Nốt.

Theo Chi cục Thủy sản TP cần Thơ, từ đầu năm đến nay, các dự án đầu tư, đề tài khoa học công nghệ phục vụ phát triển nuôi trồng thủy sản trong quy hoạch được cơ quan quản lý ngành kết hợp với các viện, trường triển khai thực hiện tạo động lực phát triển ngành thủy sản. Thêm vào đó, được sự chỉ đạo sâu sát của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), đơn vị được phân bổ kinh phí các chương trình ngay từ đầu năm nên chủ động trong việc triển khai thực hiện kế hoạch đề ra. Tính đến tháng 7-2017, diện tích thả nuôi thủy sản toàn thành phố là 5.133 ha, đạt 48,9% so với kế hoạch năm. Trong đó, diện tích nuôi cá tra 538ha, cá đồng nuôi chuyên (cá rô, cá trê, cá thát lát, cá sặc rằn) 202 ha và cá mương vườn hơn 1.960ha. Diện tích đã thu họach là 1.582ha, với sản lượng khoảng 89.286 tấn, đạt 45,6% so với kế hoạch năm. Tổng diện tích nuôi thủy sản an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn trên địa bàn thành phố hơn 197ha. Trong đó, có khoảng 187,3 ha theo tiêu chuẩn VietGAP, 10ha theo tiêu chuẩn BAP, ASC.

Bên cạnh một số kết quả đạt được, ngành nuôi trồng thủy sản thành phố vẫn còn không ít những bất cập và phải đối mặt với hàng loạt thách thức. Điển hình như: kết cấu hạ tầng còn yếu kém, nguồn lợi thủy sản tự nhiên đang có xu hướng giảm. Bên cạnh đó, môi trường nuôi thủy sản đang có dấu hiệu suy thoái; dịch bệnh phát sinh; sự mất cân đối giữa cung và cầu, đặc biệt là đầu ra còn bấp bênh. Ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP Cần Thơ, cho biết: "Một số loài thủy sản nuôi hiện nay như cá lóc, thát lát, sặc rằn... giá bán thường thấp hơn giá thành sản xuất nên các hộ nuôi thua lỗ, gặp khó khăn trong tái đầu tư. Riêng đối với con cá tra, liên tục trong các năm qua, giá cá thương phẩm luôn biến động ở mức thấp; giá cá giống không ổn định, gây khó khăn cho người nuôi nên ảnh hưởng đến việc áp dụng quy phạm thực hành nuôi tốt, cũng như quy trình nuôi tiên tiến".

Theo Bà Nguyễn Thị Mãi, Phó Trưởng phòng Kinh tế quận Thốt Nốt, đa số các hộ nuôi cá tra trên địa bàn quận chỉ ký hợp đồng mua bán với doanh nghiệp chế biến (Nha Trang, Nam Việt, Bình An, Hùng Vương, Vĩnh Hoàng, Ngọc Xuân…) khi cá đạt kích cỡ thương phẩm. Do đó, giá cả thường không ổn định, lệ thuộc vào thị trường tiêu thụ từng thời điểm nên đôi khi hộ nuôi không thu được lợi nhuận. "Giá thành sản xuất cá tra hiện nay vào khoảng 20.500 - 21.000 đồng/kg. Như vậy, từ đầu năm đến nay, khoảng từ tháng 2 đến tháng 4-2017, giá cá tra nguyên liệu dao động ở mức 24.000 – 27.000 đồng/kg, người nuôi lời 4.000 - 6.000 đồng/kg. Còn những tháng còn lại giá cá tra dao động từ 21.500 – 22.000 đồng/kg và hiện nay đang ở mức từ 22.000 – 22.500 đồng/kg, người nuôi chỉ hòa vốn"- bà Nguyễn Thị Mãi nói.

Nhiều ý kiến cho rằng, phát triển nuôi trồng thủy sản của thành phố hiện nay vẫn chưa xứng với tiềm năng. Điều này do nhiều nguyên nhân. Song nguyên nhân chính là do thiếu sự đầu tư về kết cấu hạ tầng cho các vùng nuôi thủy sản tập trung. Việc triển khai mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP… là hướng phát triển tất yếu. Tuy nhiên, còn gặp nhiều khó khăn như: mức phí chứng nhận các tiêu chuẩn còn cao, điều kiện nuôi chưa đáp ứng tốt theo quy định (hệ thống cấp, thoát nước, ao lắng, lọc, xử lý,…).

Phát triển bền vững

Trong bối cảnh đối mặt nhiều khó khăn như hiện nay, các quận, huyện trên địa bàn thành phố tìm hướng "mở đường" cho ngành thủy sản. Ông Phan Văn Năm, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Vĩnh Thạnh, nói: "Hướng đến sự bền vững trong khai thác, nuôi trồng thủy sản, Vĩnh Thạnh tiếp tục mở rộng diện tích nuôi tôm, cá trên ruộng, ao, vùng nước ngập. Đồng thời, xây dựng mô hình và đánh giá hiệu quả nuôi thủy sản trong mùa lũ để có kế hoạch nhân rộng. Ngoài ra, huyện cũng khuyến khích phát triển các mô hình nuôi thủy sản theo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm tăng giá trị và chất lượng sản phẩm và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường". Đối với đối tượng nuôi chủ lực là cá tra, nhiều ý kiến cho rằng, thành phố cần tổ chức lại sản xuất theo hướng hình thành các tổ chức liên kết, chuỗi sản xuất liên kết theo hình thức khép kín. Ngoài ra, ngành nông nghiệp tiếp tục triển khai xây dựng mô hình trình diễn một số đối tượng nuôi thủy sản có giá trị kinh tế như tôm càng xanh toàn đực, cá chạch lấu, lươn đồng nhằm đa dạng hóa đối tượng nuôi.

Nhiều địa phương đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra để ngăn chặn tình trạng khai thác, đánh bắt thủy sản trái phép. Tại huyện Phong Điền, trong 6 tháng đầu năm 2017, huyện triển khai được 45 đợt tuần tra bảo vệ nguồn lợi thủy sản, vận động giao nộp 10 thiết bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản và xử phạt hành chính 11 trường hợp với tổng số tiền là 6,95 triệu đồng. Đồng thời, phối hợp với các bên có liên quan kiểm tra tình hình sử dụng ghe cào trên địa bàn huyện Phong Điền và quận Cái Răng phát hiện 5 trường hợp, cho viết 4 cam kết và xử phạt hành chính 1 trường hợp với số tiền 3 triệu đồng. Song song đó, huyện đặc biệt nghiêm cấm tình trạng đánh bắt thủy sản bừa bãi như dùng chất độc, xuyệt điện, bắt tất cả các loài cá nhỏ, cá đang trong mùa sinh sản...

Theo ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP Cần Thơ, một trong những vấn đề thị trường và người tiêu dùng hết sức quan tâm hiện nay là thực phẩm đảm bảo chất lượng và an toàn. Vì vậy, Chi cục Thủy sản tăng cường công tác kiểm tra, tuyên truyền thông qua các lớp tập tuấn an toàn thực phẩm và phổ biến kiến thức pháp luật trong nuôi trồng thủy sản đến các hộ nuôi và các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực thủy sản. Riêng đối với con cá tra, thành phố hỗ trợ chứng nhận VietGAP theo kế hoạch "Hỗ trợ cơ sở nuôi cá tra trên địa bàn TP Cần Thơ áp dụng Quy phạm thực hành nuôi trồng thủy sản tốt (VietGAP)" ở 20 cơ sở nuôi cá tra tại các quận Thốt Nốt, Ô Môn và huyện Vĩnh Thạnh. Đây là hướng đi nhằm phát triển ngành nuôi cá tra theo hướng bền vững, gia tăng giá trị và tính cạnh tranh hàng hóa xuất khẩu.

Mỹ Thanh

Các tin mới

Nhấn vào đây để xem các tin trước