Bứt phá nhưng khó đột phá

Thị trường tôm đang tốt dần lên qua các tháng gần đây và được dự báo tiếp tục có sự bứt phá dịp cuối năm khi mặt hàng tôm chế biến - vốn là lợi thế của ngành tôm Việt Nam được hưởng lợi từ nhu cầu tiêu dùng tăng cao dịp lễ hội cuối năm. Tuy nhiên, rất khó để có một kịch bản tăng trưởng mạnh mang tính đột phá cho ngành tôm do áp lực cạnh tranh còn lớn và tình hình lạm phát chưa được cải thiện nhiều.

Kết quả tiêu thụ tôm tháng 8 đã cho thấy tỷ lệ sụt giảm so với cùng kỳ được thu hẹp dần qua các tháng. Với tình hình này, có nhiều dự đoán, thành quả năm nay xoay quanh con số 85 - 90% so với năm ngoái, dù đến hết tháng 8 con số này chỉ đạt khoảng 75%. Tuy nhiên, theo ông Hồ Quốc Lực - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, nhận định này là phù hợp, khó lòng tốt hơn, bởi đơn hàng tuy có tăng nhưng không tăng mạnh và nhất là giá cả chưa cải thiện. Ông Lực phân tích: “Hiện tại, tuy nguồn cung tôm nguyên liệu các nước đều đã vào thấp điểm, nhưng kho hàng các nước, nhất là Ecuador vẫn còn tốt. Mặt khác, tình hình lạm phát chưa có dấu hiệu trở lại bình thường, thậm chí đồng Yên của Nhật Bản đang ở mức thấp kỷ lục (148 yên/USD) trong khi đây lại là thị trường trọng điểm lúc này. Đó cũng là lý do vì sao lúc này tôm nuôi của chúng ta giảm lượng mạnh, nhưng không có tình trạng thiếu nguyên liệu ở các doanh nghiệp chế biến, bởi nhu cầu không cao và còn nguyên liệu dự trữ trong kho”.

Theo báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), liên tiếp 3 tháng gần đây, kim ngạch xuất khẩu tôm đều có xu hướng tháng sau cao hơn tháng trước. Điều này cho thấy thị trường có dấu hiệu hồi phục, dù số lượng đơn hàng không dồn dập như quy luật những năm trước. Đây thực sự là tín hiệu vui với ngành tôm, nhưng liệu xu hướng xuất khẩu tăng có duy trì được đến cuối năm hay không mới là điều được cả ngành tôm quan tâm hiện nay. Trao đổi với người viết trước băn khoăn này, ông Hồ Quốc Lực nhận xét: “Nếu như năm 2022, xuất khẩu tôm tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm, sau đó giảm trong 6 tháng cuối năm thì năm nay, xu hướng này đang cho thấy có sự đảo chiều rõ rệt, khi xuất khẩu đang tăng dần từ đầu quý III đến nay. Và nếu không có những biến động bất ngờ nào khác, xu hướng này sẽ được duy trì đến hết tháng 11 và bắt đầu chững lại trong tháng 12/2023”.

Hiện nay, các nhà máy đều bước vào cao điểm chế biến phục vụ nhu cầu tiêu thụ dịp cuối năm, với số đơn hàng nhìn chung cao hơn các tháng trước. Đơn hàng tuy nhiều nhưng không dồn dập, cùng với đó là cung tôm thế giới vẫn không giảm nhiều do cả nhà nhập khẩu lẫn doanh nghiệp chế biến tại các cường quốc tôm đều tồn kho. Tuy hàng tồn kho ở các nước xuất khẩu khá nhiều, nhưng lại có sự khác biệt, đó là: Ecuador và Ấn Độ tồn kho chủ yếu là hàng sơ chế nên hàng chế biến sâu của doanh nghiệp Việt Nam có thuận lợi hơn để bứt phá trong các tháng còn lại của năm 2023 khi mảng dịch vụ có nhu cầu sản phẩm tôm chế biến sâu ngày càng cao hơn để phục vụ nhu cầu người tiêu dùng dịp lễ, Tết cuối năm.

Đối với Công ty Sao Ta, theo ông Lực, tình hình xuất khẩu đã có sự tiến triển, nhất là 2 tháng gần đây, khi mức độ thua sút năm rồi được thu hẹp dần, đến hết tháng 8 này còn giảm 19,8% so cùng kỳ năm rồi. “Xu thế này sẽ còn được Sao Ta giữ vững để khả năng cuối năm, biên độ này thu hẹp còn khoảng 10%. Sao Ta sẽ còn tiếp tục nỗ lực, nhưng trước mắt có con số 10% này cũng khá ổn thỏa, trên nền tảng hợp đồng đang có, trong khi con số toàn ngành khả năng cao gấp rưỡi” - ông Lực cho biết thêm. Tương tự như Sao Ta, hầu hết các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm đều cho rằng, sự bứt phá trong các tháng còn lại của năm 2023 chắc chắn sẽ thuận lợi hơn các tháng đầu năm, nhưng cũng chỉ ở mức hạn chế giảm sâu kim ngạch xuất khẩu, chứ khó có khả năng đạt doanh số như kế hoạch.

Nguồn tôm thu hoạch hiện không nhiều, nên khả năng giá tôm sẽ tăng nhẹ dịp cuối năm. Ảnh: TÍCH CHU

Còn theo ông Trương Đình Hòe - Tổng Thư ký VASEP, tuy chưa có sự đột phá như mong đợi, nhưng tình hình xuất khẩu tôm cũng đang cho thấy dấu hiệu ngày một sáng hơn khi doanh số xuất khẩu 4 tháng gần đây đều cao hơn so với các tháng đầu năm. Đặc biệt là thị trường Mỹ, sự khởi sắc được thể hiện rõ nét qua doanh số xuất khẩu tăng liên tục qua các tháng. Tuy đặt nhiều kỳ vọng, nhưng theo ông Hòe, xuất khẩu tôm cả năm 2023 nhiều khả năng vẫn sẽ sụt giảm 10 - 15% so với cùng kỳ do giá tôm chưa được cải thiện nhiều. Cùng có chung nhận định với ông Hòe, ông Lực cũng không quá kỳ vọng vào một kịch bản tăng trưởng mạnh của ngành tôm trong các tháng còn lại của năm. Ông Lực chia sẻ: “Xuất khẩu tôm sẽ có sự tăng trưởng trong các tháng cuối năm, nhưng sẽ khó xảy ra kịch bản tăng trưởng mạnh. Cho nên, bản thân Sao Ta và ngành tôm chỉ đặt mục tiêu khiêm tốn là nỗ lực hết sức để tránh giảm sâu doanh số xuất khẩu chung của cả năm”.

Kim ngạch xuất khẩu các tháng còn lại gần như chắc chắn sẽ tiếp tục tăng thêm như dự đoán của doanh nghiệp, nhưng giá tôm liệu có tăng tương ứng hay không thì vẫn chưa ai dám khẳng định một cách chắc chắn. Tuy nhiên, với tình hình nguồn cung tôm nguyên liệu trong nước đang giảm mạnh, nên gần như chắc chắn giá tôm khó có cơ hội giảm, mà nhiều khả năng sẽ tăng nhẹ dịp cuối năm, do nhu cầu chế biến tôm giá trị gia tăng cao và tôm cỡ lớn phục vụ tiêu thụ trong nước và một số thị trường xuất khẩu. Hơn nữa, nguồn cung trong nước từ nay đến cuối năm sẽ còn khan hiếm khi hiện tại, tình hình vụ nuôi nghịch đang khá khó khăn do ảnh hưởng thời tiết và dịch bệnh, nhất là bệnh do EHP.

TÍCH CHU

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước