Đổi mới và thích ứng để ngành hàng trái cây phát triển bền vững

Ông Nguyễn Văn Mẫn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, tỉnh Tiền Giang hiện có trên 82.700 ha vườn trồng cây ăn trái, trong đó có gần 63.000 ha đang cho trái. Năm 2021, toàn tỉnh đạt sản lượng khoảng trên 1.593.000 tấn trái cây các loại phục vụ nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, tăng hơn 4,2% so với năm trước. Riêng sản lượng thu hoạch trong tháng 12/2021 khoảng 121.000 tấn trái cây các loại.

Theo ông Nguyễn Văn Mẫn, thời điểm này trở đi, sản lượng nhiều loại trái cây chủ lực của tỉnh như: Sầu riêng, xoài, khóm, mít,… sẽ tăng mạnh do đang vào mùa thu hoạch rộ. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, khi địa phương chuyển trạng thái phòng, chống dịch Covid-19 sang giai đoạn "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19" theo tinh thần Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ, giá bán của các loại trái cây được cải thiện, tăng khá so với thời gian giãn cách xã hội. Nhưng trong những ngày gần đây, do tình hình thông quan tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc gặp khó khăn khiến giá một số nông sản như: Mít, chuối, thanh long sụt giảm và việc tiêu thụ của nông dân cũng không được suôn sẻ, thuận lợi.

Ông Đặng Văn Tuấn, Quyền Giám đốc Sở Công Thương chia sẻ, những ngày qua, lượng xe chở nông sản, đặc biệt là mặt hàng trái cây tươi đang ùn ứ tại 03 cửa khẩu phía Bắc là: Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma rất lớn. Riêng tỉnh Tiền Giang lượng nông sản, chủ yếu là thanh long và mít tồn đọng, ách tắc tại đây khoảng vài ngàn tấn. Trong khi đặc thù đây là mặt hàng trái cây tươi, thời gian bảo quản, tồn trữ không lâu nên dễ bị hư hỏng, thiệt hại nặng cho doanh nghiệp nói riêng, nền kinh tế nói chung nếu không có giải pháp tháo gỡ kịp thời nhằm đưa nông sản đến với thị trường. Trước tình hình trên, Sở Công Thương tỉnh Tiền Giang thường xuyên liên hệ với Sở Công Thương tỉnh Lạng Sơn nắm bắt kịp thời, cập nhật tình hình xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu để có hướng phối hợp, tháo gỡ kịp thời. Đồng thời, thông tin về thực trạng xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc bằng con đường tiểu ngạch nhiêu khê hiện nay một cách rộng rãi tới các tổ chức, cá nhân kinh doanh nông sản xuất khẩu, các hiệp hội, nhà vườn, doanh nghiệp vận tải biết, nhất là khuyến cáo các doanh nghiệp cân nhắc, hạn chế đưa xe hàng xuất khẩu lên các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn trong thời gian này, tránh làm cho tình trạng ùn tắc hàng hóa trầm trọng thêm.

Bên cạnh đó, Sở Công Thương phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường công tác xúc tiến thương mại nói chung, xúc tiến thương mại trái cây nói riêng; khuyến khích doanh nghiệp giảm xuất khẩu tiểu ngạch và tăng cường xuất khẩu chính ngạch để giảm rủi ro… Đặc biệt, về lâu dài, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để các doanh nghiệp nắm rõ các Hiệp định thương mại tự do nước ta đã ký kết mang lại cơ hội mới cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam nói chung cũng như yêu cầu về tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, việc hình thành vùng nguyên liệu phục vụ chế biến nông, thủy sản xuất khẩu đáp ứng các thị trường khó tính cũng như nâng cao sức cạnh tranh nông sản chủ lực của tỉnh trên thị trường xuất khẩu.

Lãnh đạo Sở Công Thương cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp xuất khẩu nông sản địa phương trong việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) vào các thị trường có tham gia các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên. "Phải đổi mới và thích ứng để ngành hàng trái cây Tiền Giang phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng kinh tế - xã hội địa phương trong giai đoạn mới. Đó là yêu cầu bức thiết trước mắt vừa cũng mang tính chiến lược lâu dài" - ông Đặng Văn Tuấn, Quyền Giám đốc Sở Công Thương chia sẻ.

Thực tế đã ghi nhận được những tín hiệu khả quan trong vấn đề xuất khẩu trái cây của tỉnh Tiền Giang theo đường chính ngạch. Quyền Giám đốc Sở Công Thương cho biết, trong năm 2021, mặc dù dịch Covid-19 bùng phát lần thứ tư ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống xã hội nhưng toàn tỉnh vẫn vượt khó, xuất khẩu được 12.411 tấn rau quả, thu về 26,63 triệu USD, tăng 3,7% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Thị trường xuất khẩu đa dạng, nhiều nhất là EU chiếm 42,19%, Hàn Quốc chiếm 15,43%, Nhật Bản chiếm 14,95%, Hoa Kỳ chiếm 7,65%, Trung Quốc chiếm 2,14%,… Các mặt hàng rau quả chủ lực, gồm: Xoài, thanh long, chôm chôm, mít, vú sữa,… Đáng mừng là nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức… chọn con đường xuất khẩu rau quả chính ngạch làm định hướng phát triển chiến lược của mình. Điển hình là Hợp tác xã Thanh long Mỹ Tịnh An (huyện Chợ Gạo).

Theo ông Võ Chí Thiện, Giám đốc Hợp tác xã Thanh long Mỹ Tịnh An, để đạt mục tiêu, đơn vị quan tâm xây dựng vùng nguyên liệu thanh long theo tiêu chí GlobalGAP, đầu tư kho sơ chế, đóng gói sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, liên kết để phát triển thị trường… Kết quả, Hợp tác xã Thanh long Mỹ tịnh An đã xây dựng được vùng nguyên liệu thanh long theo tiêu chí GlobalGAP trên 100 ha, sản lượng mỗi năm khoảng 2.000 tấn quả. Thanh long do xã viên, hộ dân sản xuất theo mô hình liên kết, đảm bảo chất lượng được Hợp tác xã thu mua cao hơn thị trường bình quân 2.000 đồng/kg. Từ chỗ ban đầu sản xuất, thu mua cung ứng cho thị trường Trung Quốc, thanh long của Hợp tác xã hiện chiếm lĩnh nhiều thị trường khó tính như: Hoa Kỳ, Hà Lan, Bỉ, Na Uy, Thụy Sĩ,…

Ông Cao Tấn Hưởng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Chợ Gạo cho biết, con đường phát triển thị trường của Hợp tác xã Thanh long Mỹ Tịnh An được địa phương hết sức khuyến khích. Huyện Chợ Gạo sở hữu thương hiệu "Thanh long Chợ Gạo" nổi tiếng của tỉnh Tiền Giang với tổng diện tích trên 7.400 ha, sản lượng mỗi năm khoảng 150.000 tấn trái, chủ yếu xuất khẩu. Trong tình hình ùn ứ nông sản, xuất tiểu ngạch bấp bênh hiện nay, không thể đi theo lối mòn cũ mà phải đổi mới, thích ứng và tận dụng cơ hội khi nước ta là thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), thành viên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và các Hiệp định thương mại tự do khác mở đường cho trái thanh long Chợ Gạo vươn ra biển lớn.

Để phát triển bền vững cây thanh long chủ lực, giúp nông dân vượt khó làm giàu và huyện xây dựng thành công, ra mắt huyện nông thôn mới vào năm 2020 vừa qua, địa phương xây dựng vùng chuyên canh thanh long theo hướng GAP đồng thời với hình thành hợp tác xã, tổ hợp tác, gắn kết doanh nghiệp giải quyết đầu ra bền vững. Từ định hướng trên, toàn huyện đã có 2.180 ha thanh long trồng theo tiêu chí VietGAP, GlobalGAP, hỗ trợ 14 hợp tác xã đăng ký bảo hộ logo thanh long Chợ Gạo về mã vạch và tem truy xuất nguồn gốc. Trong nỗ lực quảng bá thương hiệu, tìm kiếm thị trường, xúc tiến thương mại và giải quyết đầu ra cho trái thanh long đặc sản, huyện Chợ Gạo đã được phía Trung Quốc cấp 15 mã vùng trồng tại 15 xã trọng điểm và 135 cơ sở đóng gói sang Trung Quốc. Đây là yêu cầu tiên quyết tạo điều kiện cho doanh nghiệp truy xuất nguồn gốc và đưa thanh long với sản lượng lớn ra thị trường.

Còn để giảm bớt áp lực về tiêu thụ nông sản trong tình hình hiện nay, ngành Nông nghiệp tỉnh Tiền Giang cùng các địa phương hướng dẫn, khuyến khích nông dân xử lý cho trái rải vụ, rà soát sản lượng trái cây thu hoạch trong thời gian tới để dự báo thị trường kịp thời, kết nối doanh nghiệp tiêu thụ cho nông dân, phối hợp Sở Công Thương đưa nông sản lên sàn giao dịch điện tử. Ngoài ra, chú trọng phát triển thị trường nội địa cho trái cây của tỉnh nhằm đa dạng kênh tiêu thụ hiệu quả, khắc phục căn cơ tình trạng ùn ứ nông sản, thiệt hại lớn như hiện nay. Về lâu dài, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tích cực thiết lập quan hệ cùng các nhà quản lý, các hợp tác xã, các doanh nghiệp để bàn hướng gắn kết giữa sản xuất và tiêu thụ một cách chặt chẽ, hiệu quả.

Từ thực trạng nông sản Việt, trong đó có trái cây của tỉnh Tiền Giang bị ùn ứ ở các cửa khẩu phía Bắc gây thiệt hại lớn, đã bộc lộ hạn chế lâu nay trong nền sản xuất nông sản hàng hóa của tỉnh nói chung. Đó là thiếu sự phối hợp, gắn kết chặt chẽ giữa khâu sản xuất và tiêu thụ, đảm bảo nông sản ra thị trường. Tuy vậy, trong khó khăn cũng là cơ hội để địa phương tiếp tục đổi mới và thích ứng linh hoạt vì sự phát triển ngành hàng trái cây chủ lực tỉnh Tiền Giang một cách bền vững, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp đổi mới nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Minh Trí

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước